Előző   Kezdőlap   Következő


1539

 

232.

1539. május 29., Szőlősörs

HAGYMÁSI JÁNOS ÉS DÖRÖGDI PÁL OKLEVELE

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 1604. N. 47.

Négy gyűrűspecséttel.

TARTALMA: Berekszói Hagymási János és Dörögdi Pál pápai tiszttartó által kiadott oklevél, amely a Csertői Pál deáknak Szász Mihály és szőlősörsi Dyenez Imre özvegye, Katalin asszony elleni perében, a fogott bírák útján hozott ítéletet tartalmazza.

Nos Iohannes Haghmas de Berekzo et Paulus de Deregd1 provisor castri Papensis ad exequenda infrascripta negotia per Rdum ac Egros Emericum Bebek de Pelsewcz prepositum ecclesie Beati Nicolai de Alba ac magistros Thomam de Warda et Michaelem de Mere, item Iohannem Fanchÿ de Gordowa vicecomitem Simigiensem, Iohannem Isak de Izmen, Philippum litteratum de Werebel, Iohannem litteratum de Kwlked, Gregorium Messer de Kÿrthes, Wolffangum Iosa de Sawol et Clementem Ispan de Karmacz tanquam arbitros inter nobiles Paulum litteratum de Cherthew ab una, ac Michaelem Zaz, Dnam Katherinam relictam nobilis condam Emerici Dÿenez de Zewlewsers2 partibus ab alia, et eorum pari voluntate electos iudices deputati memorie commendamus per presentes, quod cum iuxta dictorum arbitrorum iudiciariam deliberationem ad exequenda et finaliter determinanda ea omnia, que in litteris adiudicatoriis predictorum arbitrorum superinde confectis continentur, in instanti feria quinta proxima scilicet post festum Sacratissimi Penthecosten 3 cum certis etiam aliis egregiis et nobilibus viris ad facies possessionis litigose Zewlewsers vocate in comitatu Zaladiensi existentis habite convenissemus, partibus prescriptis coram nobis personaliter constitutis primum prefatus Michael Zaz iuxta premissam dictorum arbitrorum deliberationem verificationem actionis sue, que in prescriptis litteris adiudicatoriis continentur, pro expensis ad laborem unicarum per ipsum cultarum in territorio dicte possessionis Zewlewsers sitarum ac ad sepulturam testamentariamque legationem per prefatum nobilem condam Emericum Dyenez testatarum factis plebiscibus[!] incolisque predicte possessionis Zewlewsers, quibus rei series magis innotescebat, coram nobis personaliter statutis, providis videlicet Valentino et Francisco Rewke, Iohanne Pechÿ et Nicolao Tholwaÿ, quos ad fidem eorum Deo debitam diligenter et conscientiose inquirentes fassi sunt et attestati, quod prefatus Michael Zaz omnes et quaslibet expensas, quas ad culturam vinearum predictarum ac sepulturam testamentariamque legationem annotati quondam Emerici Dÿenez fecisset, de propriis suis sumptibus et expensis exposuisset, quibus quidem expensis per eum modo prefato factis veraciter, ut prefertur, et conscientiose intellectis facit florenos sedecim et denarios viginti septem. Item, quia in seriebus dictarum litterarum adiudicatoriarum annotatorum arbitrorum signanter manifesteque declaratur, quod idem Michael Zaz cum suis testibus deberet verificate, an segetes sue universe per eum in facie predicte possessionis Zewlewsers seminate per proprios iumentos et aratrum fuit arate et seminate, id quoque eisdem testibus suis attestatus est et sufficienter verificatus, quod per proprios iumentos et aratrum effecisset, que segetes omnes annotato Michaeli Zaz cesserunt iure et devenerunt, ita tamen, quod de singulis iugeribus terrarum annotato Paulo litterato singulam dare debeat capetiam, item hoc etiam specialiter in prefatis litteris dictorum arbitrorum declarato, quod prenominatus Paulus litteratus dicte Dne Katherine pro dote et rebus paraffernalibus sibi de prescriptis bonis annotati condam Emerici Dÿenez domini et mariti sui premortui florenos viginti novem coram nobis solvere tenebatur, preterea quod etiam dicta D. Katherina quandam vineam per prefatum condam Emericum Dÿenez dominum et maritum suum premortuum sibi testamentaliter legatam asserebat, et hoc veraciter cognito, quod vinea illa non avita, sed in prefatum condam Emericum Dÿenez dominum, ut prefertur, et maritum suum premortuum vigore iuris descensus, ratione desolationis diutive tanquam in dominum terrestrem devenisset ipseque condam Emericus Dyenez eo adhuc vivente eandem vineam eidem dicte Dne Katherine contullisset tandemque eodem Emerico Dyenez in agone mortis agente testamentaliter etiam legasset, ipsi quoque domina suis propriis sumptibus excoluisset, ex hocque dicta vinea dicte Dne Katherine cedebat, tamen nostri in presentia cum prefato Paulo litterato solutioni sex florenorum concordaverunt, de quibus omnibus premissis prenominatus Paulus litteratus primum annotato Michaeli Zaz de prescriptis sedecim florenis et denariis viginti septem, tandem vero annotate Dne Katherine ratione dotis et rerum paraffernalium florenis viginti novem, ratione autem vinee predicte florenis sex paratis et numeratis in pecuniis coram nobis plene et integre persolutis satisfecit et persolvit. Que omnia idem Michael Zaz et D. Katherina coram nobis levaverunt et reciperunt, quibus et sunt ad plenum contenti. In cuius rei memoriam firmitatemque presentes litteras nostras sigillis nostris usualibus munitas duximus concedendas. Datum die et loco in prefatis anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo nono.

Iohannes Hagymas de Berekzo manu propria


  1. Dörögdi Pál 1534-ben egy beiktatásnál mint királyi ember szerepel. Lásd: ZSIRAY, Dörögdi. p. 252.
  2. Katalin, egy egykorú oklevél tanúsága szerint (OL M. Kamara NRA Fasc. 1604. N. 46.) ekkor cseki Csabai Ambrus felesége.
  3. Május 29.

 

233.

1539. június 29., Pécs

ESZÉKI JÁNOS ADOMÁNYA SULYOK ISTVÁNNAK ÉS BALÁZSNAK

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 00092.

NYOMT. KIADÁSA: PETTKÓ, Sulyok. In: TT 1887, p. 789-790.

TARTALMA: Eszéki János pécsi püspök a pécsi székesegyház Szent Imre oltárának igazgatóságát (a hozzá tartozó birtokkal), Sulyok Istvánnak és Sulyok Balázsnak adja, a kegyúri joggal együtt.

 

234.

1539. szeptember 18., Buda

I. JÁNOS KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE PALATICS JÁNOSNAK

AZ IRAT: D: AMK Archivum secretum. Lad. Z. Fasc. Palatich. N. 1.

TARTALMA: A király új adományként illadiai Palatics Jánosnak adományozza a Temes vármegyei Illadia, Vrányi, Vrányic, Csikló és Rekestya nevű birtokokat tartozékaikkal, a birtokokban rejlő királyi joggal együtt.

Nos Ioannes Dei gratia rex Hungarie, Dalmatię, Croatie etc. memorie commendamus per presentes, quod Egr. et nobilis Ioannes Palaticz de Illadia veniens nostri in presentiam exhibuit et presentavit nobis litteras quasdam donationales et statutoriales Serenmi quondam Mathie Dei gratia Hungarie, Dalmatię etc. super possessiones quasdam, videlicet Illadia, Vrani et Vraniicz, Chiklow et Rekestia, omnes predii in comitatu Themesiensi existencia habitas, petens nos ei de novo donare et conferre vellemus. Nos itaque attentis et consideratis fidelitate et fidelibus servitiis prefati Ioannis Palaticz, quibus ipse nobis pro locorum ac temporum varietate impendit et exhibuit ac in futurum quoque impensurus et exhibiturus est, exaudita vero et admissa supplicatione eiusdem totales possessiones prefatas, Illadia, Vrani et Vranicz, Chiklow et Rekestia ac predia omnia in prefato comitatu existentia habitas, item totum et omne ius regium, si quod in predictis possessionibus et prediis qualitercunque haberemus, aut nostrum ex quibuscunque viis, modis et rationibus concernerent maiestatem, simul cum cunctis eorum utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, terris scilicet arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, campis, fenetis, sylvis, nemoribus, montibus, vallibus vineisque vinearumque promonthoriis, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis aquarumque decursibus, molendinis et eorum locis, generaliter vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum quibuslibet utilitatum et pertinentiarum suarum integritatibus1 quovis nominis vocabulo vocitatis ad easdem possessiones iusque nostrum regium de iure et ab antiquo spectantibus et pertinere debentibus sub suis veris metis et antiquis limitibus existentibus memorato Ioanni Palaticz de prefata Illadia ipsiusque heredibus et posteritatibus universis vigore aliarum harum nostrarum donationalium novę donationis titulo dedimus, donavimus et contulimus, immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter ad2 tenendas, possidendas et habendas, salvo iure alieno harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum Budae, feria quinta proxima post festum Exaltationis Salutiferae Crucis, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo nono, regnorum vero nostro undecimo.


  1. "quarumlibet utilitatum et pertinentiarum quibuslibet utilitatum et pertinentiarum suarum integritatibus" zavaros, valószínűleg a rossz másolás következtében. Helyesen: "quarumlibet utilitatum et pertinentiarum suarum integritatibus" lenne.
  2. "ad" felesleges, hihetőleg szintén a hibás másolás következménye.

 

235.

1539. október 22., Komár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 8. p. 16-17.

TARTALMA: Török Bálint a Nádasdy jobbágyai által megkárosított szolgája, Püspök György részére jóvátételt kér.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd regnorum Dalmatie, Croatie et Sclavonie bano etc. domino, fratri et amico observandissimo.

Magnifice domine, frater et amice observandissime, salutem plurimam et nostri commendationem. Queritur nobis miser Georgius Pÿspek affinis noster, fena sua singulis annis per eum defalcata per colonos Dnis Vre Magnce de Wÿwdwar1 asportari. Quod si miser iste ea ratione per Dnem Vram Magncam et suos subditos turbatur, ut sit mente captus, non satis debita et conveniens videtur ratio. Quare Dnem Vram Magncam, ut dominum et fratrem charissimum et observandissimum rogamus, habeat nostri non huius rationem demandetque suis, ut quicquid huic ademerunt, restituant, decetero autem ne molesti esse pergant. Id, quod maxime profecto amicitie loco ab ipsa simus accepturi. Quę fęliciter valeat. Ex castello Komar, in crastino Beatorum XIM Virginum2, anno Domini 1539.

Valentinus Therek de Ennÿng
comes comitatus Sÿmigiensis etc.


  1. Újudvar (Zala m.)
  2. Undecim millium Virginum

Megjegyzés:
Püspök György feltehetően azonos azzal a "nobilis Georgius Pÿ spek de Zabar"-ral, aki Bezerédy Ferenc zaklatásai ellen, Zala vármegyei összes javaival együtt a király védelme alá helyezte magát. Lásd: 1525. május 25., Buda. II. Lajos király - Kanizsay László Vas vármegyei főispánnak. OL DL 24155.

 

236.

1539. október 30., Kapornak

SÖMJÉNI ANTAL - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 44. c. p. 17-18.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Török Bálint panaszkodott Sömjéni Antal kapornaki apátnak, hogy szervitora, Püspök György szénáját Nádasdy jobbágyai elvitték, illetve elégették. Azt javasolja, hogy választott bírák szolgáltassanak az ügyben igazságot.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino domino Thomę de Nadasd thavernicorum regalium magistro et comiti comitatus Castriferrei etc. domino et patrono gratioso.

Magnifice domine domine michi gratiosissime, post servitiorum meorum debitam commendationem. Hiis diebus cum domino meo gratioso Magnco Dno Valentino Therewk personaliter in Zantho, dum ad Papam pergeret, constitutus fui, istic Georgius Pÿspek gravem fecit querelam, quomodo coloni Vre magnificentie in Wÿwdwar commorantes fena sua asportassent, et reliquias combusissent[!], dominus quidem ipse convictus[?] fuerat. Nos tamen satis sue magnificentie locuti sumus, quod non ex voluntate Vre magnificentie id factum esset, sua magnificentia verbis nostris dedit locum, Dni que Vre Magnce litteras scripsit, quas ad eandem perferendas mihi curare iussit. Nos inter Vras Dnes Magncas nil perturbationis fieri optaremus, potius semper laboramus inter easdem pacis conciliande[!]1. Velit itaque D. V. suis officialibus committere, ut uno certo et brevi termino et loco communi prefixo iure mediante inter eos electis arbitris undique ordinatis, ubi et nos dominus ipse noster personaliter comparere et revidere iussit, iuri astare debeant, ut quitquid iuris ordine arbitri homines deliberaverint, in hoc permaneant. Nos Dni Vre Magnce cum omnibus ibidem nostris servire volumus. Rogamus, eadem nobis ignoscat, quod tanto temporis spatio eandem visitare nequivimus, dolor namque pedis fuit in causa, viam nunc vix etiam circa domum paulatim ambulare possumus. Nacta tamen valetudine meliorem eandem visitabimus. Deus Vram Dnem conservet felicem. Ex Kapornak, feria quarta post Simonis et Iude Apostolorum, anno Domini 1539.

Anthonius abbas de Kapornak etc.


  1. Helyesen: conciliandam

 

237.

1539. november 6., Pápai vár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. N. 11. Miss. (E 185) 38. cs. p. 22-24.

NYOMT. KIADÁSA: PRAY, Epistolae. Pars II. N. 35. p. 77-78. (részleges közlés)

TARTALMA: Török Bálint közli Nádasdy tamással, hogy Püspök György mellett továbbra is kiáll. - Katzianer halálán felháborodik. - Követek érkeztek a pápától és a szultántól. - Török Jánost, ha házát meg akarja nézni, szeretettel várja.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd regnorum Dalmatie, Croatie et Sclavonie bano etc. domino, fratri et amico observandissimo.

Magnifice domine, frater et amice observandissime, salutem et obsequii nostri oblationem. Reddite sunt nobis litterę Dnis Vre Magnce, quantum autem ad Georgium Pÿspek attinet, nos secus facere non possumus, nisi ut pro illo scribamus, laboremus et agamus. Non enim possumus eius fraternitatem non testari, frater enim nobis est, neque illius vel mores vel natura est consideranda. Deus bonus res illius sic providerat, fortassis divina S. M. vel similium oppressorum auspicio plerosque alit. De die autem cognitionis et loco placent nobis iidem dies et locus, qui Dni Vre Magnce videbuntur competentiorem. Novi illud, quod Magn. D. V. de decolato misero Ioanne Kaczianer scribit, grato accepimus, ex quo primitus illud ex ipsa cognoverimus, cuius tam absurda pernicies et interitus ignoramus, a quo probari possit. Nos id solum magnificentię Vre et scribimus, et officio veri et fidi amici suademus, ut capitis sui et bonorum suorum custodię provideat. Cui enim homo fidere possit, non satis scimus, cum iuris iurandi violatio adeo sit omnibus in commune, ut nulla res ęque violioris census reputatur, quam frangere fidem. Quam credimus Koczianer cum comitibus de Zrinio habuisse, neque alias se illis commisisse. Novarum rerum nos nichil aliud habemus, quam quod M. regia scribit nobis brevi specialem hominem suum ad nos missurum, cuius medio de singulis rebus nobis nuntiaturus est. Si quid alius haberemus, non dubitaremus etiam litteras ipsas magnificentie Vre committere. Adsunt apud eius Mtem pontificis et Turcorum imperatoris oratores et legati. Rediit item et D. Statilius Transsilvaniensis. Quod vero D. Ioannes Thewrewk hanc domum suam et consequenter Valentinum quoque Zalaÿ visitare voluisset, nisi Strigonium festinare descendereque debuisset, fuisset profecto nobis gratissimum, si D. Ioannes Thewrewk advenisset, quem ut semper merita est, animo syncero, gratissimo et fronte hillari excepissemus. Sed si D. Ioannes Therewk id facere non potuit, utinam D. Thomas Thewrewk hanc domum suam visitet, quascunque enim domus Valentinus Zalaÿ habet. Sunt ille et hic et alibi Dni Thome Therek1 preter eas domos, quas hic denuo fieri fecimus et fabricavimus, eas enim domina coniunx nostra pro se elegit et occupavit claves omnes et repagula sola possidens neminique[?] committens, ut autem domus illas magnificentia V. accipiat, sunt hee, que et hostiis et fenestris carent patentque. Cupimus cum hiis magnificentiam Vram felicissime valere. Ex arce nostra Papa, in crastino festi Beati Emerici Ducis, anno Domini 1539.

Valentinus Thewrewk de Ennÿng
comes comitatus Simigiensis etc.


  1. Feltehetőleg Terjék Tamás, Zala vármegyei birtokos.

 

238.

1539. november 11., Pápai vár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 9. p. 18-19.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Török Bálint kéri, hogy Nádasdy Tamás a hozzá küldött Balika Tamásnak mindenben hitelt adjon.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd regnorum Dalmatie, Croatie et Sclavonie bano etc. domino, fratri et amico observandissimo.

Magnifice domine, frater et amice observandissime, salutem et obsequii nostri recommendationem. Vadit ad Dnem Vram Magncam iussu nostro Egr. Thomas Balÿka servitor noster. Cognoscet ex eo magnificentia V. mentem nostram, quam rogamus, velit verbis ipsius servitoris nostri perinde ac nostris fidem prestare. Cupimus eam feliciter valere. Ex arce nostra Papa, in die festo Beati Martini, anno 1539.

Valentinus Therewk de Ennÿng
comes comitatus Simÿgiensis etc.

 

239.

1539. november 13., Pápai vár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 10. p. 20-21.

TARTALMA: Köszönetet mond szolgálataiért. - A csurgói főesperes ügyét kivizsgáltatja.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd regnorum Dalmatie, Croatie et Sclavonie bano etc. domino, fratri et amico observandissimo.

Magnifice domine, frater et amice observandissime, salutem plurimam et obsequii nostri commendationem. De Dnis Vre Magnce erga nos favore, benevolentia et singulari amore habemus eidem grates magnas relaturique rursus semper officio boni fratris, amici et servitores sui velimusque, ut D. V. Magn. id sibi semper persuasum habeat, omnes res nostras, tam equos, quam cetera non minus semper esse sua ac si in domibus earum propriis locatę essent id, quod re quoque ipsa eadem experietur. De archidiacono Chorgoiensi id magnificentie Vre respondere possumus nos antea nichil horum accepisse id, quod vel ex eo magnificentia V. cognoscet, quod brevi hominem nostrum ad illum demissuri sumus, et experietur ipsam factorem nostrum non iussu, neque voluntate nostra egisse. Quę cum iis feliciter valeat. Ex arce nostra Papa, in die Beati Briccii, anno 1539.

Valentinus Thewrewk de Ennÿng
comes comitatus Simigiensis etc.

 

240.

1539. november 16., Sitke

OSTHFFY LÁSZLÓ - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 93. c. p. 28-29.

NYOMT. KIADÁSA: ETE III. k. N. 425. p. 418.

TARTALMA: Értesíti Nádasdy Tamást arról, hogy Gesztesen Török Bálint találkozott Fráter Györggyel.

 

241.

1539.

GYŐRI KÁRJEGYZÉK

AZ IRAT: D: GyPL Győri kápt. orsz. Lad. 20. Fasc. 60. N. 3581.

TARTALMA: A Török Bálint katonái által Győr városának és a győri káptalannak okozott károk jegyzéke.

1539.

Regestum super dampna Iauriensia ad rationem capituli existentia, que illata sunt a Magnco Valentino Thewrek de Ennyngh et servitoribus suis partim in combustione civitatis, partim vero in depredatione ejusdem etc. Post conclusos articulos. Item iudex Stanislaus dicit, quod feria tertia et quarta in medio quadragesimae domus sua per servitores Valentini Thewrek fuit combusta, et per eosdem octoginta boves ipsius abacti, ac quinque vasa vinorum dispersa, quorum omnium dampnum pro florenis trecentis noluisset. Item D. Dorothea relicta condam Stephani Wyncze dicit, quod in praefata combustione civitatis passa est dampnum florenorum quindecim in domus suae conflagratione et avenae depredatione. Item Benedictus Gyewrhÿ in domus suae combustione et vasorum dicit se dampnum florenorum quadraginta passum esse. Item Mathias Sos in praefata combustione in domo sua et tribus vasis vinorum dicit se dampnum florenorum centum et decem passum esse. Item Gallus Barber in praescripta civitatis depredatione et combustione dicit sex boves aratorios, decem iuvencos, octo iuvencas per eosdem servitores Valentini Thewrek abactos, quos noluisset pro florenis quinquaginta. Praeterea in domo sua habuit vasa quatuordecim, far duobus vasis, frumentum similiter, quae noluisset pro florenis quinquaginta, combustionem autem domus suae pro florenis sexaginta noluisset. Item dilaniationem litterarum privilegialium civitatis et campanam Sancti Stephani Proto Martyris noluissent pro florenis ducentis nonaginta in praescripta depredatione. Item Petrus Zabo in eadem combustione in domo sua dampnum florenorum quadraginta passus est. Item Benedictus Barber in combustione domus et rerum caeterarum accepit dampnum florenorum viginti. Item Blasius Kalmár in conflagratione suae domus passus est dampnum florenorum centum et viginti quinque, praeter haec avenam duorum vasorum ad florenos quatuor, vasa ad florenos sex, frumentum ad florenos viginti aestimat. Decimam anni 1538. illegitime receptam aestimat ad florenos decem. Item relicta Emerici Nagi in combustione domus et caeterarum rerum passa est dampnum florenorum quinquaginta. Item Antonius Wargha combustionem domus et rerum suarum depredationem aestimat ad florenos quadraginta. Item Vitus Kowach domus suae combustionem ac rerum suarum direptionem aestimat ad florenos viginti quinque, et vasula ad florenos quinque. Eodem tempore duo vasa vini in Ikrén per eosdem depredatores consumpta sunt florenos decem valentes. Item decima anni 1538. florenis quatuor redempta. Item Ioannes Wargha in depredatione suae domus passus est dampnum florenorum 11. Item Iacobus Mézáros in domus suae combustione vasorum et rerum caeterarum dispersione passus est dampnum florenorum decem. Item Michael Lépes combustionem domus suae quatuor vasa vini, sex vasa vacua ad florenos septuaginta quinque aestimat. Item Michael Mézáros domus suae combustionem ad florenos centum aestimat. Item Laurentius Mézáros combustionem domus ad florenos sexaginta, undecim vasorum amissionem ad florenos undecim, avenam ad florenos tres, currum unum ad florenos quatuor et caetera domus superlectilia ad florenos quinque aestimat. Ad decimam anni 1538. dedit talleros quindecim. Item Petrus Nyrew domus combustionem ad florenos triginta tres una cum farre, vasis etc. aestimat. Item Andreas Abraham combustionem domus ad florenos decem aestimat. Item Ioannes Zabo in domus combustione dampnum florenorum quadraginta, in avenae ablatione florenorum trium passus est.

 

242.

1539.

TÖRÖK BÁLINT ADOMÁNYA MAROK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. pápai (P 983) (elpusztult)

NYOMT. KIADÁSA: REIZNER, Pápai. In: TT 1893, p. 610. (regeszta)

TARTALMA: Török Bálint Pápa mezőváros határában egy bizonyos malomhelyet, amelyet korábban Csombor Adorján birtokolt, Marok Bálintnak, Pápa mezőváros bírájának, és az ő kapitányának, hűséges szolgálatai jutalmául - örököseire is kiterjedően - átenged.

 

243.

[1539.]

JEGYZÉK

AZ IRAT: A: OL Kisfaludy cs. (P 430) 1. cs. 1539. N. 2.

TARTALMA: Azon ezüstneműk jegyzéke, amelyeket Ládonyi Miklós Palatics Jánosnak, Török Bálint kapitányának küldött.

1539

Registrum super argentis, quas Egr. D. Nicolaus Ladoni misit Egro Dno Iohanni Palaticz

itemzigelew argenteam aureatam - - -i
itemegÿ nakba wethew argetea[!] aureata - - -i
itemfrenum argenteam aureata - - -i
itembichak argentee aureata - - -i
itemfarkas allath, argentea aureata - - - i


1540

 

244.

1540. február 6., Várad

TÖRÖK BÁLINT KIVÁLTSÁGLEVELE GERBELECZ PÉTERNEK

AZ IRAT: D: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 00022.

TARTALMA: Török Bálint a Hunyad városában lakó Gerbelecz Pétert felmenti a neki járó összes adó fizetése alól.

Nos Valentinus Török de Enning comes comitatus Simigiensis memoriae commendamus tenore praesentium stantes, quibus expedit universis, quod nos ratione supplicatione Egrii Dni Bernardi de Tamasi per eum nobis pro parte agilis Petri Gerbelecz inhabitatoris oppidi nostri Hunyad factae eundem suosque haeredes et posteritates universos a solutione quarumlibet datiarum, collectarum, munerum taxarumque tam ordinariarum, quam extraordinariarum aliarumque obventionum, sed et servitiorum nobis ratione domus suae, quam denuo in eodem oppido nostro Hunyad aedificare intendit exhiberi et impendi debentium, perpetuo duximus erimendum, libertandum et apportandum, prout erimimus, libertamus et apportamus praesentium per vigorem. Quocirca vobis, Egro Michaeli de Velle provisori et castellano arcis nostrae, nec non prudentibus et circumspectis judici et juratis civibus oppidi nostri Hunyad modernis et futuris presentem notitiam habituris harum serie mandamus firmissime, quatenus praefatum Petrum Gerbelecz in praescripta libertate per nos eidem modo, quo supra, concessa tenere et conservare, neque eundem in hujus contrarium et aliquarum taxarum praescriptarum solutionem et servitiorum exhibitionis cogere et compellere debeatis, secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Varadini, in die Beatae Dorotheae Virginis et Martiris, anno 1540.

 

245.

1540. február 27., Buda

I. JÁNOS KIRÁLY ADOMÁNYA SULYOK BALÁZSNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 1604. N. 52.

Zárópecsét részeivel.

TARTALMA: I. János király meghagyja a kapornaki konventnek, hogy Sulyok Balázst a Zala vármegyei Szőlősörsön neki adományozott részbirtokba vezesse be.

[Címzés az irat külzetén:] Fidelibus nostris conventui ecc[lesie] Sancti Salvatoris de Kaporn[ak] pro magnifico Blasio Swlÿ[ok] de Lekche, cubiculariorum nostr[orum] regalium magistro.

Introductoria et statutoria.

Ioannes D[ei gratia rex] Hungarie, Dalmatie, Croatie etc. fidelibus nostris conventui ecclesie Sancti [Salvatoris de Kapornak] salutem et gratiam. Cum nos debitum, ut decet, habentes respec[tum ad prec]laram fidem et fidelium servitiorum gratissima cumulataque merita [fidelis nostri] Magnci Blasii Swlÿok de Lekche, cubiculariorum nostrorum regalium magis[tri, que id]em sacre primum huius regni nostri Hungarie corone et deinde Mti [nostre pro l]ocorum et temporum diversitate cum summa fidelitatis constantia exhib[uit et impendi]t, totalem portionem possessionariam nobilium condam Pauli litterati de Th[erthem et condam] Emerici de Zewlewsewrs in eadem possessione Zewlewsewrs in com[itatu Zaladie]nsi existenti habitam, que per mortem et defectum seminis eorundem Pauli [litterati et Em]erici de Zewlewsewrs ad sacram dicti regni n[ostri Hungarie corone consequen]terque collationem nostram regiam iuxta antiquam et approbatam eiusdem regni n[ostri consuetu]dinem atque legem rite et legittime devoluta et redacta esse perhibet[ur, simu]lcum omni iure nostro regio, si quod in eadem portione possessionaria etiam al[iter qualit]ercunque haberemus, aut nostram ex quibuscunque viis, modis et rationibus concerneret [mai]estatem, ac pariter cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibusvis, [pre]missis sic, ut prefertur, stantibus et se habentibus memorato Blasio Swlÿok s[uisque] heredibus et posteritatibus universis, vigore aliarum litterarum nostrarum1 d[o]nationalium exinde confectarum salvo iure alieno imperpetuum dederimus, donaverimus et contulerimus velimusque eundem in dominium eiusdem ac dicti iuris nostri regii per nostrum et vestrum homines legittime introduci facere, pro eo fidelitati Vre harum serie mandamus firmiter, quatinus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo presente Andreas Balas de Chafford vel Mathias Balÿnth de eadem Chafford sive Ioannes Tharsol de Thekewnÿe neve similiter Ioannes de eadem Thekewnÿe aliis absentibus homo noster ad facies predicte portionis possessionarie in prefata possessione Zewlewsewrs in dicto comitatu Zaladiensi existenti habite vicinis et commetaneis eiusdem inibi universis legittime convocatis et presentibus accedendo introducat prefatum Blasium Swlÿok in dominium eiusdem et dicti iuris nostri regii statuatque eandem et idem eidem suisque heredibus et posteritatibus universis premisso iure ipsis incumbenti perpetuo possidendam, si non fuerit contradictum. Contradictores vero, si qui fuerint, evocet eo[sdem] contra memoratum Blasium Swlÿok nostram personalem in presentiam [ad ter]minum competentem rationem contradictionis eorundem reddituros, et post hec [huius]modi introductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocator[um, si] qui fuerint vicinorumque et commetaneorum, qui premisse statutioni [inter]erunt, nominibus terminoque assignato, ut fuerit expediens, dicte persona[li nostre] presentie fideliter rescribatis. Datum Bude, feria sexta proxima post fe[stum] Beati Mathie Apostoli anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo, regno[rum ver]o nostrorum etc. decimo quarto.

Lecta2


  1. Az említett adománylevél: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 1604. N. 51.
  2. A hátlap jobb alsó sarkában.

 

246.

1540. április 22., Zalavári vár

KERECSÉNYI KATALIN NYUGTÁJA

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 00093.

Papírfelzetes gyűrűspecséttel.

TARTALMA: Igazolja, hogy mind azt a 2000 forintot, amelyet Sulyok István vett kölcsön Török Bálint céljaira, mind pedig azt a 200 forintot, amelyet Sulyok Balázs saját szükségleteire kért, visszakapta.

Catherina Kerechen de Kanÿafewlde, condam Egrii Dni Dionisi Hashagÿ relicta etc. recognoscimus per presentes, quod Egr. D. Stephanus Swlÿok frater noster charissimus ad quasdam necessitates Magnci Dni Valentini Therek sub spe future restitutionis duo milia florenos, et Egr. D. Blasius Swlÿok ad proprias suas necessitates ducentos florenos levaverant, igitur ipsi Dni Stephanus et Blasius Swlÿok de premissis duo milia et ducentis florenis nobis satisfecerunt et plenarie restituerunt. In cuius rei memoriam et testimonium has presentes litteras nostras sigillo nostro usuali consignatas suis egregiis dominibus pro quittando dandas duximus. Datum ex castro nostro Zalawar, feria quinta proxima ante dominicam Cantate, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo.

 

247.

1540. augusztus 10., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 43. Fol. 10.

TARTALMA: Kéri, hogy a hozzá küldött Bornemissza Pálnak mindenben hitelt adjon.

[Az irat szélén:] Valentino Tereck

Ferdinandus etc.

Magnifice nobis dilecte. Commisimus egregio fideli nobis dilecto Paulo Bornemissa secretario nostro nonnulla tibi verbis nostris exponenda, prout ab eo coram intelliges, quae cum non solum ad tranquillitatem regni istius nostri conservandam, verum etiam ad augenda commoda honoremque tuae spectant. Te gratiose requirimus, ut praefato secretario nostro plenam et indubitatam fidem habeas teque sit[?] in iis, quam nominis nostro tecum egerit, contras et exfileas, prout in te clementer confidimus, et erga te omni gratia nostra recognoscemus. Datum Viennae, X. Augusti, 1540.

 

248.

1540. augusztus 11., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY UTASÍTÁSA

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 43. Fol. 17.

TARTALMA: A György baráttal és Török Bálinttal folytatandó tárgyalásokra kijelölt Bornemissza Pál részére adott utasítás arról, hogyan vegye rá György barátot I. Ferdinánd király hatalmának elismerésére, és Török Bálintot a Habsburg-pártra való visszatérésre.

Instructio ad Hungariam

Ferdinandus etc.

Instructio eorum, quod Egr. fidelis nobis dilectus Paulus Bornemissa cum Rssmo fratre Georgio episcopo Varadiensi et subinde cum Valentino Tereck verbis nostris agere et tractare debet.

Principio habito accessum ad fratrem Georgium illi salutem gratiosam nostram regiam et omne bonum denuntiet.

Deinde exhibitis litteris nostris credentialibus eidem exponat scire scilicet ipsum, quales tractatus inter nos etc., etiam vide in instructione ad reginam. Vergat, quin potius confidere nos, quod uti naturalem et legitimum regem ac dominum suum recognoscet, et debitam obedientiam fidelitatemque nobis praestabit, et ad hoc prefatus secretarius noster illum omnibus, quibus potest, rationibus adducere et persuadere laboret, ita, ut se pro parte nostra declarare et publicare velit nobisque super fidelitatis homagio iuramentoque prestando iuxta initas pacis tractatus sese per litteras obstringere et obligare non recipet.

Idem prorsus tractabit prememoratus secretarius noster cum Valentino Tereck promittens sibi verbis nostris omnium eorum, quę in nos admisit et peccavit, non solum perbenignam condonationem, verum etiam perpetuam oblivionem, si ad fidelitatem et obedientiam nostram redeat, et quod circa donationes et gratias sibi a rege Ioanne factas secum ita gratiose concordabimus, ut merito contentus esse possit, nec non in officiis et dignitatibus illum liberaliter clementerque ornare velimus, quod si voluerit, nos pro rege recognoscere, quin potius in rebellium et inobedientiam numero [- -]per statuat, tunc in aperte dicere potest nos vel [- - -]tos1 impulsum iri, et id, quod clementia et liberalitate nostra consequi non possumus, de facto atque armis vindicemus et rebelles ad obedientiam debitam compellamus. Quae illi bene consideranda perpendenda relinquemus, et quicquid prefatus secretarius noster super his tam a fratre Georgio, quam a iamdicto Valentino Tereck responsum acceperit, id ad nos summa diligentia perferre cogitet. Nostram in iis omnibus excessam omnimodamque executurus voluntatem. Datum Viennae, XI. Augusti, 1540.


  1. Az irat széle kiszakadt.

 

249.

1540. szeptember 12., Sárvár

OSTFFY LÁSZLÓ - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 93. c. p. 31-33.

TARTALMA: Úgy véli, nem alkalmas az idő arra, hogy a jobbágyokat a vár erősítésén dolgoztassák. - Török Bálint emberei be akarják szedni a tizedet. - Polyány visszaköveteli elfoglalt javait. Ugyanő bevádolta Ostffyt az adószedéssel kapcsolatban. - A Györgyffyeket a birtokba bevezette, de a helytartó emberei visszaűzték. - Bánffy Boldizsárt Török Bálint katonái ellen kellene küldeni.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd, tavernicorum regie Maiestatis magistro et comiti comitatus Castriferrei capitaneoque regie Maiestatis ac domino gratiosissimo.

Magnifice et gratiosissime domine, post servitiorum meorum debitam commendationem. Hodie accersitis huc Dnis Nicolao Zelesteÿ, Petro Karol et filiis Kewien locuti sumus cum eis, ex parte fosse oppidi tum, cum istis sic conclusimus, tum alios sic monere statuimus cum Dno Paulo Rollay, ut medio servitoris nostri unius ac iudicis nobilium omnes et singulos iuxta registrum connumerationis admoneant venire ad labores fosse ad octavum abhinc diem, similiter et pertinentias castrorum, quo leviori et minori numero fieri potest, ut pauperes isti iam vexati minus laborarent. Distullimus autem ad octavum diem ex eo, quod omnes clamant paribus carere propter molendinorum paucitatem, interim quisque se victualibus preparet. Despero tamen venire vicinos, quod autem eos vi compellamus. Meo iudicio nondum est tempus, nam Valentinianis dabatur occasio omnes ad laborem compellere, quum alterum principem profitebantur, qui huiusmodi depredationes aprobabat nobis, nescio, quid cause occurrat, nisi V. Magn. D. informaverit, qua occasione eos compellamus. Valentiniani de Papa omnia temptare conantur, que hactenus utrumque facere consueverunt, nisi rex illis obstaculo alios milites ponat, alioqui et decimas vinorum et dicam ubique exigere volunt. Nostrates redierunt a regia Mte, et oratore, et qui contra Banffy fuerant profecti, querulante querulantium negotia ad iudiciarios processus sunt reiecta. Polanÿ ope Francisci Bathÿanÿ litteras regias adduxi, ut sibi bona occupata scilicet Kowachÿ remitantur. Alioqui dominus genitor Vre magnificentie compareat coram regia Mte rationem occupationis redditurus. Idem Polÿanÿ accusavit apud consiliarios Vram Magncam Dnem pecunias exercituales preter dominorum nobilium levasse, nos vero cum collega minus iuste administrasse laboravit et habet litteras camerariorum, ut ipse dicator fiat, gentes comitatus statim expediantur, et ut ab ilius[?] dicatoria sibi commitatur, conspiravit cum aliquibus sibi similibus versatus, ut ipse paratus est dare florenos I¸-Ic 1 interim, quoad pecunie exigantur, quibus gentes statim expediantur. Precessemus[?] hoc facere ob favorem regie Mtis, qui citissime gentes comitatus expedire iussit. Ista sunt omnia ex factione Francisci Bathÿanÿ, qui nuper nocere, nunc eidem Polanÿ prodesse studebat et parat, quo plus iniurie Vre Dni inferatur, hec hodie Nicolaus Zelesteÿ mihi retullit. Hiis perceptis distulli[!] congregationem comitatus ad octavum abhinc diem, V. Magn. D. curet litteras suas et generalis capitanei vel alterius, cuius interest providere, huic rei citissime mittere ad comitatum, ut gentes monstravit et presentavit ad rationem comitatus, alioiqui temptabo quidem, sed nondum video modum pecunias exercituales posse devenire ad manus Vre Magnce Dnis. Illos Ghÿergffÿ introduxi ad bona eorum, tamen quid dominus genitor Vre Dnis mihi hodie scripsit, misi in specie Vre Magnce Dni, et certum est, quod sunt expulsi per homines et iobagiones domini locumtenentis, contra quem arma movere, quum sit amicus magnificentie Vre, sine instructione eiusdem non est visum, sed bonum esset eum, ut Magn. V. D. per litteras suas Magnificentia[!] D.[!] super hoc informaret et requireret, ac nos informet, imo genitorem suum, quid sit faciendum. Aiunt isti nostrates, qui a rege redierunt, quod Balthasar Banffÿ expedietur cum equitibus I¸-Ic 2, adiungent illi Lewaÿ et Lossonczÿ contra Valentinianos, ut decimam Sokaÿense[!] ne illi decimare et exigere permitant, tamen wlgi[!] fama illos hoc audisse possum ex ore eorum iudicare. In reliquis omnibus expecto instructionem Vre Magnce Dnis, si quid sciret contra insolentias Valentinianorum, et eos, qui relictam Gÿewrgfi molestant, ac de remissione possessionis Kowachy agendum est, nam ad simplicem querellam Francisci Polÿanÿ potuit regia Mte litteras postulatas dare. Tamen, quod dum per Vram Magncam Dnem S. M. informabitur, credo aliud Sam Mtem sentire. Deus conservet Magncam Vram Dnem felicem, a quo nova, ut accipiam, supplico, ut illis perceptis sciam me tempore commodare. Ex Sarwar, dominica proxima post festum Nativitatis Marie, anno 1540.

Servitor Ladislaus Osthffÿ

Vos cum primum advenerunt magistri, concludemus de erectione molendini omni eo studio, ut succedat res pro voto Magnce Vre Dnis. Si quis per Vram Magncam Dnem mitetur[!] ad Dnum Kawasÿ supplico, ut admonere eum magnificentia V. dignetur pro restitutione pecuniarum.


  1. 150
  2. 150

 

250.

1540. szeptember 27., királyi tábor

[LEONARD VELS] - TÖRÖK BÁLINT VÁRNAGYAINAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 43. Fol. 175-176.

TARTALMA: A várnagyok panaszkodnak, hogy a birtokokat, amelyeket Török Bálint tartott hatalmában, a pannonhalmi apát visszafoglalta, s a bortized szedését is elrendelte. Kérik, hogy a hadjárat igazságtalanságaitól védjék meg őket. - Vels válasza: mivel az ország egésze Ferdinánd királyt illeti, Török Bálintnak is az ő hűségére kell térni, akkor teljesítik kéréseit. A király felhatalmazta hadvezéreit, hogy az ő oldalán állókat a katonák garázdálkodásaitól megvédelmezzék.

[Az irat bal felső sarkában:] Castellanis Domini Valentini Tereck.

Egregii domini, salutem. Reddite sunt nobis hodie per familiarem vestrum littere hesterna die ad nos scriptę, quibus querelam moveretis, quod cum possessiones, quas predecessor vester tempore preteritorum bellorum nomine domini vestri Valentini Tereckh ab ecclesia Sancti Martini violenter eripuit et nunc per triennium eo firmatas inducias quiete possedit, reverendus dominus abbas eiusdem ecclesię hoc tempore iterum violenta manu deiectis possessoribus vel officialibus domini vestri repetierit, ac ad pristinam debitamque iurisdictionem et obedientiam dicti Martini redegerit, et ultra etiam decimam vini earundem possessionum colligere et percipere instituerit, petendo etiam, ut nos nomine sacre regię Mtis reliquos Dni Vre subditos a militum nostrorum iniuria in progressu expeditionis huius nostrę vindicare defendereque debeamus, ad quas vestras querimonias et petitiones obiter nunc, ut qua maioribus discuti sumus negotiis, respondendas duximus. Non ignorare nos nedum induciarum cum sacra regia Mte domino nostro clementissimo per regem quondam Iohannem initarum tenorem, sed et pacis postea inter prefatum serenissimum regem nostrum regemque Iohannem secutę capitula, quibus expresse continetur, quod post mortem regis eiusdem regni Hungarię imperium in universum sacrę regię Mti domino nostro clementissimo subditum atque subiectum esse eiusdemque omnes status et incolae Se Mti tanquam legittimo eorundem regi parere ac obnoxii esse debeant. Quod si super ea re certam, expressam fundatamque Dni Vri aut eius nomine aut auctoritate vestram superinde in regiam Mtem scilicet fidelitate et obedientia voluntatem et intentionem de vestris literis cognoscere intelligereque potuissemus, ad petita omnia vestra ea, quę in rem presentem necessaria ac oportuna fuissent, respondissemus. Nam vos ignorare nolo eam nobis a sacra regia Mte domino nostro clementissimo auctoritatem concessam ac curam imminentam[?], ut Se Mtis fideles subditos, tam nunc existentes, quam de cetero quoque ad debitam fidelitatem redeuntes nedum ab iniuria nostrorum militum, sed et quorumvis aliorum violentia ac incursionibus defendere eosdem ac in regiam protectionem tutelamque suscipere possumus et debeamus, cum autem nihil eiusmodi in eis expressum habeatur, sese quocunque[!] super eisdem vel respondere vel statuere non potuimus, quod vobis ad literas vestras significandum inpresentiarum duximus. Datum ex castris regiis, 27. mensis Septembris, 1540.

 

251.

1540. október 22., Buda

TÖRÖK BÁLINT - LEONHARD VELSNEK

AZ IRAT: A: HKA Hoffinanz. Ung. Rote N. 1. 1540. Fol. 25-26.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA : Török Bálint kifejti: tisztessége nem engedi, hogy a királynőt és fiát elhagyja.

[Címzés a levél külzetén:] Generoso ac magnifico domino Leonardo libero baroni a Fels, capitaneo generali serenissimi Romanorum regis etc. domino, fratri et amico observandissimo.

Generose ac magnifice domine, frater et amice observandissime, salutem et nostri commendationem. Humanissimas litteras Dnis Vre Magnce accepi, que mihi gratiosissime fecerunt, cum ob eam benevolentiam et fraternitatem, quam mihi Magn. D. V. sua sponte offert, tum etiam, quod magnificentia V. admonet me, ut sim memor conservationis patrie mee. Cui rei V.quoque magnificentia incumbit, quo licet[?] miserrimum regnum conservetur. Habeo gratiam Dnis Vre Magnce, facturus sum omnia, quecumque V. magnificentia iubet, et que existimo pertinere ad rem patrie mee. Committere enim honor meus non patitur, ut Mti reginali, domine mee clementissime et serenissimo filio Se Mtis in hac extrema orbitate desim. D. V. Magn. felicissime valeat. Bude, 22. Octobris. 1540.

Valentinus Therek de
Ennyngh comes Simigiensis

 

252.

1540. december 13., Bécsújhely

I. FERDINÁND KIRÁLY PARANCSLEVELE

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 44. Fol. 26., 26/A.

TARTALMA: A király felhatalmazza Perényi Pétert, Leonhard Velst, Sigismund Herbersteint és Révay Ferencet, hogy Török Bálinttal tárgyaljanak pártváltoztatásának feltételeiről.

Mandatum tractandi cum Valentino Terewk

Ferdinandus etc. Recognoscimus in tenore praesentium profitemur, quod cum certiores facti simus a Spectli et Magnco Leonardo libero barone in Fels supremo curiae nostrae magistro et generali in regno nostro Hungarię capitaneo etc. se flagitanti Valentino Terewk quadriduanas inducias concessisse, ex quo ostendere videbatur sibi non probari Fratris Georgii episcopi Waradiensis institutum tanquam non modo regno nostro Hungarię, verum etiam universę christianitatis maxime calamitosum et perniciosum, et quod propterea fortassis ad partes nostras, quibus potior nulla cura est, quam conservandi istius regni constitutionem dęque tranquillitatis publicę flecti posset. Nos quod cum istiusmodi capitanei nostri generalis informatione adducti, et alioqui quoscunque ad nostram obedientiam et fidelitatem redire cupientes singulari clementia suscipere soliti sponte et ex certa scientia nostra animoque deliberato ac omnibus melioribus modo via iure causa et forma, quibus firmis et efficatius de iure potuimus et debuimus, ac possumus et debemus, Spectles et Magncos Petrum de Peren comitem perpetuum Abawywariensem regni nostri Hungarię capitaneum et cancellarium nostrum et praefatum Leonardum baronem in Vels nec non Sigismundum baronem ab Herberstain ac Franciscum de Rewa personalis praesentię nostrę in iudiciis in eadem regno nostro locumtenentem, consiliarios nostros fideles nobis dilectos ex peculiari quadam fiducia qua de illorum omnium erga nos integritate rerumque gerendarum dexteritate habemus, nostros veros, certos, legitimos et indubitatos procuratores, actores, factores negotiorumque nostrorum gestores et mandatarios speciales et generales ita tamen, quod specialibus generalitati non deroget, nec e contra fecimus, constituimus, creamus et deputamus, datas et concedentes eisdem consiliariis et mandatariis nostris coniunctim vel divisim summam facultatem, authoritatem et potestatem cum antenominato Valentino Tewrek nostro nomine loco et viceque se ad fidelitatem nostram conferant tractandi eoque gratiam offerendi, promittendi, acceptandi, concludendi ac alia omnia et singula faciendi et exequendi, quod nos[- - -] faceremus, polliceremus et exequeremus, si iis omnibus tractationibus et negotiis praesentes ac coram interessemus, etiam si talia foret, quod mandatum requirerint, magis speciale, quam praesentibus est expressum, ponentes quoque illos ipsos consiliarios et mandatarios nostros in locum vicissimque[?] prestari nostrae propriis ac promittentes simul in verbo nostro regio, quod quodcunque ab iis convertimus vel ad minus per duos ex eis sic acta, tractata, acceptata, promissa et conclusa fuerit, firmiter et inconcusse observare perpetuoque rata, grata, valida et firma habere, nec contra ea vel eorum aliqua ullo unquam tempore directe vel indirecte quovis quaesito colore vel ingenio dicere, facere, agere seu venire volumus, dolore, fraude aut aliqua alia sinistra machinatione in iis omnibus postpositis et factis. Harum testimonio litterarum manus nostre subscriptionis ac sigilli nostri appensione munitura. Datum in civitate nostra Nova Austrię, die 13. Decembris, Anno Domini 40.

 

253.

1540. december 14., Bécsújhely

I. FERDINÁND KIRÁLY UTASÍTÁSA

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 44. Fol. 19., 21/A és sztlan

TARTALMA: A Török Bálinttal folytatandó tárgyalásokra kijelölt Perényi Péter, Leonhard Vels, Sigismund Herberstein és Révay Ferenc részére adott utasítás arról, milyen feltételek mellett tárgyaljanak Török Bálinttal pártváltoztatásáról.

[Az irat bal szélén:] Instructio

Ferdinandus etc.

Instructio de iis rebus, quos Spectles et Magnci Petrus de Peren, perpetuus comes Abaujwarensis regni nostri Hungarie capitaneus et cancellarius noster, Leonardus, liber baro a Vels, supremus curię nostre magister et capitaneus noster generalis, Sigismundus, baro ab Herberstein, Franciscus de Rewa personalis praesentię nostre in iudiciis locumtenens, consiliarii et commissarii nostri fideles nobis dilecti coniunctim vel divisim ad minus duo ex eis cum Magnco Valentino Tereck ad partes nostras reducendas nomine nostri agere et tractare debent. Posteaquam dictus Valentinus Terek apud prefatum generalem capitaneum nostrum instare et sollicitare proprio ob id ad se hominem misso se exmisso non dubitavit, pro obtinendis se induciis quatuor dierum offerendo se personaliter ad eundem generalem capitaneum venturum esse ipseque generalis capitaneus sibi quatriduanas inducias ad instantiam nimirum summe concedendas praesentavit. Nos existimandos dictum Valentinum Tereck fortasse propterea, quod eum sentire et deprehendere videatur fratris Georgii conatus non alio, quam in totius reipublicę christianę perniciem ac miseri et afflicti regnum Hungarie destructionem et ruinam tendens, apud animum suum statuisse ipse ad nostri fidelitatem, obedientiam conferre, quippe qui ob patrię amorem dicti fratris Georgii malis et pestiferis prosticis sceleratisque machinationibus vel consentire vel opitulari abhorreat, ac potius christianum vere officium sequi velit1. Ex re fore arbitrati sumus clementer permittere et concedere, ut dicti commissarii coniuncti vel ad minus duo ex eis2 intromittunt ad agendum et tractandum cum dicto Valentino Tereck et ab eo audiunt, que mens quod ne propositum et quales petitiones illius sint, et quia credibile est, si in animo volet ad partes nostras transire, quod ante omnia postulaturus sit, ut sibi omnia bona sua, ab que[?] nunc habet et possidet, salva prae maneant, ad hoc mandatarii nostri respondere debent, hoc non posse a nobis fusius concedi et sole[?], cum habeat, pars aliqua pertineat ad marchionem Brandenburgensem, quem uti consanguineum nostrum et amicum nostrum charissimum suo iure priore non possemus, aliqua vero pars ad Backychones (bonos et fideles servitores nostros) et nonnulla ad ecclesias spectet, sed quod exceptis illis bonis eundem in propriis bonis suis et iis etiam, quam a nobis consequutus est, libere dimittemus, si modo ad nostri obedientiam fidelitatemque se conferat, et quod illi non solum omni praeteritoris excessuum et ad rursum nos commissoris culpam condonabimus eaque perpetua oblivionis non aliter, ac si nihil unquam contra nos deliquisset, debebimus, verum etiam in recompensam [- - -] eorum bonorum, qui marchioni Brandenburgensis, Bachythonibus et ecclesiis illorum restituere habebit, aliqua non contemnenda rebellum bona, quod vel per ipsum et suos, vel per exercitum nostrum acquientur, praesertim vero arcem Stephani Werbewczy Thamasy dictam una cum pertinentiis suis donabimus. Preterea, quod illum cum omnibus officiis et honoribus, quos nunc tenet et habet, conservabimus, nec non eius persona et opera in rebus bellicis se aliis uti volumus. Ceterum, quam ipse huiusmodi regis acceptaturus esse existimamus, tunc mandatorii nostri prefati bene explorata et indagata eius mente an seque synceriter sub nuperum fidemque nostram redire rursus optet et cupiat, quaesitis se proponere possunt, se scire ad sue viam mediis, quo usuum nos vivere in bona sua retineret, et dampnis ablatis et bonis ecclesiasticis et ordine vimque gravi adipiscat, nempe si attentis3 malignis et perniciosis molitionibus ipsius fratris Georgii, quę adeo sunt manifeste, ut eadem videri sed palpari penitus possint se Budam conferre pro intentione et consilio, ut dictum fratrem Georgium non nisi in exilium patrie suę videre et quasi pestem reipublicae Christianae inter superinde ac vel de medio tollendo vel verum ad manus nostras mittendum quoquo modo curet atque adeo civitatem ipsam, ut se fidei potestatique nostre committat, persuadere et inducere studeat. Et si repererint, cum suum ab hac re non abhorrere, tunc dicti consiliarii et mandatarii nostri secum praesentissime tractare poterunt, ut qui talis intentio et consilio ab eo minori cum sussutione[?] ad effectum deduci queat ad molis copiis nostris ad unum atque alterum castrum suum, cum quas per deditionem castri sciat et interim eo melius negotium illud conficere posset, sub assecuratione certissima firmissimaque sibi a nobis danda, quam confecto negotio illi castra subito restituentur. Et quod si in beneficium reipublice Christiane et afflicti regni hanc rem aggredi et perfici, eum non solum in bonis eius omnibus, quę nunc habet et que apud regem Ioannem obtenuit, conservare et contra quoscunque impetitores manutenere et defendere curabimus, sed pluribus et maioribus trium bonis illum locupleture studebamus. Quocirca4 cum ita inclinati scimus ad faciendas sibi eiusmodi clementes et perbenignos oblationes, et ad dandum illi de iis non certissimos firmissimosque assecurationes, existimamus huiusce rei conditionem summopere reiicere, ut et nos vicissim de illius fidelitate, obedientia, et permanendi[?] apud nos et in perpetuum nostrum defendi rursus a nobis constantia sufficienter asserventur, volumus, ut iidem commissarii nostri viris et media, sive possunt meliora magisque idonea excogitare et invenire studeant, circa assecurationes nobis ab ipso Valentino dandas, at qualiter illum omnibus modis inducant, ut permultas aliquos ex suis castellanos nobis iuramentum facere, quod in casu, quo ille rursus a nobis deficieret, obligati sint nobis arces illius cedere. Et quod idem Valentinus se nobis obstinguat, quod castellanos illos non amovebit, neque in eorum locum alios constitueret suis praestito prius nobis eodem iuramento a novis castellanis. Et si huc apud illum obtineri non posset, tunc agant, ut pro obsedibus suos filios nobis ad curiam nostram mittat. Et cum denique praefati commissarii et consiliarii nostri citra hoc negotium ad bonum finem deducendum agent, quam videbuntur illis apta et idonea esse, ita, ut ad nostram obedientiam dictus Valentinus Tereck inducatur. Ceterum, si hec aut alia media assecurationesque apud praefatum Valentinum Tereck dicti commissarii non possunt obtinere, serie eos volumus nobis difficile futurum, quod nos sub incerta spe cum eodem Valentino intromittamus, quin potius expeditionem nostram continuandam nostrasque copias non solum diutius intertenenda, sed augendas etiam curabimus, id quod prefatis commissariis nostris iniungendo in presentiarum duximus, executuri in praemissis expressam omnimodamque nostram voluntatem. Datum in civitate Nova, die 14. Decembris, 1540.


  1. Áthúzva: Nos itaque in eam spem expectationemque de eius animo propositoque erecti permittendi.
  2. Áthúzva: maior eorum pars
  3. Áthúzva: et si reperiunt animum illius citra factum aliquid propensum esse, ut si ad obedientiam nostri conferat nosque in regem et dominum suum recognoscat, tunc commissarii nostri praefati tanquam ex se quam secretissime et firmissime cum diligentia eo inducere laborent et concedunt
  4. Quocirca után a következő áthúzott rész áll: Si vero iidem commissarii nostri ex certis signis argumentisque occurrent ac sentirent, quod Valentinus Tereck ad hec negotii aeqe posset iudicii, et quod fortasse rerum status aliter suadere videretur, quam et tute medium illi proponi deberet, tunc praefati commissarii nostri de aliis viis rationibusque ineundis destoque Valentino proponendis cogitent, quibus ad partes nostras pertrahatur. Et si paratus erit ad nostrum obedientiam venire, illi non modo gratiam nostram omnesque praeteritorum excessuum et adversus nos commissos condonationes et perpetuum oblivionem, ita non aliter ac si nihil unquam contra nos delinquisset, promittuntur. Verum etiam nos gratiose eundem in bonis suis propriis, et iis etiam, que ei nobis consequutus est, demissurum esse polliceantur, sed quam bona marchionis Brandeburgensis, nec non Bakithonum et aliorum per eum hodie possessa teneatur, restituere, vel mixta eorum valorem nos, ad quos legitimos pertinent contentare, similiter etiam de bonis ecclesiasticis facere debeat, ut si quae habet, et ad priores usus reducentur. Et quam nos in recompensa talis instare illi nam recuperabimus rebellum bona, quae vel per ipsum et suos, vel per exercitum nostrum acquirentur, praesertim vero arcem Stephani Werbewczy Thamasy dictum una cum pertinentiis suis dabimus. Praeterea illum in omnibus officiis et honoribus, quos nunc tenet et habet, pacifice et tranquille vivere promittemus, necnon eius persona et opera in rebus bellicis aliis clementer uti volumus.

 

254.

1540. december 28., Pápa

MÉSZÁROS BÁLINT NYUGTÁJA

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 40. Fasc. B. N. 25. et NB.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Mészáros Bálint elismeri, hogy négy török fogoly és egy ló ellenértékeként 100 forintot felvett.

[Címzés az irat külzetén:] Quittantia Valentini Mezaros de Fewldwar de florenis centum pro Turcis solutis.

Ego Valentinus Mezaros de Fewldwar capitaneus peditum haÿdwnum fateor et recognosco tenore presentium significantes quibus expedit universis, quomodo Magn. D. Franciscus Therek de Ennÿngh in pretium quattuor captivorum Turcorum et unius equi per Egrum Dnum Martinum literatum provisorem suum castri Papa ac servitorem eiusdem Ambrosium Chako dedisse[!] florenos centum Hungaricalium, in cuius rei memoriam et testimonium presentes litteras meas pro sufficienti quiettantia dedi atque sigillo meo proprio et usuali corroborari feci. Datum Pape dominica die in festo Innocentum, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo.


1541

 

255.

1541. január 7., Süly

SZALAY JÁNOS - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 105) 34. cs. p. 115-116.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Szalay János Csesznek várának ügyében - amelyben vita keletkezett Csapy özvegye, Répássy Ferenc és Csapy Farkas között, - döntést vár.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd thavernicorum regalium magistro ac comiti Castriferrei etc. domino et fratri observandissimo.

Magnifice domine et frater observandissime, salutem et servitiorum commendationem. Post discessum suum venerunt littere presentes incluse. Domina relicta Chapÿ nunctiavit, ut a tempore illo, ut magnificentia V. ad ipsam suum servitorem miserat, nec Franciscus Repassÿ nec Wolffgangus Chapÿ Budam sive ad Dnum Valentinum Thewrek ex castro Cheznek ire permisit, et que eidem domine relicte Chapÿ magnificentia V. nunctiasset, verum fuisset. Nos servitorem predicte domine ita dimisimus, ut tam ipsa domina, quam Repassÿ, quam Wolffgangus Capÿ obligent se mediantibus litteris, ut omnem fidelitatem regie Mti domino nostro clementissimo observare volunt, et quidquid magnificentia V. apud regem ordinaverit in negotio eorum, ea observare volunt, qualiter Cheznek datum sit predicte domine, credimus magnificentiam Vram intelligere, Franciscus Repassÿ est etiam consanguineus magnificentie Vre. Igitur videat magnificentia V. quid erit facturum, postquam prescripta domina et Repassy litteras obligatorias ad nos miserint, statim curabimus ad magnificentiam Vram mittere. Valere felicissime magnificentiam Vram cupimus. Ex Sÿwl, 7. Ianuarii 1541.

Ioannes Zalay
comes Posoniensis


Megjegyzés:
Répássy Ferenc korábban Török Bálint szervitora volt. Hűtlensége miatt I. Ferdinánd király birtokait, 1538. március 17-én kelt oklevelében felpéci Tárnoki Ferencnek adományozta. OL M. Kanc. Libri regii (A 57) l. k. N. 643. p. 352.

 

256.

1541. február 14., Sárvár

ROLLAY PÁL - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 94. c. p. 4-6.

TARTALMA: Bornemisza Menyhért a következő híreket hozta: Mehmed bég Szeremlyénben van, Török Bálint meglátogatta. Mehmed bég figyelmeztette Törököt, hogy az országot ne néptelenítse el. - Török Bálint összes hadereje - az erősségekben elhelyezetteken kívül - a Pápán állomásozó katonákból áll. - Török Bálint csapatai elfoglalták Tárnokot, és onnan a környéket pusztítják.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino, domino Thomę de Nadasd comiti comitatus Castri Ferrei, magistro thavernicorum regalium etc. domino mihi gratiosissimo.

Magnifice domine, domine mihi gratiosissime, servitii mei debitam commendationem. Domina mea gratiosissima peroptime se habet. Nunc adsunt hic generosę dominę consortes et Drum Osthffÿak etc. hodie appulerunt huc, lętantur et gaudent cum domina gratiosa. Lignis vehendis quantum possem, maxime diligentem operam adhibeo. Ceterum Melchior Bornemÿza, qui Vre gratiose Dni iam inde a multo tempore est agnitus, est hic cum tribus equis et servitoribus totidem, equi eius in stabulo Dnis Vre gratiose sunt. Nova autem talia predicit, Mehmeth Begh cum suis copiis est in Zeremlen, adiverat eum D. Valentinus Thewrek super quatuordecim kochÿ, Mehmeth Begh minatus est ei, ut ne regnum hoc Hungarię depopulare deberet, dicens, sic regnum, inquit, hoc est cęsaris, si servitoribus tuis non habes unde solutionem facere, eos dimittas, hec ad et pro Petrowÿch dixit, vestrum tantum non capite purum abfuit, quod et capite ipsum Petrowÿch non privavit, Dno Valentino Therek donavit ipse Mehmeth Bek uno equo et veste una purpurea. Dicit is Melchior se hec secreto audivisse a quodam precipuo servitore ipsius Dni Valentini Therek, qui itidem illic cum Dno Valentino Therek adfuit. Addidit insuper servitor ille Dni Valentini se inquiente[?], si hac via Deo auxiliante, me e medio hominum Thurcorum potero eliberari, nunquam se de cetero velle inter Thurcos intrationem[?]. Hec Dni Vre gratioso breviter volui perscribere, nam credo etiam e dominis servitoribus [- - -] D. V. gratiosa amatissimum hac de re copiosius scripsisse, dicit insuper is Melchior, quod nullas plures copias haberet D. Valentinus Therek, nisi qui in Papa essent, exceptis, qui in castellis eius morantur. Claustrum Tharnok servitores eius occupaverunt, inde rapinam exercent ad propinquiores vicinos, itidem faciunt etiam ex aliis eis castellis. Deus Optimus Maximus eandem Vram gratiosam Dnem felicissime conservet. Ex Sarwar, in die Beati Valentini, 1541.

Servitor Paulus Rollaÿ

 

257.

1541. május 10., Süly

SZALAY JÁNOS - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 34. cs. p. 117-119.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: György deák Sárváron van és erősíti a várost. - Szalay csodálkozik, hogy levelei nem érkeztek meg. - Fáncsy azt írta a táborból, hogy Fráter György és Petrovics Péter tárgyalt Perényi Péterrel és Nyáry Ferenccel. A főemberek többsége elhagyta Budát. - Dudith Jeromos, az esztergomi érsek szervitora hírül hozta, hogy három helyről kezdték Budát ostromolni.

[Címzés a levél külzetén:] Spectabili et magnifico domino Thome Nadasdÿ libero domino perpetuo comiti terre Fogaras, thavernicorum regalium magistro ac comiti Castriferrei etc. domino et fratri observandissimo.

Spectabilis et magnifice domine et frater observandissime, salutem et servitiorum commendationem. A Dno Stephano Raÿkÿ has litteras presentes inclusas accepimus, Georgius litteratus in Sarwar est et civitatem munit. Conqueritur magnificentia V., ut a dominis fratribus suis hactenus litteras non accepisset. Nos iam quaternas litteras magnificentie Vre misimus, et omnes illas misimus per proprium hominem nostrum ad Ioannem Farkas. Ignoramus, an magnificentie Vre miserit. Scribit nobis Fanczÿ ex castris, ut heremita cum Petrowÿgh venerant ad Dnos Petrum Perenÿ et Franciscum Nÿarÿ, sed nihil concluserunt. Heremita oblicentiavit oratorem regis Polonię. Urbanus Batthÿani et Petrus Ocharowÿgh etiam cum heremita sunt, alii homines precipui non sunt Bude, nisi prescripti. Omni die ex Buda clam exveniunt et auffugiunt. Scribit etiam, ut Petro waÿwode Moldawÿensi cesar Turcarum capitaneatum Transsylvaniensem dedisset. Hec in castris regiis susurrant. Ieronimus Dudÿth servitor domini Strigoniensis hodie venit ad nos, et dicit, ut a tribus partibus inceperunt Budam sagittare. Ab illa parte, ubi mendici domos sub arce erexerant, arcem sagittant, et unam basthÿam. A parte Pesth iterum unam basthiam sagittant, deinde folÿosoth, unde milites tempore Sigismundi imperatoris auffugerant. Deus altissimus magnificentiam Vram incolumem conservet. Ex Sywl, decima die Maii, 1541.

Iohannes Zalaÿ
comes Posoniensis etc.

Ludovicus Mwthnokÿ servitor Dni Maylad ad huc Wÿenne est, credimus ea de causa ipsum ita facere tarde, ut exitum Bude expectant.

 

258.

1541. május 25., Asszonyfalva

OSTFFY LÁSZLÓ - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 93. c. p. 36-39.

Papírfelzetes gyűrűspecséttel.

TARTALMA: Kápolnay Ferenc, Bakics Péter és társaik csapatai felmentették Dombó várát Török Bálint katonáinak ostroma alól, de a Kapos folyón túl nem tudták őket üldözni. Fehérvár mellé tértek vissza, ahol Ráskay seregét Török Bálint legyőzte. Most Tapolcafő mellett ütött tábort Török Bálint. - Ha a török nem jön, Buda Fráter Györgyé lesz. - A török vezérek a szultán útját készítik elő.

[Címzés a levél külzetén:] Spectabili et magnifico domino Thome de Nadasd libero domino terre Fogaras, comiti comitatus Castriferrei, domino mihi gratiosissimo.

Spectabilis et magnifice domine mihi gratiosissime, post mei servitii perpetuam commendationem. Binas iam domino genitori suo tum et aliis Vre Spectlis Magnce Dnis datas vidi litteras heri novissimas in Vasvar presentatas. Credo Vram Magncam Dnem eo motam mihi nil hactenus scripsisse, quamvis se gratiose ad id obstullerat[!], quod ego in scribendo eidem fuerim negligens, hoc Deus scit, non mea negligentia, sed eorum (ita iudico) data opera pretermissum est, quos factore scilicet magnificentie Vre semper summopere rogaverim, ut cum scitu meo eorum imo ad Vram Magncam Dnem darent, quo et ego prestans possem eidem scribere, forte illi suspicatur me scribere voluisse. Aliquid rerum eos sperantium, itaque ut ne V. Magn. D. et Spect. me ista pena puniat, supplico, nam novit Deus, maluissem accipere scripta Magnce Vre Dnis, quam aliquid magni numeris, si mihi mittere fuisset, dignata [- - -]1 sunt, omnia satis turbata ex nostratibus fuerant, sed tria [- - -] hwzaronum ad persequendum Dnum Valentinum expe[- - -] ducibus Francisco Kapolnay, Petro Bakjth, per[- - -] Francisco Thahÿ et Paulo Ratkay, hii venerunt usque ad castrum Dombo, quod et ex oppugnatione ipsius Dni Valentini satis iam oppressum liberarunt, victualibus et presidiis munierunt. Ultra Kapos fluvium contra ipsum Dnum Valentinum ire nequiverunt, nam pontes et aggeres illic destruere fecerat, et ingeniis bombardisque illis resisterunt, sic isti nostrates versus Albam redeuntes exercitum in campo miliaria fere ij2 ad Albam reliquerunt cum Paulo Rathkay, ceteri duces omnes convivari ad Chokakew recesserunt, ubi dum dies et noctes potassent insperati. Agressus est exercitum ducibus derelictum, D. Valentinus proflixit eos in tantum, ut currus omnes et equos civitatem iiic abduxit cesis ex suis ultra iic personis. Nunc castra sua posuit D. Valentinus prope Tapolczafew, solus heri ad Papa per kochy currus venit ad triduum, hinc rursus ad castra posita se recipiet, quo inde tendat, ignoratur. Miseram plebem mira miseria et crudelitate afficit exceptis rusticis, quos in hiis partibus, ubi anbulat, levat, vix equites habet Viiic, ferunt novis cum gentibus iterum nunc per generalem capitaneum [- - -] ipsum Kapolnay id persequendum Dnum Valentinum, qui nisi Buda capietur, parum timet. Nichilominus bona Vre Spectlis Dnis et ad eum pertinentia hactenus per Valentinianos non sunt impedita, ex parte grassatoris Banffy, qui nec in curia, nec in castris regiis acceptus nunc domi iacet semper v[- - -]usus, ad dominum genitorem Vre Magnce Dnis regia M. studeat, ut prius eum ad iuri standum [- - -]neat contra lesos, alioqui iuxta instructionem Vre Magnce Dnis per suam intentionem sibi datam in eum animadvertat, obtullit se iuri pariturum, summa[?]. Nunc in termino eo, ut experiamur, si parebit, quod non credo, postea temptandum est remedium aliud. Buda, nisi per Turcos auxilietur, monacho omnino capietur, Belgradum applicuisse, beglerbek et Memhetÿbasam ap[- - -] cesaris Turcarum et ibi congregare vestris, quo maiori fieri potest numero gentium, credo ab aliis clarius accipere vel eam accepisse Vram Spectlem et Magncam Dnem hii utrum saltem Budam auxiliari, vel cesari eorum viam preparare venerint, incertum est tamen nemini dubium in nostri destructionem eos venisse. Oppida in Kapw et Sarwar intermissione video edificari et mire et certe in nulla parte officiales Vre magnificentie Dnis desides[?] esse. Supplico, dignetur oblati verbi meminisse Magn. D. V., discessurus enim ultima mihi hec verba dignata est dare: si ego tibi scripsero, in qu[- - -] ne timeas ex hoc scripto, omnia bona et res, si minus credito, nil spei habere nos omnes. Cetera, que mihi tum de religione, tum de aliis [- - -] conficanda[?] voluntate et munifico [- - -] eiusdem Vre Dnis submitto. Deus eandem [- - -] et in gratia principis Caroli etc. [- - -] totum, sed conservet in [- - -]. Ex edibus meis3, 25. Maii, anno 1541.

Vre Spectlis Dnis servitor
Ladislaus Osthffÿ


  1. A levél több helyen kiszakadt
  2. 1,5, azaz ezerötszáz.
  3. Asszonyfalva, Vas vármegyében.

 

259.

1541. május 27., Laki vár

PEMFFLINGER KATALIN - HORVÁTH MÁRKNAK ÉS HORVÁTH GERGELYNEK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 24.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Pemfflinger Katalin megparancsolja béri várnagyainak, hogy a Bánffy Lászlónak és szolgájának okozott károkat térítsék meg.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis Marco et Gregorio Horwath castellanis nostris in Beer1, nobis dilectis.

Egregii nobis dilecti. Notum est vobis, iam nos quoties scripsimus vobis, ex parte Ladislai Bamffÿ, cuius boves et armenta abegistis, et servum, quem erga nos in legationem miserat, captivastis atque eum spoliastis XVIII aureos florenos et VII florenos in communi pecunia accepistis, ac per fideiussoriam cautionem eo modo dimisistis, ut ad diem Sabbati proxime venturum XXV florenos vobis solveret. Vos litteras nostras ne pili quidem fecistis, de quibus si vel minimus senescallarum nostrarum scripsisset, peragere debuissetis. Sed volumus a vobis rescire, a quo est vobis commissum, ut vos litteras nostras tam nichili faciatis, sed interea en per Emericum litteratum2 domino conthorali nostro charissimo ista perscripsimus, ut vos tot litteras nostras contempsistis. Igitur committimus vobis, sive vultis facere, sive non, pecora, que abegistis, hinc reddatis, et pecuniam, ad quam ipsam pactastis extorquere, nulla ratione debeatis. Alioqui quantum utilitatis exinde acciperetis, centuplum damni patiemini. Hec creditote procul dubio ita futurum. Nos iam exinde vobis nunquam scribemus amplius, scimus nos, cui scribimus, scitote revera, ut in brevi talem relationem habebitis, ut secus igitur non facturi, quia profecto expergefietis, ut decetero litteras nostras nichili non reputabitis. Ex arce nostra Lak, in crastino festi Assumptionis, 1541.

Catherina Pemfflÿnger, Magnci Dni Valentini
Therek de Ennÿngh etc. consors


  1. Bér, Zala m.
  2. Martonfalvai Imre

 

260.

1541. május 30., Süly

SZALAY JÁNOS - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 34. cs. p. 107-111.

TARTALMA: Maylád segítséget kér. - Péter moldvai vajda feleségét Fráter György fogva tartja, ha kiszabadítaná I. Ferdinánd király, az ő hűségére térne. - Statileo Erdélybe ment, Maylád barátságát keresi. - Budát öt helyről ostromolják, - Turkovics Miklóst Fráter György megölette. - Török Bálint Székesfehérvár mellett legyőzte Ráskay seregét, majd Pápára, onnan a nemrégen elfoglalt Bérre ment.

Spectabilis et magnifice domine et frater observandissime, salutem et servitiorum commendationem. Magnificentia V. conqueritur, ut nec a rege, nec a dominis fratribus aliqua nova intelligere posset, sed nos bene recordamur, ut quaternas litteras magnificentie Vre misimus. Nunc Magn. D. Stephanus Maÿlad Ladislaum Zenthgÿorgÿ, quem anno elapso longo tempore detinueramus, exmisit. Scripsit regie Mti, Dnis Rogondorff, Turzoni, Perenÿ et nobis. Nunctiavitque eisdem Dnos Rogondorff et et Perenÿ, Zenthgÿorgÿ Bude eosdem adivit. De Perenÿ dixit regi velle scribere. D. Rogondorff vero scripsit, Turzo similiter regi scripsit. Magnificentie Vre ea de causa non scripsit, ut scivit eandem apud cesarem chatolicum esse. Petitio sua hec est, ut auxilium sive gentes unacum ingeniis infra duos menses (a tempore illo computando, ut Zenthgÿorgÿ exivit) mittat, si infra illos menses non miserit, postea non est opus mittere, cupit iiiM homines. Uxorem Petri waÿwode Moldaviensis heremita nondum dimisit, plurimum irascitur predictus waywoda contra heremitam. Paratus est cum omni fidelitate regie Mti domino nostro clementissimo predictus waÿwoda esse, solummodo uxor sua cum auxilio regie Mtis liberetur. Modo orator eiusdem waÿwode sepius venit ad Dnum Maÿlad, econverso D. Maÿlad iterum mittit ad ipsum, et sic nunc mutua amicitia unus alterum prosequitur, si fieri posset, non esset opus auxilium intromittere, quia posthac incassum erit. Statilius per Waskapw Transsylvaniam intravit, nunc adolatur D. Maÿlad etc., sed nos tantum sibi credere possumus, sicuti lupo, qui cecidit in foveam, nam lupus cum porcello in fovea existens non devorat. Postquam autem de fovea liberatur, non obliviscitur rapinam, sic natura illius Statilii etiam est. De Buda hec possumus scribere, ut a quinque partibus sagittant. De Madarheegh sagittant, a porta Iudeorum usque ad turrim arcis nomine Bwszwgän. Muris est dirupta unacum turri Bwszwgän. Turris etiam, in qua nos habitabamus, est dirupta. Ex alia parte sagittant penes portam Sancti Iohannis murum civitatis. Sagittant iterum aquam turris, iterum est una basthÿa, quam etiam disrumpunt, quia dampna ex illa faciebant, et non mediocria. Venerant ex curia cesaree Mtis aliqui precipui homines, et cum vidissent murum penes arcem disrumptam[!] esse, nocte intraverunt ortum regis sub arce, ordinaverant, ut a parte Danubii, unde etiam murus frangitur, clamorem facerent, ut ipsi ab altera parte vellent ascendere et videre, qualiter ingenia interius ordinassent. Interius in civitate erant bene provisi, certe pricipui homines ex curia cesaree Mtis illic occubuerunt. D. Rogondorff dixit 8 solummodo persone occubuisse, sed sicuti intelligimus, ex precipuis ultra XVIII personarum, interius etiam ultra personas XV periisse. Dicunt quendam Italum interius esse, qui in civitate fossas et repleturas preparare fecit. Penes Kÿs waszar recludere fecit vicum, et circa frispalotha similiter cum fossa ita agit, sicuti Pesthienses egerunt. Capitaneus, qui Pesth conservavit, unacum curialibus cesaree Mtis periit, ita dicitur, ut pauper Nicolaus Twrkowÿs ab heremita esset decolatus, cuius mortem non dolemus, eo, quod fuit Luterus, sed si sectam Luteram non tenuisset, condolerem, sicuti talis boni amici. Contra Valentinum Thewrek elegerant Franciscum Kapolnay, Petrum Bakÿth et Rathkaÿ. Iverunt usque ad Kapos, Valentinus pontem abicere fecit, et sic post eum ire non potuerunt. Venerunt littere a dominis capitaneis regie Mtis, ut reverterentur, et cum in via in regressu essent, nostrati non timuerunt, et descenderunt in campo Baranth, unum miliare ab Alba Regali. Ab hinc pedites Albenses intraverunt unacum Francisco Kapolnaÿ, Petrus Bakÿth cum Francisco Nag1 ivit ad Chokakew. Ipsum Rathkaÿ miserunt cum VIc aut cum VIIc hwszaronibus in campo Baranth. Cum hoc intellexisset Valentinus Thewrek, una nocte ita venit, ut dimidium miliare ab Rathkaÿ condescendit, quidem ex Valentinis nocte venit ad Rathkaÿ et dixit, ut Valentinus illic esset, ipse autem dixit nihil eum curare, diluculo alter venit, qui dixit Rathkaÿ: ecce Valentinus adest. Dixit Rathkaÿ: et si hic est, mihi nunquam consuetudo fuit, ut fugerem, volo cum ipso congredi. Aliqui dixerunt: eamus propius civitatem. Rathkaÿ autem noluit. Et sic mane ortu sole congressi sunt. Nostri totaliter profligati sunt, quia Valentino erat circa IIIm homines, tum pixidariis quam equitibus. Boni milites ex nostris perierunt, aliqui vero capti. Ex lowas, qui erant capti, sunt a Valentino dimissi ultra centum. Post illam victoriam venit ad Papam, et ab Papa profectus est sub Beer, que est modo ab ipso obsessa. Uxor Francisci Kapolnaÿ2 heri venerat Iaurinum, que dixit ultra dies quatuor aut quinque non posse tenere, si interim non auxiliabuntur, peribit. Cum Rathkaÿ erat Perwsÿth, dicunt neminem tale dampnum perpessum esse sicuti ipsum, que habuit, secum erant. Rathkaÿ cum tribus vulneribus evasit. Cesarem Turcorum dicunt contra Sophÿ3 profectus esse, et qui in finitimis sunt, nunc congregantur et nituntur Bude subvenire. Ea, que scribit Raÿkÿ, presentibus inclusis magnificentie Vre misimus. Nos consilium sibi dedimus, ut negotium Zalawar ita temptet, quod si pure intelligit ad manus venire, sed alias non. Dominus pater magnificentie Vre pertinentia arcis Kapw sue levavit, et profectus est versus Balthasarem Banffÿ. Nos hoc ab officialibus magnificentie Vre non meruimus, ut significassent. Heri ab externis intelleximus, causam levationis colonorum suorum non intelligimus etc. Fratrem Valentinum ab Kapw licentiare fecimus eo, quod nupsit. Dominus Iauriensis rogat magnificentiam Vram, ut coloni magnificentie Vre in reductione lignorum de Wgod una dierum auxilio fierent etc. Hec voluimus magnificentie Vre significare. Deus altissimus magnificentiam Vram incolumem conservet. Scribi magnificentie Vre, ut in disputatione doctorum partes magnificentie Vre victoriam obtinuissent, cum finis soctietur[!], eotunc partem suam laudet et extollat, sed antea non, Deus altissimus magnificentiam Vram incolumem conservet. Ex Sÿwl, 30. Maii, 1541.

Iohannes Zalaÿ
comes Posoniensis etc.


  1. Nagy Ferenc már korábban a Bakics-család szolgálatában állt, Csoron András 1534. november 10-én, a Tihany alatti táborban kelt oklevelében "belliductor Pauli Bakits"-nak nevezi. OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 1604. N. 36. - Később Thurzó Elek szolgálatába ment át, amint ezt Horváth Farkas 1540. december 27-én Szentgotthárdon kelt, hozzá írott levelének címzése is bizonyítja: "Egregio domino Francisco Nagh belliductori Spectabilis et Magnifici domini domini Alexii Thurzo.." (KA AFA Kt. 4. N. 26.)
  2. Monostori Orsolya. Vö. OL Ben. res. 1549. 10. c. Fol. 151.
  3. Tahmaszp perzsa sah (1524-1576)

 

261.

1541. május 30., Sárvár

KANIZSAY ORSOLYA - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 23. cs.

NYOMT. KIADÁSA: 1. NÁDASDY, Családi. p. 71.
2. RML 1. N. 235. p. 600.

TARTALMA: Nem jár ki, mert közel van Török Bálint. Őket még nem bántotta.

 

262.

1541. június 19., Laki vár

TÖRÖK BÁLINT - HORVÁTH MÁRKNAK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 36.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Horváth Gergelyt Bér kastélyba Horváth Márk várnagytársául nevezi ki.

[Címzés a levél külzetén:] Egregio Marco Horwat, castellano castri nostri Ber nobis dilecto.

Egregie nobis dilecte. Misimus illuc Gregorium Horwat familiarem nostrum. Committimus tibi castrum illud nostrum cum omnibus proventibus equaliter regatis et percipiatis. Ambo sitis et provisores et castellani. Secus ne feceris. Ex arce nostra Lak, dominico post festum Corporis Christi, 1541.

Valentinus Therek de Ennÿng
comes comitatus Simigiensis etc.

 

263.

1541. július 10., Szigligeti vár

PEMFFLINGER KATALIN - HORVÁTH MÁRKNAK ÉS HORVÁTH GERGELYNEK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 25.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Felháborodva adja tudtukra, hogy Bezerédy Mihály özvegye és az enyerői pálosok panaszt tettek nála erőszakos cselekedeteikért.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis Gregorio et Marco Horwath castellanis nostris in Ber, nobis dilectis.

Egregii nobis dilecti. Quoties iam vobis scripserimus coram quoque quam maxime comiserimus, ut querimonias de vobis perferri ad nos ne patiamini, neque modum scimus, sed nos ad vos frustra scribimus tantummodo, quum litteras nostras ne pili quidem facitis. Inter alia conqueritur nobis relicta Michaelis Bezeredÿ1, quod vineas colonorum suorum vindemiarum vultis et ipsos occupare, preterea colonos eremitarum de Enÿerew2 ad omnes labores compellitis, et varie adfligitis. Igitur ab istis desinite secus non facturi in quantum indignationem nostram evitare cupitis. Ex arce nostra Zegliget, die Septem Fratrum, 1541.

Catherina Pemfflÿnger, Magnci Dni
Valentini Therek de Ennÿng etc. coniunx


  1. Nádasdy Tamás nővére, Nádasdy Krisztina.
  2. Enyerő, Zala m. A pálosok 1339-ben alapított kolostora állt ott.

 

264.

1541. július 16., Galgóc

THURZÓ ELEK - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 46. Fol. 18-19.

TARTALMA: Váratlanul megérkezett egy szervitora, aki a Fehérvár melletti csatában Török Bálint fogságába került. Török Bálint átadta a török vezéreknek, akik kikérdezték, majd visszaküldték.

Sacra Maiestas regia
domine clementissime

Fidelium servitiorum meorum humillimam commendationem. Obsignaveram iam litteras huc annexas, quas mea manu scripsi, cum supervenit unus servitorum meorum, qui cum aliis pugna ad Albam Regalem infeliciter commissa in potestatem Valentini pervenerat, ut certiora aliqua ad Turcas renuntiaret Valentinus, miserat istum ad prefectos Turcarum Hwsreffum tum Beglerbegum et Mehmetbassam, quorum alterum priorem ad oppidum Sancti Demetrii circa Savum flumen vidit, alterum Belgradi et per illos de numero gentium Mtis Vre, de apparatu navali item intentione Mtis Vre, tum etiam Ssme cesaree Mtis interrogatus, sed pęna capitis huic per Valentinum Therek intentata est, si vel latum unguem a sua instructione in respondendo recederet, dixit igitur et gentium minorem numerum et apparatus, licet addiderit omnia in dies ampliora expectari. Missus est per eosdem pręfectus idem captivus Constantinopolim ad portam, ubi per primores duos, videlicet Hrwzthan bassam generum Turcę et magnum prefectum classis Haradyn bassam similiter interrogatus est de omnibus, tandem coniectus in carcerem Turcę in ipsa curia, unde intra quatuor dies exemptus ad Valentinum remissus est. Is narrat constantissimam omnium vocem esse Turcam in persona venturum et 20 diem preteriti mensis designatum fuisse, quo sese moveret.[- - -]1 Ex Galgocz, 16. die Iulii, anno 1541.

fidelis servitor
Thurzo


  1. A levél további részei nem kapcsolatosak Török Bálinttal.

 

265.

1541. július 28., Laki vár

PEMFFLINGER KATALIN - HORVÁTH MÁRKNAK ÉS HORVÁTH GERGELYNEK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 29.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Megparancsolja, hogy a Bánffy László tulajdonát képező marhákat adják vissza, ha Török Bálinttól ellenkező értelmű parancsot nem kapnak.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis Marco et Gregorio Horwath castellanis nostris in Beer nobis dilectis.

Egregii nobis dilecti. Dicit nobis D. Margaretha Raskaÿ quondam Francisci Pethew relicta vos quinquaginta pecora Ladislai Banffÿ fratris sui inter boves Stephani Banffÿ abegisse. Scimus autem nos, quod neque dominus noster charissimus ipsi Ladislao Banffÿ nocere vult. Igitur, si a Sa Dne superinde speciale non habetis mandatum, pecora et pecudes per vos abacta et duos colonos, quos similiter captivos abduxistis, et servitorem reddere absque ullo defectu et dimittere debeatis, secus nulla ratione facturi. Ex arce nostra Lak, quinta feria post festum Beate Anne, 1541.

Catherina Pemfflÿnger, Magnci Dni
Valentini Therek de Ennÿng etc. coniunx

 

266.

1541. augusztus 10., Laki vár

PEMFFLINGER KATALIN - HORVÁTH MÁRKNAK

ÉS HORVÁTH GERGELYNEK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 30.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Megparancsolja, hogy szolgáljanak hírekkel, s egy emberüket, mihelyt Imre deák szolgája megérkezett, azzal együtt küldjék el hozzá.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis Gregorio et Marko Horwath castellanis nostris in Berr nobis dilectis.

Egregii nobis dilecti. Iam sepe sepius ad vos nostras dedimus litteras, in quibus iam plurius vobis commisimus, ut nos certos de modernis rumoribus redideritis, quod hactenus minime fecistis. Dominus autem noster charissimus continuo nobis scribit nobis[!], ut Sam Magncam Dnem certiorem rederem de singulis famis et rumoribus. Nollim, vellim, cogor rescribere domino meo charissimo de vestra surditate, quod penitus nil timetis nos, nec aliquos certos rumores scribitis. Quapropter vollumus et vobis firmissime committimus et mandamus, ut visis presentibus statim in omnes partes et longinquos et propinqviores admittatis et nos de singulis rumoribus, que illoc aguntur, certos reddatis. Aliud est, vollumus et committimus, ut statim ut[!] primum homo Emerici litterati provisoris de Somoghwar ad vos venerit et cum illo aliquem certum bonum et expertum virum hominem vestrum transsmittatis[!], ut quo longius irre [!] poterunt, vadant et experiant de singulis locis, ubi aliqui simul congregare vellent. Nec secus facturi, si cupitis evitare maximam indignationem domini nostri charissimi. Ex castro nostro Lak, in die Beati Laurentii Martiris, 1541.

Catherina Penfflÿnger, Magnci Dni Valentini
Thewrek de Ennÿngh consors etc.

 

267.

1541. augusztus 18., Szigeti vár

MARTONFALVAI IMRE DEÁK ÉS KÉSÁS PÁL - GYULAY ANTALNAK

AZ IRAT: A: SNA Révay cs. Corresp. 91. doboz Fol. 65.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Felszólítják, hogy Török Bálint parancsa értelmében bocsássa vissza a Geszty Lászlótól elfoglalt birtokrészeket, mert azok Török Bálint titkára, Bálint deák feleségének tulajdonát képezik.

[Címzés a levél külzetén:] Egregio domino Anthonio Gÿwlaÿ etc. domino, fratri et amico nobis honorando.

Egregie domine, frater et amice nobis honorande, post salutem et commendationem. Scribit nobis dominus noster gratiosissimus, quod D. V. Egr. a Dno Ladislao Gezthÿ quedam bona hereditaria in possessionibus Gÿwla, Hassagh, Pethre, Belward, Wg, Kemed, Kewlewd et aliis certis possessionibus habita clandestine et oculte sub aliquo colore pro se occupavit vel redemit, que bona iure mediante dominam consortem Dni Valentini litterati secretarii domini nostri gratiosissimi concernunt. Commisit autem nobis idem dominus noster gratiosissimus firmissime, ut predicta bona occuparemus, et ad manus hominis dicti Valentini litterati asignaremus. Igitur melius esset Dni Vre Egre, ut aliquam compositionem eadem faceret secum, et ne iam amplius denuo iram domini nostri gratiosissimi incurratis, ex qua saltem nunc evasistis. Nos enim prosperitati et non periculo Dnis Vre Egre gaudemus, unde certam expectamus relationem, ut sciamus, quidquid simus facturi. Mandata enim domini nostri gratiosissimi pretermittere non debemus. D. Farkas Bormegÿzÿa socius Dnis Vre Egre haduc[!]1 hic est neque haduc[!] venit homo suus, qui vobis salutem dicit. Nos autem scire volumus, si D. V. Egr. bona predicta dimittere vult vel nult, quia nos secundum mandata domini nostri gratiosissimi curam illorum habebimus. Eandemque felicissime valere optamus, famam, quam habetis, rescribatis. Nos hic nullam novam habemus. Ex castro Zÿgeth, feria quinta inter octavas festi Assumptionis Marie Virginis, 1541.

Emericus litteratus provisor et Paulus
Kesas castellani castri Zÿgeth etc.


  1. Talán: adhuc

 

268.

1541, augusztus 22., Laki vár

PEMFFLINGER KATALIN - HORVÁTH MÁRKNAK ÁS HORVÁTH GERGELYNEK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 26.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Nem fogadja el mentegetőzésüket erőszakosságaikért, és kilátásba helyezi, hogy Török Bálintnak beszámol hatalmaskodásairól.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis Marco et Gregorio Horwath castellanis nostris in Ber nobis dilectis.

Egregii nobis dilecti. Accepimus litteras vestras, in quibus excusatis vos, uti servitorem Ladislai Bamffÿ absque fideiussione non emisissetis, si per eum solutionem aliquam pecuniariam extorquere voluissetis. Licet vos excusatis, tamen nos omnia quecumque egistis, perfecte scimus, quia nos neque vobis, neque aliis scribimus, antequam rem dare non intelligimus, non enim venisset erga nos ille et non supplicasset, si per vos pactatus non fuisset. Ad tot igitur litteras nostras vos nihil servo dignum fecistis, quoties si etiam ad alienos scripsissemus, executi fuissent. Vos autem, cum nostri sitis, litteras nostras nihil admodum curastis, de quibus, ut prioris litteris nostris perscripsimus, iam nunquam scribemus, quia tedet nos vobis scribere. Boves autem et armenta abacta impossibile esset, ut tam cito defecissent, quia nos scimus et tempus, quando abegistis, tamen liberum sit vobis, quid pro eis solvere vultis, solvetis an non, ubi autem scribitis, ut domino conthorali nostro charissimo ne scripsissemus, sed nos nos[!] sole quoque puniendi habuissemus facultatem. Nos quoque scimus igitur, qui probi sunt, servitores Vram Dnem Sam eodem modo accipiunt et exequuntur tanquam dominum, quod vos minime prestitistis, sed absit a nobis, ut aliquem probum familiarem nostrum ad odium domini nostri perducamus, sed quicumque quomodo operatur, ita habebit utilitatem, et proculdobio sciatis, quod nisi D. Iohannes Fanchy nos rogabat, qui hesterna die hic fuit, ut domino nostro hec vestra facta non signifficemus. Erat in animo nostro, ut Se Dni perscribebamus, quia non poteramus vestra facinora amplius tollerare. Maxime dicitis vos sine culpa esse, quum noverimus nos, vos qui sitis, ad domum enim Egrii Iohannis Darabos1 irruistis atque ipsum in vincula et compedes coniecistis, omnibus rebus ipsius ablatis, uxorem et filias nudas reliquistis, et insuper ducentos florenos super eum accipere vultis. Rerum omnium ab ipso ablatorum regestum ad vos misimus hiis includendis, quod denegare et subterfugere nullo modo potestis, igitur iam nullo modo possumus pati, quin malignitatem vestram domino marito nostro charissimo non manifestemus, quia timore Dei compellerim adhoc, nam hoc tempore periculoso S. D. ad quas fortunas iniecit caput suum pro regium huius eliberatione, et ex una parte Deum placamus, ex altera autem vos tales depredationes et inauditam antehac tyrranidem exercetis, quod preteritis vos de voluntate Se Dnis facere, quam rem nos non credimus, quia et nos sciremus voluntatem Se Dnis in tantum, sicut vos. Manifestabimus igitur proculdubio et Se Dni supplicabimus, ut vos propter talia impia facta pena condigna puniat. Ex arce nostra Lak, feria secunda post festum Stephani Regis, 1541.

Catherina Pemfflÿnger, Magnci Dni Valentini
Therek de Ennÿng etc. consors


  1. Darabos János zalai középbirtokos, a megye 1549. évi összeírása szerint (MAKSAY, Birtokviszonyok. II. k. p. 994.).

 

269.

1541. szeptember 7., Nyitra

THURZÓ ELEK MENLEVELE SULYOK ISTVÁNNAK ÉS SULYOK BALÁZSNAK

AZ IRAT: KÁL Gyulay-Kuun cs. Fasc. 26. N. 30.

Alján papírfelzetes gyűrűspecséttel.

TARTALMA: A hozzá tárgyalásokra induló Sulyok Istvánnak és Sulyok Balázsnak királyi pártfogást és bántatlanságot ígér.

Comes Alexius Thurzo de Bethlenfalwa iudex curie et locumtenens regie Mtis etc. vobis, Egriis Stephano et Blasio Swlÿok de Lekche hunc presentem salvum et securum conductum nostrum in eo damus et concedimus, ut vos cum tot, quot pro vestra comitiva et conductione opus fuerit, familiaribus ad nos venire nobiscumque tractare et concludere, et tandem conclusis vel non conclusis negotiis vestris sew illis, quorum gratia huc veneritis, ad propria, vel que malueritis, loca redire possitis et valeatis personis rebusque vestris et vestrorum salvis remanentibus sub nostra, immo prefate regie Mtis domini nostri clementissimi protectione et tutela speciali promittentes bona fide honoreque et humanitate nostris, quod hunc presentem salvum et securum conductum nostrum inviolabiliter observabimus, et per omnes prefate regie Mtis fideles et subditos curabimus observari harum nostrarum vigore et testimonio literarum. Datum Nitrie, in vigilia festi Conceptionis Beatissime Virginis Marie, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo primo.

Ad commissionem propriam domini
locumtenentis regie Mtis
Sebastianus Syrmiensis
secretarius

 

270.

1541. szeptember 29., Szigligeti vár

PEMFFLINGER KATALIN - HORVÁTH MÁRKNAK ÉS HORVÁTH GERGELYNEK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 27.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Megparancsolja, hogy hagyjanak fel a Habsburg-párttal folytatott tárgyalásokkal.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis Marco et Gregorio Horwath castellanis nostris in Ber nobis dilectis.

Egregii nobis dilecti. Intelleximus, que nunctiastis, de illa necessitate vestra statim curam habebimus, sed committimus, ut de colloquio partis Alemanice cessare debeatis, quia illo domino nostro charissimo gravamen facietis. Secus non facturi. Ex arce nostra Zegliget, festo Michaelis Archangeli, 1541.

Catherina Pemfflÿnger, Magnci Dni Valentini
Therek de Ennÿng etc. consors

 

271.

1541. október 14., Szigligeti vár

PEMFFLINGER KATALIN - HORVÁTH MÁRKNAK ÉS HORVÁTH GERGELYNEK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 28.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Megparancsolja, hogy a kapornaki apát jobbágyaitól elvett ökröket adják vissza.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis Gregorio et Marco Horwath castellanis nostris in Ber nobis dilectis.

Egregii nobis dilecti. Miramur certe, cur ad tot litteras nostras, et que medio familiaris specialis nunctiamus viva voce, non obtemperatis, et verba nostra nihili facitis. Quantopere vos apud nos excusatis et ex altera parte omnia nefaria perpetrare non cessatis. Nuper absque ulla causa octo boves coloni abbatis de Kapornok abegistis, quos mandamus, ut statim restituere debeatis. In quantum indignationem nostram et damnum vestrum evitari optatis, si quid delicti est, volumus, ut inter vos iure revideatur. Nam et ipse eque est noster familiaris, ac vos secus nulla ratione facturi. Ex arce nostra Zegliget, feria sexta proxima post festum Sancti Colomanni, 1541.

Catherina Pemfflinger, Magnci Dni Valentini
Therek de Ennÿng etc. consors

 

272.

1541. október 18., Szigligeti vár

PEMFFLINGER KATALIN - HORVÁTH MÁRKNAK ÉS HORVÁTH GERGELYNEK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 31-32.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALOM: Szemrehányást tesz erőszakosságaikért, kiváltképp Kapornak miatt, amelynek kegyura a Török család.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis Marco et Gregorio Horwath castellanis castelli nostri Beer nobis dilectis.

Egregii nobis dilecti. Quę nobis scribitis, intelligimus. Accepimusque satis habunde et displicenter, nam hec aliquoties iam pluribus ambagibus et, uti dicamus, passionibus ad nos perscripsistis, poteramus et brevibus intelligere, nec erat opus hisce scriptis vestris inter tot mestitias nostras nos exacerbare. Modestiora enim scripta a vobis expectaremus. Quod scribitis nos magnam in vos habere indignationem, si quam in vos concepissemus, rite fieri potuisset, nam nulla scripta nostra curare vultis, quod et ipse dominus maritus noster charissimus, si tum cum Sa magnificentia aderat, egissetis, gravius vobis accepisset alioque remedio providisset. Credimus autem, ut cum Deo duce redierit non ęquo animo Dnem Sam a vobis accipere, ex quo hisce gestis et responsis vestris merores et anxietates nostras augetis. Scribitis nunquam dominum maritum nostrum charissimum ita vobis fuisse iratum, fortassis S. magnificentia hisce gesta vestra non intellexit, et ea ratione in vos non fuit iratus. Si enim intellexisset, non solum fuisset iratus, sed etiam aliam viam superinde invenire scivisset. Quod vero scribitis, ut alteri officiolatum illum conferamus, nunc ex repente alios officiales constituere non possumus, quam quos ipse dominus maritus noster charissimus constituit, si alter fieri nequit, curare nobis erit, quid facto utilius sit. Nos enim dies et noctes in eo sumus anxii, et id curamus, quo ditio et bona domini mariti nostri charissimi salva et integra Se magnificentie liberis eius et nobis permanere possent, vos autem ea omnia subvertitis. En igitur mittemus ad ipsum dominum maritum nostrum charissimum hominem unum nostrum specialem, per quem et litteras vestras ad Sam magnificentiam missure sumus, et de aliis nuntiaturis, ut cognoscat vestram servitutem et quo tenore ad nos scribatis. Quod vero scribitis nos vobis scripsisse, vos nullum verum dicere scire et profecto non recolimus quemquam servitorum domini mariti nostri charissimi hucusque dehonestasse, vel huiusmodi mendacii crimine defedasse, non enim adeo mente nostra honos exciderat, ut ad talia nos inmisissemus. Itaque volumus, ut litteras nostras, quibus vos mentire scripsimus, ad nos mittetis, nam vel scriptoris vitio vel expositorum ignorantia sequutum est. Quod vero scribitis scripsisse nos abbatem de Kapornak eum quoque esse nostrum servitorem, id non alia de causa scripsimus, quam quod est sub nostro iure patronatu, et in nostra semper ditione fuit, licet neque eum sciamus, quid sit, tamen etiam in absentia domini mariti nostri charissimi commendat nobis paratissima sua servitia. Quod autem alter fidelior est, quam alter, corda hominum Deus solus novit, sed ex vobis ipsis considerarare[!] potestis, quam indignum esset, si vos ab illo depredaremini, in cuius tutelam vos daretis. Si More Bani Zomolÿa propria nostra depredamus, an id sit bonum, videatis. Nam ad illud castellum tanta victualia omnis generis per vos sunt importata ex omnibus locis, ut in ea copia huc ad Zeglÿgeth, ubi nos decies plures sumus, quam vos in illa domuncula non sunt adducta. Itaque ne miremini, si toties ad vos scribimus scribereque debemus. Nam quotquot officiales nos habemus, ne cum iis omnibus tot nobis sunt cure et rectificationes continueque undique ex illis partibus querele, quam a vobis. Credimus folia non absque ventoris flatu moveri. Ex arce nostra Zeglÿgeth, in die Beati Luce Evangeliste, 1541.

Catherina de Pemflÿng Magnci
Dni Valentini Therek etc. coniunx

 

273.

1541. november 1., Surány

NYÁRY FERENC - SULYOK ISTVÁNNAK ÉS SULYOK BALÁZSNAK

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 00096.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Nyáry Ferenc megígéri, hogy a kért dologban közbenjár a királynál, bár komolyan figyelmeztette Török Bálintot, hogy maradjon meg I.Ferdinánd király hűségén.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis dominis Stephano et Blasio Swlÿok de Lekche etc. dominis amicis et tanquam fratribus observandissimis.

Egregii domini fratres et amici nobis observandissimi. Litteras Dnum Vrum Egrrum in hoc accepimus, prout nos apud regiam Mtem laboraremus, quo in cardine res et negotium vestrum instaret eisdem significaremus. Non in eo sumus inmemores nos seriose Dnum Valentinum ad hec dimovisse ad fidelitatem regie Mtis se adplicasse, ubi iuxta libitum suum, utinam Deus Optimus id in prosperam fortunam conversisset, id ad effectivum et bonum finem conduxissemus. Nichilominus nos iuxta libitum domine sue relicte et Dnum Vrum quicquid efficere possumus non desumus, quibus nos et sese operibus nostris offerimus. Ex Swran, 1. die Novembris, 1541.

Franciscus Nÿarÿ de Bedegh,
comes comitatus Honthensis,
capitaneus et consiliarius regie Mtis etc.

 

274.

1541. november 3., Egervári vár

NÁDASDY TAMÁS - CSORON ANDRÁSNAK

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 00097.

Gyűrűs zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Nádasdy Tamás megígéri, hogy Sulyok István és Sulyok Balázs érdekében - tekintettel Török Bálintra - közbenjár az uralkodónál. - Sulyok Istvánnal Kanizsán tárgyalt. - Bánffy Boldizsár Csatáron erősséget emelt, amelyet, miután Zala vármegye nemessége I. Ferdinánd hűségére tért, meg fognak ostromolni. - Maylád István levelet írt, bízik mielőbbi szabadulásában. - Nem tud arról, hogy Buda a keresztények kezére került.

[Címzés a levél külzetén:] Egregio domino Andree Choron de Dewecher etc. domino et fratri ac amico nobis honorando.

Egregie domine, frater et amice nobis honorande, salutem et nostri commendationem. Litteras Dnis Vre ex parte Egrrum Drum Stephani et Blasii Swlÿok sane intelleximus. Nos eisdem tanta amicitia et fraternitate obligamur, sicuti Magnco Dno Valentino Therek, amico nostro singularissimo obligati sumus, et cum eisdem talem amicitiam et tale obligamen habemus, sicuti cum dicto Dno Valentino Therek, licet ut a subditis eiusdem multa damna, contumelias et iniurias perpessi sumus, quadere nos nunquam recordamur, sed nos pro illis omne id, quid facere poterimus, faciemus, et pro negotiis illorum coram regia Mte domino nostro clementissimo salvo nostro honore et salva nostra fidelitate intercedere laborareque volumus, et in nullo deerimus. Die hesterno D. Stephanus Swlÿok in Kanÿsa erat aput[!] nos, et cum eo multa loquuti fuimus hodieque ipse aput[!] nos fuisset, si nos huc ad sepelliendum dominum genitorem nostrum charissimum venire non oportuisset. Nos rursus hinc ad Kanÿsam revertimur, et Dnum Stephanum Sÿwlÿok ad nos accersiri vocarique faciemus, et cum eo tractabimus, et pro illis tum pro fraternitate et amicitia Dnis Vre et illorum utique laborabimus. Novitates Dni Vre nullas scribere possumus, nisi, quod Balthasar Banffÿ in Chathar aliquod fortalitium fecerat, et ex illo multis nocebat, quia ante dictum fortalitium omnia hic tranquilla et pacifica erant. Universitas autem nobilium huius comitatus Zaladiensis creberime nobis supplicaret, ut eisdem auxilium preberemus. Nos non sine intellectu et fidelitate regie Mtis eisdem auxilium prebuimus, ita, ut inprimis tota universitas nobilium comitatus Zaladiensis ante festum Omnium Sanctorum proxime preteritum in dominica1 congregatione ipsorum in Kappornak per manus suas nobis iuraverunt, uti regie Mti domino nostro clementissimo fideles et obedientes erunt, et fortalitium in Chathar obsedimus, et illud nobis restituerunt. Ex parte Dni Stephani Maÿlad fratris nostri charissimi ultimo in festo Beati Lucę Ewangelistę2 de Bodon3 litterę venerant, uti suam Spectlem Magncam Dnem assecurarent, ut in brevi dimitteretur et liberaretur. Postea vero ex parte Se Dnis nichil intelleximus, neque audivimus, quod Bwda ad manus Christianorum deveniret et incideret, hac de causa sumus incerti, et hoc saltem Deus scit. Valere eandem feliciter optamus. Datum ex castro nostro Egerwara, feria quinta post festum Omnium Sanctorum, 1541.

Thomas de Nadasd liber dominus
et perpetuus comes terre Fogaras,
thavernicorum regalium magister et
comes comitatus Castriferrei etc.


  1. Október 30.
  2. Október 18.
  3. Vidin (Ma Bulgária), alatta áthúzva: Transylvania

 

275.

1541. november 8., Nyitra

THURZÓ ELEK - SULYOK ISTVÁNNAK

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 00098.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Segítséget ajánl a királlyal folytatandó tárgyalásokon. Török Bálintnénak is megígéri közbenjárását, - annak ellenére, amit Török Bálint vele tett, - de inti az asszonyt, hogy csak a királyban bízzon.

[Címzés a levél külzetén:] Egregio domino Stephano Swlyok de Lechke etc. domino et amico honorando.

Egregie domine et amice honorande, salutem. Significatum nobis est Dnes Vras Egras quesivisse nonnullos, quorum medio et opera rebus et negotiis suis consultum esse vellent. Mirabamur profecto, quod voluissent nos silentio transmittere, cum bene novint, quantopere nos ipsis amicitiam et benevolentiam nostram obtulerimus. Quare si quid est, in quo opera et favore nostro apud Mtem regiam, uti volueritis, potestis nos secure et tuto admonere. Nam, quod res vestras seu negotia aliis committatis, fieri quidem potest, ut habeatis fautores amplioris auctoritatis, verum an diligentiores quam nos, inveniatis, nescimus. Scripsimus et ad magnificam dominam consortem Dni Valentini Therek, et ultro obtulimus nostram operam Se magnificentie, nam cum negotia ipsius Dni Valentini hoc pacto procedant. Iudicamus opus esse, ut ipsa domina suis liberorumque suorum rebus tempestive consulat. Quod si ad aliquem principem Christianum habet respectum (prout et habere debet), non videmus in quo alio debeat spem reponere, quam in ista Mte regia, modo id tempestive faciat. Non respicimus nos illam Dni Valentini ingratitudinem, qua pro bona amicitia nostra nobis occupationem bonorum et vexationem colonorum nostrorum rependit, non unquam hoc respicimus, sed ultro offerimus amicitiam et benevolentiam, si ea uti domina ipsa magnifica voluerit. Quod, ut faciat D. V. Egr., illi persuadeat et moneat etiam, ut cessent istę innumerę inconvenientię, quibus ira Dei provocatur, et principis. Optamus Dnem Vram Egram feliciter valere. Nitrie, feria tertia ante festum Beati Martini Episcopi, 1541.

Comes Alexius Thurzo de Bethlenfalwa
iudex curie et locumtenens regie Mtis etc.

 

276.

1541. november 10., Bajon

BAJOMI BENEDEK - SULYOK BALÁZSNAK

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 101.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecsét nyomaival.

TARTALMA: Bajomi Benedek elismeri, hogy Török Bálint sorsa jobban alakult volna, ha Sulyok Balázs tanácsait követi. - Nem feledkezett meg arról, hogy egy bizonyos ügyben segítséget nyújtson, de elfoglaltsága miatt nem jutott erre ideje.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Blasio Swlÿok de Lekche etc. domino et fratri nostro honorandissimo.

Magnifice domine et frater observandissime, post salutem et servitiorum nostrorum solita commendatione. Reddite sunt litterae Vrae magnificentiae, ex quibus intelleximus eandem valde gratulari nostro salvo reditui, pro quo eidem singulares agimus gratias. Quod eadem scribit nobis de ira Ferdinandi et de miserabili casu Magnci Dni Valentini, et quod minus sit, iam longo tempore usus consilio vestro satis nobis ipsis constat, cuius rei sumus etiam testes luculentissimi, quod si S. magnificentia consilio vestro esset usa, tunc dubio procul nunc res eius essent meliores in loco. Porro scribit etiam nobis V. magnificentia, ut eiusdem tum apud reginalem Mtem1, tum etiam apud proceres regni iuvantis ac promoventis non simus immemores, bene eadem novit, quod semper omni officio simus eandem prosecuti, nec in posterum aliud quicquid de nobis sibi persuadeant, de profectione reginalis Mtis in Poloniam, nos quidem apparatum nullum videmus talem, quo illuc iter suscipere posset. Si vero apparaverit discessum, et bona sua hominibus nostratibus commiserit S. M., quantum nostra authoritas valuerit de ordinando loco et mansio eidem, voluntas et opera nostra Vrae magnificentiae non deerit. Ceterum, si qui fuerit magnatum cum rege Ferdinando facta contractatio atque unio de concordia, non debet eadem sibi persuadere, se ullo pacto posse excludi a faedere tali, quia nec esset pium atque Christianum id perpetrare, ut Christianus a faedere et unitate Christiana separaret, neque ex magnatibus dominis, quemquem malevolum Vrae magnificentiae animadvertimus, qui nollet easdem in consortium ascisci. Quod autem conqueritur V. magnificentia nihil nos ad eandem litterarum dedisse, certo certius sciat eadem, quod non putassemus Vram magnificentiam tam prope apud Dnum Wolffgangum inveniri posse, nec dominam nostram scivimus excessisse ex castro Anÿa. Postremo litteras, quas misit eadem dominus, nos eisdem diligenter reddendas curabimus. In reliquis optamus eandem valere cum domina consorte sua ac liberis charissimis felicissime. Ex Baÿon,2 feria quinta ante festum Sancti Martini Episcopi, anno 1541.

Vester Benedictus de Baÿon3 etc.


  1. Izabella özvegy királyné.
  2. Bajon, Bihar m.
  3. Bajomi Benedek, Szapolyai János tanácsosa. 1542-ben I. Ferdinánd király hűségére tért.

 

277.

1541. november 10., Nyitra

RÉVAY FERENC - CSORON ANDRÁSNNAK

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 00099.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Megígéri, közbenjár a királynál a Sulyok testvérek érdekében, hogy kegyelmet nyerjenek. - Giczy István elhajtotta egy ménesét, kéri, Csoron járjon közbe a Sulyok testvéreknél, hogy visszakaphassa azt, mert arra már Török Bálint is ígéretet tett.

[Címzés a levél külzetén:] Egregio domino Andreę Choron de Dewecher etc. domino, amico et tanquam fratri observando.

Egregie domine, amice et tanquam frater observande, salutem et officiosam mei commendationem. Binas Dnis Vre Egre his mensibus accepi literas, quibus scribit mihi de negotio Drum Swlÿok fratrum meorum observandissimum. Qui etiam proxime suas ad me dederant literas rogantes, ut ipsis apud regiam Mtem gratiam impetrarem, de qua re cum hyeme preterita Albe agerem, D. Blasius Swlÿok abunde locutus fuerat mecum. Ego minime oblitus sum negotii huius, sed quoniam ab eo toto ferme tempore, quo ipse D. Blasius Swlÿok me convenerat, in castris regiis continuus fui, negotium hoc apud regiam Mtem per literas agere mihi nequaquam visum est. His diebus proxime affuturis hic Nittrie vel autem in possessione Keer celebrabitur conventus dominorum magnatum et consiliariorum regie Mtis, qui alias Posonii vel Tirnavie, nisi illic pestis vigeret, Tirnavie vero nunc primum pulularet, celebrari debeat. Agam igitur primum de hoc negotio apud dominos, qui conventui intererunt, tandem una cum dominis agemus apud regiam Mtem. Non diffido autem, quin gratiam Dnis Swlÿok a regia Mte facilime impetrabimus, quam quidem gratiam ubi impetraverimus, ego literas gratu tandem Dni Vre Egre transmittam, que poterit ad Dnos Swlÿok eas dare. Porro in vere preterito D. Stephanus Gÿczÿ abegerat mihi gregem equorum meorum, de quorum restitutione cum, apud Magncum Dnum Valentinum Therek instetissem, tandem cum sub Buda essemus, idem D. Valentinus Therek medio Magnci Dni Francisci Nÿarÿ promiserat gregem hunc equorum meorum mihi restitui facere. Quare rogo Dnem Vram Egram, summopere velit de restitutione gregis equorum meorum prescriptorum apud Gensam et Magncam Dnam Catherinam de Penfflÿng coniugem ipsius Dni Valentini Therek diligenter laborare, quo ipse grex equorum meorum mihi iam tandem restituatur. Fuerunt in isto grege equorum meorum quadraginta septem equi maiores, domina consors Dni Valentini Therek tantum numerum equorum etiam, si ex suis propriis daret mihi, suis orphanis inservire possem in futurum. Agat de restitutione equorum huiusmodi D. V. Egr. apud Dnum Gÿczÿ. Sepe de hoc negotio scripsi et ad Dnos Swlÿok, sed ne vel relatio quidem data est mihi ab ipsis. Scribat igitur D. quoque V. Egr. ad eos admoneatque, ut agant diligenter apud dominam prescriptam negotium hoc restitutionis equorum, et ut de eodem negotio primo quoque tempore relationem dent eamque manibus Dnis Vre Egr. assignent. Poterit tandem D. V. literas huiusmodi relationis ad me mature mittere. In reliquo D. V. Egr. multum felix valeat. Nittrie 10. Novembris, anno Domini 1541.

Franciscus de Rewa locumtenens regie Mtis
et comes in Thwrocz etc. mp.

[Különálló lapon:] Si D. V. Egr. D. Stephane venire voluerit, castrum Zenthgÿerghwara tribus milliaribus ab Lethenÿe distat, vel si alter ipsarum est venturus, significent mihi, relationem expecto.

 

278.

1541. december 9., Szigligeti vár

PEMFFLINGER KATALIN - HORVÁTH MÁRKNAK ÉS HORVÁTH GERGELYNEK

AZ IRAT: A: OL Horváth cs. (E 200 10. cs. 22. tétel) Fol. 33.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Figyelmezteti a két várnagyot, hogy hivataluktól csak akkor válhatnak meg, ha benyújtották számadásukat.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis Marco et Gregorio Horwat castellanis nostris in Beer nobis dilectis.

Egregii nobis dilecti. Litteras vestras intelleximus, quibus scribitis vina relicte quondam Iohannis Hagÿmas reddidisse. Quod probe fecistis, nam nos etiam hinc ex ista cella vinaria nostra ipsi reddidissemus. Ubi autem scribitis vos ex nostris litteris intellexisse, ut vos de illo officio rationem essetis reddituri, ex quo litteras nostras pro expeditione vestra reservare scripseramus. Illud vobis grave fieri non debuisset, quia nobis pro utilitate vestra scripsimus, ut quando tempus rationis accipiendum erit, litteras nostras proponere possitis. Non enim tantum vobis, sed omnibus officiariis nostris, tam minimis quam maximis, si quid alicui vel dare vel aliquo exponere committemus, scribere solite sumus, ideo istud vos ne commoneat, nam ne cogitare quidem debeatis, ut aliquando rationem non redderetis vel permanetis,in officiolatu illo, vel quia nos certo scimus, ut dominus et maritus noster charissimus de omnibus officialibus suis accepturus est rationem, nisi si speciales litteras Se Dnis habetis, ut rationem ne reddatis, quas et nos optaremus videre. Quotiescumque vos litteras nobis scribitis, nescimus, si opera scholastici vestri vel consiliarii et voluntate vestra fit, sed nimis inconsiderate nobis scribitis, et semper depositionem officii vestri minamin vel deponetis vel non, ut diximus, sed nos a rationis redditione vos defendere non possumus, si propter rationis acceptionis vultis officium deponere, liberi estis cum illo, sed quocumque iveritis, semper dominus et maritus noster charissimus, ubicunque invenerit, servos absque rationis redditione discessos dicere poterit. Non est igitur, ut pro rationis depositione commoneamini, quia eam subterfugere minime potestis. Litteras autem vestras, quibus semper aliquoties tam mirabili forma nobis scripsistis, reservare volumus, et omnes in eadem specie, qua scripsistis, apud nos habemus. De qua hortaremur, si fieri posset, ne scriberetis nobis tali modo, quia post tot vestras officiolatus depositiones non possumus aliud facere, nisi curam nobis gerere oportet. Ex arce nostra Zegliget, feria sexta proxima post festum Conceptionis Marie, 1541.

Catherina Pemfflÿnger, Magnci
Dni Valentini Therek etc. coniunx etc.

 

279.

1541. december 12., Prága

I. FERDINÁND KIRÁLY - BATTHYÁNY FERENCNEK

AZ IRAT: A: OL Batthyány cs. Memorabilia (P 1313) N. 208. Fol. 30-31.

Papírfelzetes zárópecséttel.

NYOMT. KIADÁSA: IVÁNYI, Körmendi. N. 135. (regeszta)

TARTALMA: I. Ferdinánd király meghagyja Batthyány Ferencnek, hogy adjon menlevelet Török Bálint felesége szervitorainak, gordovai Fáncsy Jánosnak és szabadkai Kis Ambrusnak, akiket az asszony tárgyalásokra küld. A király felhatalmazza Batthyány Ferencet mondandójuk meghallgatására.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico fideli nobis dilecto Francisco de Bathyan, comiti comitatus nostri Castri Ferrei, consiliario nostro etc.

Ferdinandus divina favente clementia
Romanorum, Hungarię et Bohemiae etc. rex etc.

Magnifice fidelis dilecte. Lectis tuis litteris cognovimus consortem Valentini Terewk salvum conductum petere, quo Egros Ioannem Fanchÿ de Gordowa et Ambrosium Kÿs de Zabothka vel ad te vel ad nos mittere posset tractaturos super rebus et negotiis, quę ipsa nobiscum transigere componereque cupiat. Quod si itaque adhuc penes locumtenentem aliosque commissarios nostros constitutus es, prout plane existimamus. Volumus, ut eosdem de libertate ad te ac dictos locumtenentem et consiliarios veniendi redeundique ad privata assecures, et desuper salvi conductus litteras des et expedias. Sin autem iam movisti et ab iisdem commissariis domum te contulisti, id quod tamen nequaquam opinamur, ex quo scias, quanti momenti negotia vobis tractanda incumbant, quę non nisi publicam regni utilitatem concernant, permittimus, ut data per te assecuratione, te duntaxat accedant, et si accesserint, illorum propositiones audias auditasque cum plena informatione declarationeque sententiae tuae nobis perscribas, quo superinde tibi, quid nobis videatur, respondere possimus. Nostram in eo exequuturus voluntatem. Datum in arce nostra regia Pragę, die XII mensis Decembris, anno etc. XLImo regnorum nostrorum Romani XI, aliorum vero omnium XV.

Ferdinandus mp.

ad mandatum domini regis proprium

R. Bienger vicecancler

S. Saurer mp.

 

280.

1541. december 24., Prága

I. FERDINÁND KIRÁLY - BATTHYÁNY FERENCNEK

AZ IRAT: A: OL Batthyány cs. Memorabilia (P 1313) N. 210. Fol. 33-34.

Papírfelzetes zárópecséttel.

TARTALMA: I. Ferdinánd király jóváhagyja Batthyány Ferencnek a helytartóval folytatott tárgyalásait, és bíztatja azok folytatására. - A Török Bálintné embereinek adandó menlevél ügyében levelet fog küldeni.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico fideli nobis dilecto Francisco de Bathyan, comiti comitatus nostri Castri Ferrei, consiliario nostro etc.

Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarię,
Bohemię etc. rex, infans Hispaniarum, archidux Austrię etc.

Magnifice fidelis dilecte. Accepimus litteras tuas, quas ad diem X. pręsentis mensis ad nos dedisti. Ex eis ut sane permolesto et ęgerrimo animo intelleximus, moram istam commissariorum nostrorum ita e contra diligentiam tuam, quod iam per mensem apud locumtenentem nostrum causa exequendi mandati nostri fueris, non possumus non clementer approbare, hortantes te gratiose, ut nullo modo abitionem pares, aut a tam necessario opere desistas, sed potius isthic maneas et perseveres, et si forte ductus ea causa, quam ad nos scripsisti, isthinc domum tuam discessisses, quod tamen non opinamur, velis sine mora ad dictum locumtenentem nostrum redire, nam et alios similiter excitavimus urgentissimis litteris, et ut postpositis parumper privatis negotiis propter necessitates tantas patrię sine mora eo proficiscantur, iussimus. Sumptus vero, quos in hoc servitio nostro te fecisse ostendis, alia ratione compensaturos nos certo tibi persuadeas. De Balthasare Banffÿ, ex quo is apud nos nunc agit, coram cum illo tractabimus et clementer eum dimittemus. In negotio litterarum salvi conductus pro consorte Valentini Thereck ad priores litteras nostras, quibus, quid fieri velimus, responsum habes, ad te reiicimus. Et hęc sunt, quę te impresentiarum scire volebamus. Datum in arce nostra regia Pragę, die XXIIII. mensis Decembris, anno Domini MDXLI., regnorum nostrorum Romani XI., aliorum XV.

Ferdinandus mp.

Ad mandatum domini regis proprium

R. Bienger vicecanzler

S. Saurer mp.


1542

 

281.

1542. január 24., Sempte

RÉVAY FERENC - GYULAY ANDRÁSNAK

AZ IRAT: A: SNA Révay cs. Corresp. 91. doboz. Fol. 67-68.

Zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Szklabinyára hívja. - Bejelenti második házasságát. Hírül adja, hogy nála járt Kis Ambrus, Török Bálintné szervitora.

[Címzés a levél külzetén:] Egregio domino Andreę de Gÿwla etc. domino et fratri observando.

En zerelmes wram ees athyamfÿa, ha ez elewtth nem fogadad az en zomath awagh chak masth fogadnnad, immar kerlek azeerth mÿnth zerelmes athÿamfÿath ne wezesd el magadath ees zegen ezwegh nenedeth, jewÿ fel Sklabÿnÿara awagh chak addÿg mÿhg az kerezthÿenek segedsege ala erkezÿk, ha feÿed meg marad jozagoth lelhetz, ha kedÿg semmÿth nem lelhethnelis, jo hogh feÿed meg maradÿon. Azth kedÿg ammÿ vagÿon, ha Isthen ez orzagoth meg zabadoÿthÿa, senki thewled1 el nem wezÿ. Thowaba thwdnÿ adom the k. hogh Isthen akarathÿa mÿath2 en az the meg holth nened3 helebe, kÿnek ennalam erek walo jo emlekezethÿ wagÿon, wetthem magamnak erek felesegewl nehaÿ Pesthÿenÿ Gergel wram felesegeth,4 kÿwel ha az wr Isthennek kellemethes, menÿegzewth akarok thennem Zenthbalÿnth nap elewth walo wasarnapon5. Akarnam ha az napra jewhethne fel k. Thegnap ith wala Kÿs Ambrus, Therek Balÿnthne azonÿom zolgaÿa, kÿthewl en ees Batthÿanÿ Ferencz uram wgh mÿnth ew is athÿafÿ az kegelmettden weth kethzaaz aran forÿnthrol izenthwk walamÿ walazwnk lezen nem thudom, de ha the k. fel jewne, abanis job walazwnk lehethne. Isthen tharcha the k. mÿnden jowal. Ex arce Sempthe, 24. Januarii, anno Domini 1542.

Franciscus de Rewa mp.


  1. Áthúzva: azth
  2. Áthúzva: wetthem
  3. Gyulay Borbála
  4. Paksy Anna
  5. Február 12.

 

282.

1542. február 6., Speyer

I. FERDINÁND KIRÁLY - BATTHYÁNY FERENCNEK

AZ IRAT: A: OL Batthyány cs. Memorabilia (P 1313) N. 214. Fol. 60.

Papírfelzetes zárópecsét nyoma.

NYOMT. KIADÁSA: IVÁNYI, Körmendi. N. 140. (regeszta)

TARTALMA: Megköszöni a Török Bálintné követeivel folytatandó tárgyalásokra adott tanácsokat, de jelenleg, - mivel Török Bálint szándékai még nem világosak - az ügyben nem kíván döntést hozni.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico fideli nobis dilecto Francisco de Bathyan consiliario nostro.

Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarię,
Bohemię etc. rex etc. infans Hispaniarum,
archidux Austrię etc..

Magnifice fidelis dilecte. Accepimus litteras tuas, quibus et postulata nuntiorum consortis Valentini Therek, et vicissim responsa tua consiliumque tuum, quid a nobis admitti, quid non debere censeas, prolixe perscripsisti. Videmusque atque adeo re ipsa deprehendimus, te omnia recte sapienterque egisse, respondisse, consuluisse, sed quoniam dieta universalis in regno nostro Hungarię induta est, in qua id genus negotia discuti debebunt cumque ex literis, quas ipsa dicta Valentini consors ad te dedit, satis appareat, illam a marito suo informationem instructionemque expectare et transactionem totam in eius reditum differre non est, quod nunc articulatim nos resolvamus, cum incertum sit, cuius animi et voluntatis ille futurus sit. Quare operiemur tantisper, donec sciamus, quid subsequatur teque postmodum de omnibus certiorem faciemus id, quod nunc obiter ad litteras tuas respondendum duximus. Datum in nostra et sacri imperii civitate Spÿra, die sexta mensis Februarii, anno Domini MDXLII, regnorum nostrorum Romani duodecimo, aliorum vero decimo sexto.

Ferdinandus mp.

ad mandatum domini regis proprium
S. Saurer mp.

R. Bienger
vicecanzler

 

283.

1542. március 26., Somogyvár

A VETAHIDAI PÁLOS KOLOSTOR TILTAKOZÁSA

AZ IRAT: A: OL M. Kamara A. Paulinorum (E 153) 579. cs. Fasc. 1. N. 10.

NYOMT. KIADÁSA: ETE IV. k. N. 19. p. 18-19.

TARTALMA: Tiltakozik az ellen, hogy Török Bálint azt a macsi nemesi kúriát, amelyet tulajdonosa Felzekő Damján a kolostornak hagyott, erőszakkal elfoglalta és Kis János fehérvári polgárnak adta.

 

284.

[1542. április 24. körül]

AZ EGYHÁZI BIRTOKOK ÁLLAPOTA TOLNA VÁRMEGYÉBEN

AZ IRAT: A: OL Conscr. port. (E 158) T. XLIII.

NYOMT. KIADÁSA: ETE IV. k. N. 34. p. 41.

TARTALMA: Az irat regisztrálja a Török Bálint által elfoglalt egyházi birtokokat is.

 

285.

1542. május 29., Somogyvár

SOMOGY VÁRMEGYE OKLEVELE

AZ IRAT: C: AMB Pozsony v. 5887.

NYOMT. KIADÁSA: HORVÁTH, Inventár. N. 5887. (regeszta)

TARTALMA: Somogy vármegye oklevele tanusítja, hogy Török Bálint - a zólyomi törvénycikkekkel ellentétben - a Lengyel Gáspártól elfoglalt Fonód, valamint Beseny birtokot, továbbá Németszentgyörgy fele birtokát nem adta vissza. Kéri Báthory András dunáninneni főkapitányt, hogy a birtokot Lengyelnek juttassa vissza.

Nos iudices et universitas nobilium comitatus Simigiensis damus pro memoria, quod nobis feria secunda proxima post festum Penthecostes1 noviter preteritum hic in Somogwar die scilicet et loco sedis nostre iudiciarie in eadem sede nostra iudiciaria constitutis et existentibus Egr. Gaspar Lengÿel de Thothÿ personaliter nobis per modum gravis querele significare curavit in hunc modum, quod licet iuxta constitutionem universorum dominorum prelatorum, barronum[!] et regnicolarum in conventu eorum generali nuper Novisolii de regio edicto celebrata universa castra, castella, oppida, ville, et quelibet iura possessionaria universorum dominorum ac ecclesiasticarum personarum et aliorum nobilium post obitum serenissimi principis condam Dni Ludovici regis per quoscunque indebite occupata citra dominicam Palmarum2 proxime preteritam illis, quibus adempta sunt, subnota perpetue infidelitatis remitti debuissent, nichilominus tamen Magn. D. Valentinus Thewrek de Ennÿngh etc. totales possessiones Fonold, Besen et medietatem possessionis Nemethzenthgÿergh vocatas omnino in isto comitatu Simigiensi existentes per eum dudum post obitum predicti condam Ludovici regis occupatas usque in presentiarum non remississet, sed modo quoque potencialiter teneret in eiusdem preiudicium et dampnum manifestum. Fuimus itaque requisiti pro parte predictorum bonorum Fonold et Besen ac medietatis possessionis Nemethzenthgÿergh, ut superinde quicquid nobis constaret, testimonium veritatis perhibere dignaremur intellectaque huiusmodi requisitione prefati Gaspari Lengÿel habitoque superinde diligenti tractatu, quod premissa bonorum predictorum Fonold, Besen et medietatis possessionis Nemethzenthgÿergh occupatio pariter et detentio ac non remissio modo et ordine superius declaratis facta fuisse, nobis manifeste constabat, ob hoc eidem Gasparo Lengÿel presentes concessimus litteras testimoniales, rogantes Magncum Dnum Andream Bathorÿ comitatuum Zathmar et Zaboch comitem ac capitaneum generalem citra Danubium, ut S. Magn. D. prefata bona eiusdem Gaspari Lengÿel iuxta premissam constitutionem dominorum et regnicolarum prefato Gasparo Lengÿel reddere, restitui facere dignaretur. Datum die et loco in predicto, anno Domini Millesimo Quingentesimo quadragesimo secundo.


  1. május 29.
  2. április 2.

 

286.

1542. július 9., Csabrendek

ZALA VÁRMEGYE OKLEVELE

AZ IRAT: C: AMB Pozsony v. 5887.

NYOMT. KIADÁSA: HORVÁTH, Inventár. N. 5887. (regeszta)

TARTALMA: Zala vármegye oklevele tanusítja, hogy Török Bálint Lengyel Gáspárt feleségével és gyermekeivel foglyul ejtette, Szigliget várát elfoglalta, és nem szolgáltatta vissza. Nos Petrus et Benedictus Pethew de Gerse vicecomites ac universitas et iudlium comitatus Zaladiensis sedis Zantho et Thapolcza damus pro memoria, quod cum nos die dominica proxima ante festum Beati Benedicti Abbatis1 proxime preteritum ad oppidum Czabrennek universaliter convenissemus et consedissemus, extunc Egr. Gaspar Lengÿel de Thothÿ personaliter in nostram exurgens in presentiam per modum gravis querele et protestationis nobis significare curavit in hunc modum, quod in hiis temporibus disturbiorum Magn. Valentinus Thewrek de Ennÿngh etc. ipsum unacum domina sua et suis liberis captivare fecisset et captos, quousque voluisset, conservasset, ac castrum eiusdem Zeglÿgeth vocatum in isto comitatu Zaladiensi existens habitum simulcum eiusdem pertinentiis de manibus suis excepisset et pro se occupasset occupatumque idem Valentinus Thewrek et domina consors eiusdem erga se conservaret etiam modo potentia mediante in preiudicium et dampnum eiusdem Gaspari Lengÿel valde magnum et manifestum. Cum tamen iuxta contenta articulorum per universos dominos, prelatos et barones regnique huius Hungarie proceres circa festum Beati Valentini Martiris proxime preteritum Novisolii edicto regio editorum castrum predictum cum suis pertinentiis eidem Gasparo Lengÿel protestanti remittere ac resignare debuissent, sed id facere minime curasset, petens idem Gaspar Lengÿel nos debita cum instantia, ut si nobis sic premissa constaret, eidem litteras nostras dare et concedere dignaremur, pro eo non tantum nobis, sed maiori parte huius regni Hungarie evidenter constat, omnia premissa sic facta fuisse et esse, quod scilicet de manibus eiusdem Gaspari Lengÿel castrum predictum cum suis pertinentiis occupasset, de quibus eidem Gasparo Lengÿel protestanti has litteras nostras testimoniales iuris sui uberioris ad cautelam duximus dandas et concedendas. Datum loco et termino in prescriptis, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo secundo.


  1. július 9.

 

287.

1542. augusztus 4., Nürnberg

I. FERDINÁND KIRÁLY KEGYELEMLEVELE

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 45. Fasc. 4. N. 136.
D: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 45. Fasc. 4. N. 138.

"A" királyi középpecséttel.

TARTALMA: A pártjára visszatért Török Bálintnak, feleségének, gyermekeinek és szervitorainak kegyelmet ad.

Ferdinandus1 divina favente clementia Romanorum, Hungarię, Bohemię etc. rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrię etc. recognoscimus et notum facimus per pręsentes universis, quod cum Magn. Valentinus Therek de Ennÿng uxorque et liberi ipsius cum servitoribus eorum ad obedientiam et fidelitatem nostram venire cupientes nos humillime requisiverint, ut quicquid hactenus in nos aut nostros commisissent, eisdem gratiose remittere et condonare dignaremur, nos considerantes pręcipuum in regibus clementię studium esse debere eosdem in gratiam et fidelitatem nostram recepimus et acceptavimus eisdemque omnium excessuum in nos ac nostros, ut pręfertur, quomodolibet commissorum culpam remisimus et condonavimus, prout tenore pręsentium capitibus et bonis ipsorum quibusvis parcentes recipimus et acceptamus, remittimus et condonamus. Mandantes iccirco et pręcipientes universis et singulis subditis et personis nostris tam in regno nostro Hungarię, quam alias ubilibet in regnis et dominiis nostris constitutis cuiuscumque status, ordinis aut conditionis fuerint, quatenus prefatum Valentinum Therek uxoremque et liberos cum servitoribus ipsorum uti subditos et fideles nostros teneant et recognoscant eosque in ipso regno nostro Hungarię ac ubique in dominiis et provinciis nostris commorari et manere suaque negotia iuxta exigentiam ipsorum exercere absque impedimento et contradictione sinant et permittant, neque ipsos in personis, rebus et bonis iuribusque suis aliquo pacto molestare seu impetere audeant vel pręsumant, harum testimonio litterarum sigilli nostri impressione munitarum. Datum in nostra et imperiali civitate Nuremberga, die IIII. mensis Augusti, anno Domini MDXLII, regnorum nostrorum Romani duodecimo, aliorum vero XVI.2

Ferdinandus mp.
R. Bienger vicecanzler

Ad mandatum sacrę regię Mtis proprium
Io. Iordanus mp.


  1. D: Nos capitulum ecclesie Waradiensis memorie commendamus tenore presentium significantes quibus expedit universis, quod Magn. D. Ioannes Therek de Ennÿng nostram personaliter veniens in presentiam exhibuit nobis et presentavit quasdam literas serenissimi principis et Dni Dni Ferdinandi divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. regis, semper augusti, infantis Hispaniarum, archiducis Austrie etc. domini nostri clementissimi gratiosas in dupplicato papiro patenter confectas et emanatas sigilloque eiusdem et appositione manus sue ab infra in marginę consignatas, petens nos debita cum instantia, ut easdem de verbo ad verbum transscribi et transsumpmi presentibusque litteris nostris inscribere dignaremur. Quarum quidem litterarum tenor est talis: Ferdinandus...
  2. D: Nos itaque petitionibus prefati Dni Ioannis Therek tanquam iustis et iuri consonis favorabiliter inclinati preinsertas litteras prefati domini nostri regis gratiosas non abrasas, non cancellatas, nec in aliqua sui parte suspectas, sed prorsus omni vitio et suspitione carentes de verbo ad verbum, sine diminutione et augmento aliquali transcribi et transsumpmi presentibusque litteris nostris inseri faciendo eidem Dno Ioanni Therek duximus concedendas communi iustitia requirente. Datum die dominica proxima post festum Beati Francisci confessoris3, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo octavo.
  3. Október 7.

 

288.

1542. szeptember 10., Szigetvár

PEMFFLINGER KATALIN KÖTELEZVÉNYE

AZ IRAT: C: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Fasc. G. Repos. 45. N. 137.

NYOMT. KIADÁSA: ETE IV. k. N. 75. p. 94-95.

TARTALMA: Pemfflinger Katalin megígéri, hogy Lakot, Szigligetet, és a kezében levő egyházi javakat visszaadja, Hunyad és Csurgó ügyében pedig aláveti magát a bíróság döntésének.

 

289.

1542. december 7., Csurgói vár

PEMFFLINGER KATALIN - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IR AT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 3. p. 7-8.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Pemfflinger Katalin kéri Nádasdyt, hogy hozzá küldött követének, Szabadkai Kis Ambrusnak mindenben hitelt adjon.

[Címzés a levél külzetén:] Spectabili et magnifico domino Thome de Nadasd thavernicorum regalium magistro et libero domino terre Fogaras necnon comiti comitatus Castriferrei, domino nobis observandissimo.

Magnifice domine nobis observandissime, salutem et obsequii nostri commendationem. Referet Dni Vre Magnce nonnulla nostro nomine Egr. Ambrosius Kÿs de Zabathka familiaris noster. Itaque Dnem Vram Magncam rogamus, velit verbis ipsius nuntii nostri fide prestare. Quam feliciter valere cupimus. Ex castro nostro Chorgo, in vigilia festi Conceptionis Beatissime Virginis Marie, 1542.

Catherina Pemflÿnger Magnci Dni
Valentini Therek de Ennÿng consors etc.

 

290.

[1542. december 7. körül]

AZ EGYHÁZI BIRTOKOK ÉS AZ ADÓZÓ PLÉBÁNOSOK ÖSSZEÍRÁSA SOMOGY VÁRMEGYÉBEN

AZ IRAT: A: OL Conscr. port. (E 158) T. XXXIX.

NYOMT. KIADÁSA: ETE IV. k. N. 118. p. 131-142.

TARTALMA: Az irat regisztrálja a Török Bálint által elfoglalt birtokokat is.

 

291.

1542.

SOMOGY VÁRMEGYE ROVÁSADÓ-ÖSSZEÍRÁSA (TÖREDÉK).

AZ IRAT: A: OL Conscr. port. (E 158) T. LXIV. Fol. 5-7.

TARTALMA: Török Bálint és famíliájának birtokai.

Processus Michaelis Thethwessÿ iudlium 1542. Nÿr Thewkewsker Iohannis Komornik p. XIII.

Solvit dicam florenum sexagesimum,
vero D. Andreas Bathory relaxavit.

ThewkeskerBlasii Swlÿok p. V.  
ZenthgyerghIohannis Fanchy p. ibidem III.Georgii Fanchy p. I.
Korpad ZenthiwanPetri Kozary p. I.  
TardasSigismundi Nagh p. IIII.  
DeeshÿdaStephani Swlyok p. VI.  
EgresStephani Swlÿok p. V.  
Also ChygethDni Valentini Therek p. IIII. 
  Percepit consors Dni Valentini Thewrek
SomoghwarAbbatie de Somoghwar p. VII. 
  Percepit domina consors Valentini Therek.

 

292.

1542.

AZ EGYHÁZI BIRTOKOK ÖSSZEÍRÁSA SOMOGY VÁRMEGYÉBEN

AZ IRAT: A: OL Conscr. port. (E 158) T. LXIV. Fol. 17-18.

NYOMT. KIADÁSA: ETE IV. k. N. 140. p. 178.

TARTALMA: Azon egyházi birtokok összeírása, amelyeket Somogy vármegyében Tetvessy Mihály járásában Török Bálint tart kezében.


1543

 

293.

1543. február 12., Nagyszombat

NYÁRY FERENC ÉS MÉREY MIHÁLY OKLEVELE SZIGLIGET ÁTADÁSÁRÓL

AZ IRAT: A: OL Batthyány cs. Memorabilia. (P 1313) N. 232. Fol. 87.

Alján két gyűrűspecséttel.

NYOMT. KIADÁSA: IVÁNYI, Körmendi. N. 152. (regeszta)

TARTALMA: Nyáry Ferenc, Hont vármegye főispánja, és Mérey Mihály, a királyi személyes jelenlét helytartója egyezséget köt tóti Lengyel Gáspárral és Boldizsárral, hogy a megállapodás szerinti pénzösszeg lefizetése után Szigliget várát Batthyány Ferenc (Török Bálint fiainak gyámja) kezükbe átadja.

Nos Franciscus Nÿarÿ de Bedeg comes comitatus Hontensis ac Michael de Mere personalis presentie regie Mtis locumtenens recognoscimus et fatemur per presentes in recuperatione et restitutione arcis Zeglÿgeth Egros Gasparum et Balthasarem Lengÿel de Thothÿ cum Magnco Dno Francisco de Batthÿan consiliario regio ac tutore procuratoreque arcium et bonorum Magnrum Drum Iohannis et Francisci Therek de Ennÿngh filiorum videlicet Dni Valentini Therek ac Ioanne Markws speciali servitore ipsorum in procurandis rebus eorum ad id deputati[!]1 talem conditionis unionem inisse, quod prefati Dni Lengel super ipsa restitutione castri Zeglyget mille et ducentos florenos deponere et assignare debeant. Verum quia ipsi Dni Lengel pro relaxandis ducentis florenis apud prefatum Dnum Iohannem Therek intercedere debebunt prefatique Dni Franciscus Battÿanÿ ac Iohannes Markws a die discessionis ipsius Iohannis Markws ex Pape fienda Transilvaniam scilicet versus dominos suos post elapsum unius mensis distullerunt, si intra ipsum spacium unius mensis prefati Dni Lengel de relaxandis predictis ducentis florenis cum iamfato Dno Magnco Ioanne Therek concordare, impetrareve non possent, ac superinde in sui expediendo[?] litteras ab eodem Dno Iohanne Therek prefato Dno Francisco Battÿanÿ producere non possent neque valerent, extunc elapso termino ipso unius mensis in Nemethwÿwar manibus prefati Dni Battÿanÿ aut domine coniugi sue, vel eo absente et recusato in Papa manibus Egrii Emerici literati provisoris de eadem pretactam summam florenorum ducentorum deponere et asignare debeant atque teneantur. Quo neglecto vel recusato nos in persona eorundem Drum Lengel post terminum expiractionis dicti unius mensis ad quintum decimum diem termini prescripti ipsos ducentos florenos Hungaricales debebimus more prescripto deponere et assignare prenominatis, prout et promittimus et obligamus probe nos inviolabiliter observari harum nostrarum vigore et testimono mediante, quos sigillis nostris usualibus et subscriptione proprie manus mee, Michaelis de Mere munire fecimus. Datum Tirnavie, 12. Februarii, 1543. Idem Merey qui supra mp.


  1. Helyesen: deputatos

 

294.

1543. március 5., Pozsony

RÉVAY FERENC NÁDORI HELYTARTÓ ÁTIRÓ OKLEVELE

AZ IRAT: A: AMB Pozsony v. 5887.

NYOMT. KIADÁSA: HORVÁTH, Inventár. N. 5887. (regeszta)

Alján rányomott pecséttel.

TARTALMA: Révay Ferenc nádori helytartó a Lengyel Boldizsár, valamint Pemfflinger Katalin és Török János közötti perben két oklevet átír.

[Az irat külzetén:] Paria litterarum Lengÿel

Nos Franciscus de Rewa comes comitatus de Thwrocz necnon vacante officio regni Hungarie palatini locumtenens damus pro memoria, quod cum in quadam causa inter Egrum Balthasarem Lengÿel de Thothÿ ut actorem ab una, parte vero ab altera Gensam ac Magncam Dnam Katherinam consortem et Ioannem filium Magnci Emerici[!] Thewrek de Ennÿngh veluti in causam attractis coram nobis mota et vertenti feria secunda proxima post dominicam Letare1 proxime preteritam, instante scilicet termino celebrationis iudiciorum octavi diei festi Epiphaniarum Domini2 proxime preteriti, ad quem universe cause regnicolarum ex novis constitutionibus publicis adiudicari solite generaliter fuerant prorogate, per Valentinum Sarkewzÿ de Fokthew legitimum procuratorem dicti actoris quedam bine littere, une Simigiensis, altere vero Zaladiensis comitatuum iudicum ac universitatis nobilium testimoniales in simplici papiro patenter confecte sigillisque vicecomitum ac iudlium comitatuum eorundem a tergo consignate coram nobis in iudicio exhibite fuissent et presentate. Mox Ambrosius de Beÿcz cum procuratoriis litteris conventus Simigiensis pro prefatis in causam attractis nostram exurgens in presentiam paria earundem litterarum per nos sibi dari postulavit, quarum prime tenor talis est.

[285.]

Alterius vero continentia verbalis talis est.

[286.]

Quas nos de verbo ad verbum sine diminutione et augmento aliquo transscribi et transsummi presentibusque litteris nostris inseri et inscribi facientes memoratis in causam attractis iurium suorum ad cautelam dandas duximus et concedendas. Datum Posonii, feria secunda post dominicam Letare, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo tertio.


  1. március 5.
  2. január 13.

 

295.

1543. március 6., Pozsony

TÖRÖK BÁLINT ÉS FIAINAK TILTAKOZÁSA ÉS ELTILTÁSA A POZSONYI KÁPTALAN ELŐTT

AZ IRAT: C: SNA Pozsonyi kápt. hitelesh. Prot. T. 6. p. 249-250.

TARTALMA: A pozsonyi káptalan előtt Verebélyi Fülöp és Földvári Bálint, Török Bálint és fiai nevében tiltakozik az ellen, hogy I. Ferdinánd király Csesznek várát Csaby István özvegyének, Katalinnak, fiának Farkasnak és Répássy Ferencnek adományozza.

Protestatoria et inhibitoria Valentini Therek de Ennÿng et fratrum suorum.

Memorie commendamus per presentes, quod Egrii Philipus de Verebel et Valentinus litteratus de Fewldwar familiares Magnrum Drum Valentinus Thewrek de Ennÿng et Ioannis ac Francisci filiorum eiusdem in personis eorundem dominorum suorum nostram venientes in presentiam per modum protestationis et prohibitionis nobis significare curaverunt in hunc modum, quod quamvis Seren. condam D. Ioannes rex totale castrum suum hereditarium et paternum Cheznek vocatum in comitatu Wesprimiensi constructum nunc aput manus Gense Dne Catherine relicte et Wolffgangi filii Egrii condam Stephani de Chab et Francisci Repassÿ de Naghÿdeem ex inscriptione, ut dicitur, eiusdem condam Dni Iohannis regis pro certa pecunie summarum summa titulo pignoris habitum exiguis fidelibus servitiis eiusdem Valentini Thewrek, veluti merum et sÿncerum ius suum hereditarium simulcum cunctis oppidis, villis, possessionibus prediisque et quibusvis iuribus possessionariis ad id castrum spectantibus et pertinere debentibus eidem Valentino Thewrek et suis heredibus dederit, donaverit et iure perpetuo contulerit, tamen prout idem protestantes percepissent et revera cognovissent, iidem D. Catherina relicta et Wolffgangus filius dicti Stephani Chabÿ et Franciscus Repassÿ idem castrum Cheznek per serenissimum principem et Dnum Dnum Ferdinandum divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. regem dominum nostrum clementissimum rursus et denuo pro certa pecuniarum summa ac aliis etiam certis quibusdam obligaminibus per eosdem a prefato domino nostro rege postulatis inscribi et obligari facere, aut alio quovis quesito sub colore sibipsis in perpetuum appropriare vellent vel iam de facto inscribi et obligari fecissent in preiudicium et dampnum dictorum protestantium manifestum, unde facta huiusmodi protestatione iidem protestantes prefatum dominum nostrum regem a donatione, collatione, perpetuatione, inscriptione aut alio quovis titulo obligatione, prefatos vero Dnam Catherinam relictam, Wolffgangum filium dicti condam Stephani Chabÿ et Franciscum Repassÿ ac alios quoslibet ab impetratione, sibi ipsisque inscribi, obligari et statui factione seque ipsos in dominium eiusdem castri Cheznek ac predictarum pertinentiarum suarum quovis quesito sub colore, intromissione et sibipsis approppriatione usuque fructuum et quarumlibet utilitatum eiusdem et earundem perceptione sew percipi factione iam factis vel fiendis prohibuerunt contradicendo et contradixerunt inhibendo publice et manifeste coram nobis super qua quidem protestatione presentes litteras nostras sigillo nostro consignatas prefatis protestantibus duximus dandas et concedendas iuris eorundem ad cautelam communi iustitia suadente. Datum feria tertia proxima post Dominicam Letare, anno Domini 1543.


Megjegyzés:
Az iratot több helyen tintával áthúzták.

 

296.

1543. március 14., Pozsony

I. FERDINÁND KIRÁLY OKLEVELE

AZ IRAT: A1: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 38. N. 64.
A2: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 442. N. 1.

A1, A2: Papírfelzetes rányomott pecséttel.

NYOMT. KIADÁSA: ZÁVODSZKY, Héderváry. N. 86. p. 141. (regeszta)

TARTALMA: I. Ferdinánd király 1543. március 14-én átírja az alábbi oklevelet: a fehérvári keresztes konvent 1543. február 28-án kelt oklevelében jelenti I. Ferdinánd királynak, hogy Pozsonyban, 1543. január 28-án kiadott parancsára február 22-én Ozorán Török Bálintot, feleségét, Katalint és fiát, Jánost távollétükben várnagyuk útján megidézte néhai Héderváry Ferenc özvegye, Dorottya asszony, most kányai Oroszy Máténé ellen. Török Bálint ugyanis a két király közötti fegyverszünet idején, 1537. február 2-a körül Ozora várát fegyveres erővel elfoglalta, és Dorottya asszonyt onnan kiszorította. A várban levő arany és ezüst ékszereit, ruháit, továbbá okleveleit elvitte, Ozorát, Debrentét, Bozzást, Mártont, Szokolt, Nyilast, Tótfalut és mindkét Majsát elfoglalta, s a felszólítás dacára sem adta vissza.

Nos Ferdinandus, divina favente clementia Romanorum, Hungarie Bohemieque etc. rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc. damus pro memoria, quod cum in causa inter nobilem Dnam Dorotheam alias relictam Magnci condam Francisci de Hederwara, nunc vero consortem nobilis Mathei Orozÿ de Kanÿa ut actricem ab una, ac Magncum Valentinum Thewrek de Enÿng et Gensam Dnam Katherinam consortem ac Iohannem filium eiusdem veluti in causam attractos partibus ab alia, feria sexta proxima post dominicam Letare1 proxime transactam instanti scilicet termino celebrationis iudiciorum octavi diei festi Epiphaniarum Domini2 proxime preterite, ad quem ut puta terminum universe cause regnicolarum ex publica eorum constitutione adiudicari solite per nostram Mtem generaliter fuerant prorogate, coram nostra personali presentia mota et vertenta quedam littere conventus ecclesie cruciferorum de Alba exhibitorie et amonitorie in simplici papiro clause confecte sigilloque eiusdem ab extra in margine impressive consignate per nobilem Lazarum litteratum de Zenthagotha legitimum procuratorem dicte domine actricis coram nostra personali presentia in iudicio fuissent exhibite et presentate, mox Iohannes Zomor de Pokatheleke fiscalis sacre corone et causarum nostrarum regalium director cum sufficienti procurationis mandato nostro in eandem nostram personalem exurgens presentiarum paria earundem litterarum per dictum nostram personalem presentiam dari supplicavit, quarum tenor talis est: Serenissimo principi et Dno Dno Ferdinando divina favente clementia Romanorum, Hungarie Bohemieque etc. regi, semper augusto, infanti Hispaniarum, archiduci Austrie etc. domino eorum clementissimo conventus cruciferorum domus hospitalis ecclesie beati regis Stephani de Alba orationum suffragia devotarum, perpetua cum fidelitate. V. noverit Serenitas nos litteras eiusdem exhibitorias, ammonitorias et certificatorias nobis loquentis directas summa cum reverentia recepisse in hec verba. Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie Bohemieque etc. rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc. fidelibus nostris conventui ecclesie cruciferorum de Alba salutem et gratiam. Exponitur Mti nostre in persona nobilis Dne Dorothee alias relicte Magnci quondam Francisci de Hederwara, nunc vero consortis nobilis Mathei Orozÿ de Kanÿa, qualiter circa festum Purificationis Beatissime semper Virginis Marie3 in anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo septimo transacto preteritum tempore utputa induciarum inter nostram Mtem ac regem Iohannem firmatarum Magn. Valentinus Thewrek de Enÿng, ignoratur, qua temeritate ductus treugas4 pacis violare non formidans, conflatis et coadunatis5 quam pluribus, tam scilicet militaris quam etiam plebee conditionis hominum copiis, bombardis et aliis bellicis ingeniis penes eiusdem iunctis6 castrum prefati exponentis domine Ozora vocatum7 in comitatu Tholnensi habitum valida obsidione cingi ac primum ecclesiam beate Margarethe virginis 8 ad latus ipsius castri miro artificio constructus igne succendi et incinerari tandemque idem castrum continuis ictibus bombardarum9 per certa tempora destrui diruique donec idem vi et potencialiter expugnari et intercepi ipsamque dominam exponentem turpiter ex eodem eici fecisset, et tandem in idem castrum personaliter subintrasset atque universas res et bona prefate domine exponentis parva aureas, argenteas, lapides preciosas continentes, vestimenta sericea, subbas, mardurinas, sabellinas, variolinas atque hermelines, item tapetia, culcitra ceteraque clenodia domus, omnino ad valorem viginti milia florenorum se extendentes, preterea universas litteras et quelibet litteraria instrumenta, signanter donationales, fassionales, consensuales, introductorias, statutorias, metales et alias quam plurimas causales, factum predicti castri Ozora domusque et curie dicti domine exponentis nobilitaris in possessione Edelen vocata in eodem comitatu Tholnensi existenti constructe earumque pertinentiarum aliorumque castrorum, castellorum, oppidorum et villarum certorum etiam bonorum prefati condam Francisci Hederwary prioris utputa domini et mariti sui tangentorum et concernentorum in eodem castro eotunc repositas et inventa asportari, et quo voluisset, fecisset, ac ipsum castrum simul cum oppido Ozora nuncupato, ac Debrenthe, Bazas, Marthon, Zokol, Nylas, Thotfalw utraque Mayssa possessionibus aliisque cunctis eiusdem et earundem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet pro se ipso occupasset occupativeque apud se interim, quoad in captivitatem imperatoris Turcarum incidisset, potentialiter tenuisset et conservasset, quod quidem castrum, dum superioribus diebus vigore articulorum anno elapso per regnicolas nostrorum Novizoly editorum cum litteris vicecomitis et iudlium comitatus Tholnensis a nobilibus Gregorio de Gamas et Francisco Chakor castellanis ipsius castri Ozora per Gensam Dnam Katherinam consortem et Magncum Iohannem filium prefati Valentini Thewrek, apud quorum ut puta mo[- -] us nunc dictum castrum cum pertinentiis haberetur et detineretur, castro in eodem constitutos predicta domina exponens, medio nobilium Benedicti de Farnad et Petri Ban de Zabady iudlium dicti comitatus Tholnensis repetere habuisset, idem Franciscus de Chÿakor et Gregorius de Gamas, ne dum idem castrum dicte domine exponentis restituere curassent, verum de propria commissione et mandato prefatorum Dne Katherine et Iohannis filii eiusdem prefatos iudlium captivassent captosque per certum tempus in eodem castro, donec videlicet iam dicti domine et domini ipsorum placuisset, voluntati tenuissent et conservassent potentia mediante10 in preiudicium et dampnum prefate domine exponenti valde magnum. Quia autem iuxta constitutionem regnicolarum superinde factam talismodi actus potentiarii pro quinto decimo die per nos et ceteros iudices regni ordinarii discuti adiudicarique et terminari debeunt, pro eo fidelitati Vre harum serie committimus et mandamus, quatenus presentes litteras nostras memoratis Valentino Thewrek, Dne Katherine consorti, ac Iohanni filio eiusdem per vestrum testimonium fidedignum exhiberi et presentari faciatis, qui si personaliter reperiri poterint, ibidem personaliter, alioquin de domibus habitationum, sive solitis eorum residentiis amoneat eosdem dicatque et committat eisdem verbo nostro regio, ut ipsi prescripto decimo quinto die a die exhibitionis presentium ipsis fiende computando absque omni procrastinatione personaliter vel per procuratores ipsorum legittimos coram nostra personali presentia comparere debeant et teneantur ad premissas actionis et acquisitionis dicte domine exponentis de iure responsuros, a nobisque iudicium et iustitiam recepturos certificando ibidem eosdem, ut sive ipsi termino in prescripto coram eodem personali presentia nostra compareant sive non, eadem ad partis comparentis instantiam id faciet in premissis, quod iuris dictaverit ordo, et post hec huiusmodi exhibitionis, amonitionis et certificationis seriem cum ammonitorium nominibus terminum ad predictum, ut fuerit expediens, dicti nostri personali presentie fideliter rescribatis. Datum Posonii, die dominico proximo post festum Conversionis Beati Pauli Apostoli11, anno millesimo quingentesimo quadragesimo tertio. Nos12 itaque mandatis eiusdem Vre Serenitatis semper et in omnibus obedire volentes, ut tenemur, nostrum hominem, videlicet honorabilem et religiosum fratrem Ambrosium de Alba presbyterum cruciferorum socium nostrum conventualem ad premissa fideliter peragenda nostro pro testimonio fidedignum13 duximus destinandum. Qui tandem exinde ad nos reversus nobis retulit eo modo, quod ipse in festo Cathedre Beati Petri Apostoli14 proxime preterito ad castrum Ozora accessisset, ubi prefatos Valentinum Thewrek, Dnam Katherinam consortem et Iohannem filium eiusdem medio Egrii Martini litterati de Thop provisoris eiusdem castri Ozora personaliter non repertos amonuisset dixissetque et commisisset eisdem verbo Vre Serenitatis, ut ipsi decimo quinto die a die huiusmodi amonitionis ipsis facte computando absque ulteriori procrastinatione personaliter vel per procuratores ipsorum legitimos coram personali presentia Vre Serenitatis comparere debeant et teneantur ad premissas actiones et acquisitiones dicte domine exponentis de iure responsuros, a Vra que Serenitate iudicium et iustitiam recepturos certificassetque, nihilominus eosdem ibidem, sive ipsi termino in prescripto coram dicta personali presentia Vre Serenitatis compareant sive non, eadem ad partis comparentis instantiam id faciet in premissis, quod dictaverit ordo iuris. Datum secundo die amonitionis premisse15 anno Domini supradicto. Quas nos de verbo ad verbum sine diminutione et augmento aliquali transcribi et transsummi presentibusque litteris nostris patentibus inseri facientes, memorato Iohanni Zomor pro tritione[!]16 iurium nostrorum regalium duximus concedendas communi iustitia requirente. Datum Posonii, sexto die termini prenotati17, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo tertio.

Lecta per me magistrum Posa prothonotarium


  1. Március 9.
  2. Január 13.
  3. Február 2.
  4. A2: treugas helyett: inducias
  5. A2: exercitibus tam militarium, quam etiam publici conditionis
  6. A2: ingeniis penes eiusdem iunctis helyett: ingeniis et tormentis penes eosdem adiunctis
  7. A2: vocatum helyett: nuncupatum
  8. A2: et martiris
  9. A2: bombardarum helyett: pixidum suorum frequentibus
  10. A2: A 9. jegyzettől: per certos dies quousque videlicet sue placuisset voluntati vexari, oppidum, que Ozora similiter vocatum in eodem comitatu Tholnensi habitum aliasque pertinentias eiusdem castri Ozora multis desolationibus, colonos denique in pertinentiis eiusdem castri commorantes variis oppressionum generibus affici, in quibus dempto actu potentiario penaque violationis induciarum prescriptarum ipsi domine exponenti ultra quam sex milia florenorum auri dampna inferri fecisset potentia mediante. Ceterum idem Valentinus Thewrek circa diem Cinerum in prescripto anno transactum premissis ut puta induciis durantibus domum lapideam curiamque nobilitarem prefate exponentis in possessione Edelen appellata in dicto comitatu Tholnensi existenti constructam una cum possessionibus Edelen predicta ac Erthen, Bak et utraque Sagh omnino in dicto comitatu Tholnensi existentibus constructa[!], cum prefatis gentibus suis a manibus prefati domine exponenti minus iuste et potentialiter occupari fecisset occupatasque Gen. D. Katherina consors eiusdem et Magn. Iohannes filius eiusdem erga sese tenerent et conservarent etiam de presenti, quas licet superioribus diebus ab ipsa Dna Katherina consorte liberisque Valentini Thewrek ipsa domina exponens vigore articulorum constitutionem anno elapso Novizolii editorum litterarumque prefati comitatus Tholnensis reddi remittereque medio duorum iudlium comitatus Tholnensis petierit, ipsi tamen D. Katherina ac Iohannes filius eiusdem penas articulorum non formidantes domum lapideam curiamque nobilitarem cum prescriptis villis aliisque pertinentiis et utilitatibus suis dicti domine exponenti reddi remittique omnino recusantes pro ipsis tenerent et conservarent etiam de presenti potentia mediante.
  11. Január 28.
  12. A2: Unde nos
  13. A2: fideliter
  14. Február 22.
  15. Február 23.
  16. A2: per tritione[!] Helyesen: pro tuitione
  17. Március 14.

 

297.

1543. március 18., Pozsony

I. FERDINÁND KIRÁLY ÍTÉLETLEVELE HÉDERVÁRY FERENC ÖZVEGYÉNEK TÖRÖK BÁLINT CSALÁDJA ELLEN INDÍTOTT PERÉBEN

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 920. N. 16.

NYOMT. KIADÁSA: ZÁVODSZKY, Héderváry. N. 95. p. 149-152.

TARTALMA: I. Ferdinánd király személyes jelenléti bírósága megszünteti azt a pert, amelyet Török Bálint és felesége, Katalin, továbbá gyermeke János ellen Ozora váráért és az edelényi udvarházért Dorottya asszony, Héderváry Ferenc özvegye indított, mivel azokat - hűtlensége miatt - már Héderváry Ferenc elvesztette, tehát feleségének nem is adományozhatta.

 

298.

1543. március 25., Csurgói vár

PEMFFLINGER KATALIN - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 1. p. 2-4.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Kéri, jobbágyait ne rendelje más várak megerősítésére, inkább dolgozzanak Pápán. A birtokán szedendő rovásadóból, amelyet a király Nádasdynak utalt ki, 200 forintot már beszedett, férje barátságára tekintettel időt kér, míg az összeget visszafizetheti.

[Címzés a levél külzetén:] Spectabili et magnifico Thome de Nadasd tavernicorum regalium magistro, libero domino terre Fogaras, comiti comitatus Castriferrei et capitaneo generali regie Maiestatis, domino nobis observandissimo.

Spectabilis et magnifice domine nobis observandissime, salutem et servitii nostri commendationem. Litteras magnificentię Vre accepimus, quibus scribit non posse parcere bonis quorumpiam et ne suis quoque iobagionibus, sed cogitur eos ad munitionem Iaurini et Sancti Martini compellere. Quemadmodum autem et antea magnificentiam Vram rogavimus itidem et modo rogamus, ne miseros colonos nostros hisce laboribus et aggerum quoque suorum repletura molestet. Credat eadem non esse Pape tantum populorum numerum, ut reformationi solius vallis Papensis sufficiant, si enim nos Papam desolari permiserimus et Iaurinum aut Sanctum Martinum muniri faceremus, nescimus, quam opem tempore necessitatis nostre ex illis locis nos habere possemus. Nunc miseri coloni pro eorum tuitione Papam, quantum poterunt, de commissione domini mariti nostri charissimi munierunt, neque poterunt ad diversa loca et labores extraneos proficisci. Rogamus igitur iterum sumopere magnificentiam Vram, ut considerata amicitia et fraternitate domini mariti nostri charissimi, ne colonos nostros ad labores aliquos compellere, aut ob id damnificare velit. Nos enim in Dnem Vram Magncam eam habuimus habemusque semper fiduciam, ut etiam ab aliis impetitoribus bona nostra tueretur, non ut per se ea molestaret aut molestari faceret. %% Preterea, quod ad dicam regiam attinet, commisimus officialibus nostris, ut que eundem[!] exigi et exponi fecimus, exigant et ad manus dicatorum administrent. Scimus autem dicam bonorum nostrorum magnificentię Vre esse deputatam, ex quibus vix nos IIC florenorum percepimus ob miserorum colonorum tum per Turcas tumque per exercitus regie Mtis condescensionem ultimam egestatem, in quam devenerunt, eos quoque diu ad castrorum nostrorum, que ubique sunt finitime, exposuimus. Rogamus itaque magnificentiam Vram, ut si nobis concedere noluerit, velit paululum temporis expectare, quo pecunias ipsas ordinemus, et eidem restituere poterimus, neque interea colonos nostros damnificare festinet, id quod velit magnificentia V. vel ea saltem ratione facere, quod dominus maritus noster charissimus semper Dnem Vram Magncam fidentissimum dominum, fratrem et amicum recognovit, qui meam defensionem etiam post suum casum ab eadem precipue me expectare nuntiavit. Ipsum autem dominum maritum nostrum charissimum sciat procul omni dubio et certissime credat salvum, liberum et incolumem esse propeque diem oculis cernere, et nisi hactenus quoque eliberatio Magnci Dni Maÿlad reditum Se Dnis distulisset, pro quo similiter eliberando nunc laborat, diu iam redire potuisse. Igitur, si quid boni nunc magnificentia V. nobiscum in necessitatibus positis fecerit, curabit, semper credimus, dum vixerit omni rursus obsequio et officio eidem et suis semper refundere. Cum iis magnificentiam Vram feliciter valere optamus, bonam relationem expectamus defensionemque potius quam offensionem expectamus. Ex castro nostro Chorgo, in die Resurrectionis Domini, 1543.

Catherina Pemflÿnger, Magnci Dni
Valentini Therek de Ennÿng consors

Confidimus enim et alioqui, ne magnificentia V., ut si ad nostras necessitates ex sua propria bursa florenos IIC peteremus, non eos nobis denegaret, neque est dubium, quin etiam dominus maritus meus, ubi Deo duce redierit, hos IIC florenos nobis in hac nostra ardua necessitate relaxandos maiori fraternitate et amicitia eidem refundat et reserviat.

 

299.

1543. április 11., Csurgói vár

PEMFFLINGER KATALIN - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 4. p. 9-10.

TARTALMA: Pemfflinger Katalin kéri Nádasdy Tamást, hogy a hozzá küldött Bálint deáknak és Bertalan deáknak mindenben hitelt adjon.

[Címzés a levél külzetén:] Spectabili ac magnifico domino Thome de Nadasd, magistro thavernicorum regalium, libero domino terre Fogaras et comiti comitatus Castriferrei, capitaneo consiliarioque regie Maiestatis etc. domino observandissimo.

Spectabilis et magnifice domine nobis observandissime, salutem et servitii nostri commendationem. Per hos Egros Dnos Valentinum et Bartholomeum litteratos, familiares nostros nonnulla Dni Vre spectabili et magnifico nuntiavimus. Quare Dnem Vram Magncam rogamus, velit verbis dictorum nuntiorum nostrorum perinde ac nostris fidem prestare. Quam cupimus et feliciter valere. Ex castro nostro Chorgo, feria quarta post dominicam Misericordia, 1543.

Catherina Pemflÿnger Magnci Dni
Valentini Therek de Ennÿng consors etc.

 

300.

1543. április 21., Csurgói vár

PEMFFLINGER KATALIN - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 8. p. 17-18.

TARTALMA: Pemfflinger Katalin kéri Nádasdy Tamást, hogy jobbágyai megterhelésével hagyjon fel, és a rovásadó egy részét engedje el.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome Nadasdÿ comiti comitatus Castriferrei et capitaneo supremo etc. domino nobis observandissimo.

Magnifice domine nobis observandissime, post salutem et servitiorum nostrorum commendationem. Meminerit V. Magn. D. iam sepius scripsisse et nunctiasse nos Vre Dni Magnce, et rogavimus summopere, uti eadem ab oppressione et molestatione miserorum colonorum nostrorum cessasset, et in eos pacifica fuisset, sed ut intelligimus, non ut eadem desisteret, verum magis ac magis pergit et eos premit. Accepimus, ut iam unum pontem suum perficere fecit cum ipsis, et ad alium pontem suum faciendum ipsos cogit et compellit. Profecto latet nos, unde ab eadem hec commereremus, certa sit eadem, ut profecto ignoro tam magnum delictum per dominum et maritum nostrum charissimum erga eandem commissum, pro quo tantam punitionem ab eadem mereretur. Hoc satis scio, ut dum presens erat, commisit et officialibus et aliis familiaribus suis, uti colonis et subditis eiusdem, ne nocerent in minima re, non quod ad aliquod opus, laborem, vel censuum solutionem compellerent. Credat eadem, ut si totus mundus dixisset, non credidissem, uti eadem nobiscum sic ageret respectu oblationis eiusdem, qua nobis se ipsam commendavit, et ut nos in eandem confise fuimus, expectabamus potius, ut si etiam alter quispiam hec super nostros agere attentaret, eadem protegeret, quod et conveniret ratione amicitie, si eidem illa succurreret. Igitur rogo eandem pro omnipotenti Deo, nolit miseros colonos nostros affligere, sed sit in eos pacifica, si eadem non protegit, quod certe expectaremus, ne perturbet hec pauca bona, que supersunt, quia profecto ab eadem non mererem, alioqui non est, quid faciam, nisi et Mtem regiam dominum nostrum clementissimum requirere oportebit, et certe etiam domino marito nostro charissimo et Dno Maÿlath perscribemus per hunc hominem, quem iamiam ad Sam Dnem intromissure sumus, ut intelligant, qua vicinitate eadem nobiscum utitur, et perquirant causam ne hec eadem in nos et nostros agat. Scripseramus antea etiam ex parte dice, aliqua particula videlicet, que ad varias necessitates domus exposita est, que certe non multo fuit plus quam sexaginta vel septuaginta floreni, sed centum floreni non fuerunt, ut eadem relaxaret. Rogamus nunc quoque plurimum, uti eadem relaxare velit, non adeo multum petimus ab eadem, non enim etiam totaliter multa dicabuntur in illis pertinentiis, adeo oppressi sunt, si vero aliud non poterit fieri, nisi ut eadem accipere vult, dum modo miseri coloni superinde ne depredentur utcunque possimus ordinaturi et restituri sumus. Valeat eadem feliciter. Ex castro nostro Chorgo, Sabbato ante dominicam Iubilate, 1543.

Catherina Pemfflÿnger Magnci Dni
Valentini Therek de Eneng etc. coniunx

 

301.

1543. május 5., Szigligeti vár

PEMFFLINGER KATALIN - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 6. p. 13-14.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Kéri, hogy a hozzá küldött Dörögdi Pálnak mindenben hitelt adjon.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome Nadasdÿ comiti comitatus Castriferrei et capitaneo supremo etc. domino nobis observandissimo.

Magnifice domine nobis observandissime, post salutem et obsequiorum nostrorum commendatiomem. Misimus ad Dnem Vram Magncam Egrum Paulum Deregdÿ pro quibusdam negotiis nostris eidem referendis. Rogamus, velit D. V. Magn. verbis ipsius fidem adhibere creditivam. Quam in reliquo felicem valere optamus. Ex arce nostra Zeglÿgeth, sabbato post festum Ascensionis Domini, 1543.

Catherina Pemfflÿnger Magnci Dni
Valentini Therek de Ennÿng etc. coniunx

 

302.

1543. június 11.

A VÁRADHEGYFOKI KÁPTALAN JELENTÉSE I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 45. Fasc. D. N. 77.

Papírfelzetes zárópecséttel.

TARTALMA: A váradhegyfoki társaskáptalan jelenti I. Ferdinánd királynak, hogy 1543. május 2-án kelt parancsa értelmében, a váradi székeskáptalan azon panasza tárgyában, amely szerint Pemfflinger Katalin és Török János parancsára debreceni jobbágyaik a Bihar vármegyei Sziget pusztához tartozó termőföldeket, több mint ezer arany forint kárt okozva elpusztították, a hatalmaskodókat megidézte.

[Az irat külzetén:] Personali presentie regie Maiestatis.

Pro generosa domina Catherina consorte ac magnifico Ioanne filio magnifici Valentini Thewrek de Ennÿng et nobili Philippo litterato de Werebel officiali oppidi Debreczen et alio infrascripto contra venerabile capitulum ecclesie Varadiensis ad terminum intra nominatum.

Exhibitionis
Ammonitionis et
Certificationis.

Serenissimo principi et Dno Dno Ferdinando divina favente clementia Romanorum, Hungarie Bohemieque etc. regi, semper augusto, infanti Hispaniarum, archiduci Austrie etc. domino ipsorum gratiosissimo capitulum ecclesie Sancti Stephani prothomartiris de promontorio Waradiensi orationum suffragia devotarum perpetua cum fidelitate. V. noverit Serenitas nos litteras eiusdem Vre Serenitatis amonitorias et certificatorias nobis preceptorie loquentes et directas honore et reverentia, quibus decuit recepisse in hac verba: Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie Bohemieque etc. rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc. fidelibus nostris capitulo ecclesie Sancti Stephani de promontorio Waradiensi salutem et gratiam. Exponitur Mti nostre in personis fidelium nostrorum venerabilis capituli ecclesie Waradiensis, qualiter circa festum Nativitatis Beati Ioannis Baptiste1 proxime preteritum nobilis Philippus litteratus de Werebel officialis Gense Dne Catherine consortis ac Magnci Ioannis filii Magnci Valentini Thewrek de Ennÿeng per eosdem in oppido eorum Debreczen vocato in comitatu Byhoriensi habito constitutus, de propria commissione et mandato eorundem Dne Catherine et Ioannis filii sui missis et destinatis nobili Ioanne de Chethen viceofficiali suo, necnon providis Matthia Ioanne litterato iudice, Francisco Zewch iurato, Michaele Genge similiter iurato, Paulo Fodor, Matthia Warÿk, Ioanne Kowach, Valentino Zabo, Ioanne Zabo, Francisco Barbel iuniore, Urbano Barbel, Thoma Ersÿ, Stephano Nemes, Anthonio Zÿgÿartho, Michaele Barbel, Ioanne notario civitatis, Gregorio Barbel, Blasio Alch, Gregorio Zewch, Andrea Zewch, Stephano Bwdaÿ, Petro Soos, Andrea Hwgochÿ, Mattheo Farkasmaro, Georgio Gaspar, Ambrosio Beregdÿ, Alberto Kalmar, Andrea Zabo, Matthia Nÿrÿ, Emerico Zabo Nicolao Thwke, relicta Thome Kÿs, Iacobo Kowach, Laurentio Weres, Petro Kochÿs, altero Petro Dora, Francisco Thorkos, Paulo Kerekes, Thoma Zÿgÿartho, Alberto Kalmar alias iudice, Matthia Machÿ, Paulo Zabo, Demetrio Thot, Andrea litterato, Alberto Weres, Ladislao, Valentino, Fabiano, Philippo similiter Weres, Petro Ewklelew, Ioanne Marthon, Blasio Thwba, Francisco Barbel, Anthonio Thot, Ioanne Nÿrew, Michaele Delÿ, Francisco Soos, altero Francisco Kÿs, Sebastiano Moÿses, Nicolao Nagh, Ioanne Rew, Petro Locus, Ioanne similiter Locus, Mattheo Somogÿ, Blasio Kowach, Ioanne Hana, altero Ioanne Kowach, Michaele Zewch, Petro Mezaros, Andrea Azalos, Clemente similiter Azalos, Valentino Pokol, Paulo Kalmar, altero Paulo Iosa, Matthia similiter Iosa, Ioanne Erch, altero Ioanne Kechkez, Alberto ac Paulo Balog, Valentino Zalaÿ, Benedicto, Emerico ac Andrea Korlath, Ioanne Iakoch, Stephano Ersek, Gregorio Ianos, Nicolao Lewr, Gregorio Seel, Francisco Chwrcz, altero Francisco Kÿs, Anthonio Thot, Stephano Kowach, Georgio Keley, Ioanne Kowacz, Laurentio Sarkewzÿ, Ioanne Swgo, Gregorio Nagh, Georgio Horwath, Stephano similiter Horwath, Paulo Rozos, Michaele similiter Rozos, Urbano Kosa, Blasio Baÿws, Paulo Chome, Alberto Chonka, Benedicto Choban, Nicolao Morchÿ, Paulo Nehes, altero Paulo Thrÿnk, Georgio Zekernÿes, Gregorio Wasasas, Balthasaro Mezeÿ, Alberto, Gerardo, Stephano, Ioanne, Gasparo et Gregorio similiter Mezeÿ, Ambrosio Thot, Andrea Feÿes, Paulo Wedÿ, Gregorio similiter Wedÿ, Michaele Thot, Alberto Kemelÿ, Stephano Thrÿnk, Paulo Kalmar, Stephano Somogÿ, Matthia Lewe, relicta Gasparis Kowach, Emerico Kowach, Georgio similiter Kowach, Petro Bozÿdar, Ioanne Barkÿ, Ioanne Agordÿ, Valentino Bÿro, Luca Swgo, Petro Iosa, altero Petro Sÿmon, Dionisio Balinth, Stephano Agardÿ, Nicolao Erdÿ, Laurentio Thÿmar, Stephano Kalmar, Francisco Boznar, Vincentio Nagh, Nicolao similiter Nagh, Ioanne Molnos, Demetrio Kalmar, Gregorio Zewch, Emerico litterato, Andrea Zewch, Martino Fekethe, Paulo Somogÿ, Ioanne Morÿcz, Valentino similiter Morÿcz, Georgio litterato, Francisco Chorba, Martino Chomor, Balthasar[!] Urban, Benedicto Azalos, Mattheo Chene, Ioanne Barbel, Laurentio Zabo, Ioanne Benche, Emerico Zewch, Valentino Chorba, Georgio litterato, Michaele Genge, altero Michaele Nagh, Clemente Wÿragos, relicta Matthei Genge, Paulo Zolthan, Elersio Barath, Gregorio Mezaros, relicta Gregorii Simon, Georgio Zechÿ, Thoma Kalmar, Ioanne Thwlogdÿ, Alberto Eched, Benedicto Thwadÿ, Laurentio Zabo, Michaele Kalmar, Ladislao similiter Kalmar, Stephano Zenthpalÿ, altero Stephano Zabo, Fabiano Thwrm, Francisco Kozma, Michaele Chwklÿas, Gregorio Mezaros, relicta Alberti Kalmar, Emerico Mezaros, Michaele Wÿnche, Petro Fekethe, Francisco Zambo, Francisco Thorkos, Egidio Nagh, Dominico Swregh, Barnaba Zewch, Thoma Wakantal, altero Thoma Rakonczas, Matheo similiter Rakonczas, Blasio Wallas, Demetrio Rws, Blasio Kerezthes, Petro ac Gregorio Korcholÿas, Georgio Mezaros, Ioanne similiter Mezaros, Georgio Chothÿ, Gregorio similiter Chothÿ, Iacobo Walkaÿ, Ambrosio Chÿnthalan, Paulo Haÿnal, Dionisio similiter Haÿnal, Luca Fekethe, Ambrosio Gaspar, Michaele Chorba, Ambrosio Kasa, Benedicto Rwza, Blasio ac Paulo Zabo, altero Paulo Lakathÿartho, Ioanne Kerekes, Ioanne Magÿar, altero Ioanne similiter Magÿar, Barnaba Nagh, Ioanne Zÿwgÿartho, Ioanne Ewrlew, Ioanne Portas, Ioanne Palczas, Ioanne Kÿs, Ioanne Naghrewÿ, Bartholomeo Lakathÿartho, Laurentio Kas, Martino Nagh, altero Martino similiter Nagh, Luca Kerezthes, Georgio Mÿhalffÿ, Emerico Thathar, Stephano similiter Thathar, Paulo Weres, Michaele Homok, Davide Zabo, Mattheo Bebÿ, Petro Zÿws, Paulo Nagh, Georgio Fagÿas, Vincentio Nagh, Francisco Lwkws, Stephano Somogÿ, Paulo litterato, altero Paulo Kÿs, Blasio Kazdagh, Georgio Sandor, Benedicto Zabo, Anthonio Thot, Martino Zewch, Blasio Nagh, Stephano Gomba, Valentino Pokarthÿ, Gregorio similiter Pokarthÿ et Blasio Pokarthÿ, Emerico Semÿ, Martino Pokarthÿ, Ioanne Erews, Martino Saas, Demetrio similiter Saas, Petro Kÿnches, altero Petro Pesthÿ, Gregorio Welno, Benedicto Gabÿ, Michaele Chanak, Ioanne Warga, Laurentio Chÿzar, Paulo Geder, Georgio Ewker, Paulo Zalaÿ, Nicolao Salgaÿ, Oswaldo Chengerÿ, Paulo Beregdÿ, Luca Kapozthas, Gregorio litterato, Luca Poka, Petro Baghÿgh, altero Petro Fazakas, Valentino Thokaÿ, Petro Aranÿas, Gregorio Thokaÿ, Michaele Rez, Demetrio Fel, Matthia Kalman, Gregorio litterato, Georgio Warga, Anthonio Zabo, Benedicto similiter Zabo, Gregorio Thewrthel, Pelbartho Kochÿs, Stephano Makkos, Paulo Kochÿs, Thoma Chwkas, Michaele ac Laurentio similiter Chwkas, Martino Bodo, Ioanne Pochÿ, Martino similiter Pochÿ, Alberto Feÿes, Anthonio Gesmedÿ, Michaele similiter Gesmedÿ, Andrea Fÿlÿer, Alberto Fÿlepÿ, Paulo Nemes, Iacobo Olaÿwerew, Alberto Ewa, Simone Fogas, Ladislao Zewld, Dominico similiter Zewld, Laurentio Ewa, Paulo Agardÿ, Alberto Koncz, Ioanne, Stephano ac Philippo Thot, Luca Pap, Ambrosio ac Mattheo Gebeÿ, Osvaldo Nagh, Paulo Wegh, Simone Zewch, Barnaba ac Valentino similiter Zewch, Michaele Kerekes, Iosepho Zabo, Michaele ac Gregorio Wasas, Ioanne Hÿmessÿ, Paulo Zabo, Iacobo Nandor, Francisco Wak, Michaele Nagh, Alberto Bagÿth, Gregorio Zewch, Ioanne Kÿs, Martino Warÿ, Adamo Zabo, Paulo Kÿs, Nicolao Lochopo, Blasio Boghÿgh, Gregorio Chorba, Gaspar[!] Sel, Francisco Kewezdÿ, Mattheo Mezaros, Valentino Saghwas, Ioanne litterato, Paulo Merkÿ, Michaele Mezaros, Ioanne similter Mezaros, Blasius Checkÿ, altero Blasio Olchaÿ, Paulo, Petro ac altero similiter Olchaÿ[!], Demetrio Korpas, Ioanne Santha, Martino Zekeres, Gregorio Thorda, altero Gregorio Karachon, Martino similiter Karachon, Valentino Thorda, altero Valentino Polgardÿ, Matheo Korodÿ, Ioanne Naghaso, Matthia Thot, Michaele Mezaros, Michaele Nagh, Petro Thot, Iacobo Zabo, Marco Zewch, Francisco Bwza, Petro Feÿer, Anthonio Barbel, Gregorio Thÿzta, Andrea Nekÿ, Francisco Horwath, altero Francisco Palffÿ, Michaele Kÿs, Iacobo Wÿragos, Gregorio Kosa, Stephano similiter Kosa, Gregorio Zewch, Anthonio Halannos, Petro ac Anthonio Alffewldÿ, altero Anthonio Nemeth, Osvaldo Boros, Valentino Rÿgo, Thoma similiter Rÿgo, Luca Senek, Ambrosio Kapas, Fabiano Choka, Ioanne Kewer, Nicolao Bako, Stephano Orwos, altero Stephano Thewrek, Valentino ac altero Valentino similiter Therek et Benedicto Zabo, populis etiam et iobagionibus in dicto oppido eorum Debreczen commorantis manibus armatis et potentiariis ad campum sive territorium possessionis eorundem exponentium Zÿgeth vocate in eodem comitatu Bÿhoriensi habite, ibique universas fruges, avenam, siliginem et alia quelibet sementa incolarum ipsius possessionis Zÿgeth per idem territorium eiusdem possessionis seminatas cum curribus et gregibus eorumdem depalpare et penitus anichilare, ubi prefatis exponentibus et iobagionibus eorum salvo actu potentiario plus quam mille florenorum auri dampna intullissent inferrique fecissent potentia mediante in preiudicium et dampnum ipsorum exponentium valde magnum. Quia autem huiusmodi actus potentiarii dampnorumque illationes vigore constitutionis superinde facte pro quinto decimo die per nos ceterosque iudices regni nostri ordinarios discuti solent et adiudicari, pro eo fidelitati Vre harum serie firmiter precipientes mandamus, quatenus prescriptas litteras nostras memoratis Dne Catherine consorti ac Ioanni filio dicti Magnci Valentini Thewrek, necnon Philippo litterato de Werebel officiali ac Ioanni de Chethen viceofficiali suis per vestrum testimonium fidedignum exhiberi et presentari faciatis. Qui si personaliter reperiri poterunt, bene quidem, alioqui de domibus habitationum eorum, sive solitis eorundem residentiis ammoneat eosdem dicatque et committat eisdem verbo nostro regio, ut ipsi decimo quinto die diei exhibitionis presentium ipsis fiende computando personaliter vel per procuratorem eorum legitimum absque ulteriori procrastinatione coram nostra personali presentia comparere debeant et teneantur, rationem de premissis reddituros, prescriptos etiam iobagiones eorum eisdem Dne Catherine et Ioanni filio eiusdem statuere committentes, certificando eosdem ibidem, ut sive ipsi termino in predicto coram dicta nostra personali presentia compareant prefatique D. Catherina et filius eiusdem iobagiones eorum prescriptos statuant, sive non, eadem ad partis comparentis instantiam id faciet in premissis, quod dictaverat ordo iuris. Et posthec huiusmodi exhibitionis, ammonitionis que et certificationis seriem cum ammonitorum et statui commissorum nominibus terminum ad predictum, ut fuerit expediens, dicte nostre personali presentie fideliter rescribatis. Datum Posonii, feria quarta proxima post festum Sanctorum Philippi et Iacobi Apostolorum2, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo tertio.

Unde nos mandatis Vre Serenitatis semper in omnibus obedire volentes, ut tenemur iuxtaque eorundem Vre Serenitatis litterarum continentias unum ex nobis, videlicet honarabilem magistrum Demetrium de Belenes presbyterum, socium et concanonicum nostrum ad premissa suomodo exequenda nostro pro testimonio fidedignum duximus destinandum. Qui tandem exinde ad nos reversus nobis conscientiose retulit isto modo, quomodo ipse Sabbato proximo ante festum Beati Barnabe apostoli3 novissime transacto ad prescriptum oppidum predictorum Dne Catherine consortis et Ioannis filii dicti Magnci Valentini Thewrek Debreczen vocatum in predicto comitatu Bÿhoriensi habitum accessisset ibique eisdem Dna Catherina et Ioanne filio eiusdem necnon ipso Philippo litterato de Werebel officiali eorundem personaliter non repertis annotato vero Ioanne de Chethen viceofficiali ibidem personaliter reperto prescriptas litteras Vre serenitatis eidem exhibuisset et presentasset ammonuissetque ibidem eosdem dixissetque et commisisset eisdem verbo Vre Serenitatis, ut ipsi decimo quinto die diei exhibitionis eorundem litterarum ipsis facte computando personaliter vel per procuratorem eorum legitimum absque ulteriori procrastinatione coram vestra personali presentia comparere debeant et teneantur rationem de premissis reddituros prenominatos etiam iobagiones ipsorum annotatis Dne Catherine et Ioanni filio eisdem statuere commisisset certificassetque ibidem eosdem, ut sive ipsi termino in predicto coram dicta vestra personali presentie compareant prefatique D. Catherina et Ioannes filius eiusdem iobagiones eorum prescriptos statuant, sive non, eadem vestra personalis presentia ad partis comparentis instantiam id faciet in premissis, quod dictaverit ordo iuris. Datum tertio die diei ammonitionis et certificationis prenotate,4 anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo tertio.


  1. Június 24.
  2. Május 2.
  3. Június 9.
  4. Június 11.

 

303.

1543. június 29., Szigligeti vár

PEMFFLINGER KATALIN - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 7. p. 15-16.

TARTALMA: Pemfflinger Katalin kéri Nádasdy Tamást, hogy a Kápolnay Ferenc által elfoglalt birtokait adassa vissza. - A hozzá küldött Veres Lőrincnek hitelt adjon.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd comiti comitatus Castriferrei ac supremo capitaneo etc. domino nobis observandissimo.

Magnifice domine nobis observandissime, salutem et servitiorum nostrorum commendationem. Constat Dni Vre Magnce nos iuxta articulos Nowizolienses bona pre manibus nostris habita resignasse et remisisse. Iuxta eosdem articulos fuerant nobis quoque remissa quedam bona pertinentia Pape ultra Rabam existentia, que nunc per Dnum Kapolnaÿ rursus sunt occupata. Igitur Dnem Vram Magncam rogamus, velit intuitu amicitie domini mariti nostri charissimi efficere, ut remittantur, si nos in omnibus fuimus obsequentes, voluntati regie Mtis domini nostri clementissimi optaremus, ut et nobis communis iustitia prestaretur, ut aliis. Precipiat dummodo eadem Dno Francisco Polÿani, putamus, ut homines nostros in illa introducet. Cetera nunctiavimus eidem verbotenus per Laurentium Weress servitorem nostrum, cuius verbis eadem fidem adhibeat, et feliciter valeat. Ex arce nostra Zeglÿget, in festo Beatorum Petri et Pauli Apostolorum, 1543.

Catherina Pemfflÿnger Magnci
Dni Valentini Therek
de Ennÿng etc. coniunx

 

304.

1543.

PEMFFLINGER KATALIN FOLYAMODVÁNYA I. FERDINÁND KIRÁLYHOZ

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 53. Fol. 2l2-213.

TARTALMA: Pemfflinger Katalin kéri a királyt, hogy több birtokot ne vegyenek el tőle. - Panaszkodik Werbőczy Imre hatalmaskodásai miatt. - Kéri, hogy azt a 40 forintot, amelyet Ozora adójából Gesztes vára szükségleteire fordíthatott, továbbra is arra használhassa fel.

Supplicatio domine Katherinę Penfflinger

Sacratissima regia Maiestas, domine domine noster clementissime. Manifestissimum esse apud Mtem Vram existimo, multa me in requirenda et adipiscenda gratia domino marito meo de consilio et voluntate eiusdem fecisse, ausim tamen affirmare me ex motu proprio, et pręter informationem ab eo acceptam plura pro retinenda et conservanda prefata Mtis Vre Ssme gratia ordinasse. In remittendis vero bonis alienis occupatis, quantum processerim, quo Mtis Vre Ssme gratiam studiose retinerem, nemini ex fidelibus Mtis Vre primas deferam, ac non parvum etiam vereor dominis mei (si quando Dei benignitate ipsum eliberari[?] contingat) gravem inde animum in me recepturam. Nunc vero his non contenti, domini consiliarii Mtis Vre ac iudices ordinarii etiam alia bona, quę iam perpauca habeo residua, suis sententiis resignanda declarant. Caeterum ipse quoque Emericus Werbewczy praeter omne ius et ęquum super bonis meis varias minas, exactiones et occupationes exercet, ad servitiaque miseros colonos cogit variisque contumeliis afficit. Quod nisi Mtis Vre obtentam gratiam ob oculos versarem aut quovismodo auderem illi contravenire, facile viam, vires ac rationem invenirem illum ab huiusmodi insultibus reprimendi. Quod deinceps post factam hanc veluti protestationem me nihil contra Mtem Vram attentaturam necessitate compellor animum advertere. Illud unum Mti Vre per expressum declarabo me in vicinia Budae unum castellum Gezthes vocatum habere, quod iam inde a multis annis amissis illius pertinentiis paratis solutionibus sustento, in cuius provisionem de subsidio taxę Mtis Vre Ssme in comitatu Tholnensi in pertinentiis alterius castelli nostri Ozora vocati connumeratę florenos quadraginta confidentia gratię Mtis Vre Ssme deputatam, quod sperarem eum locum temporum in processu ob eius vicinitatem recuperandę Budę exercitui Mtis Vre, non mediocri commoditati et usui futurum, cuius rei specie ipse Werbewczÿ primum in vexanda bona mea invaserat. Supplico igitur Mti Vre clementissimę, dignetur M. V. Ss. dominis consiliariis suis, ac iudicibus ordinariis, camerariis denique ipsi Werbewcio serio commandare, ut in adimendis et abiudicandis relliquiis[!] bonorum meorum sint abstinentes, et pro summa florenorum quadraginta, quoad Deus dominum maritum meum ad servitia et fidelitatem Mtis Vre (quod brevi futurum speramus) reduxerit, pacifici, ut habent, quo manus apponat, et ne liberi eius impossessionati et ignobiles miserrimo ipsius tempore reddantur. Verbewczÿus autem ab occupandis, depredandis iniurioseque tractandis bonis meis sit ex mandato Mtis Vre Ssme alienus. Gratiosam a Mte Vra Ssma relationem expecto.

 

305.

1543.

VÁLASZTERVEZET PEMFFLINGER KATALIN FOLYAMODVÁNYÁRA

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 53. Fol. 214.

TARTALMA: Az alábbi leveleket kell elküldeni: 1. Az érdekelteknek, hogy Török Bálint birtokainak további elvételével legyenek türelemmel. - 2. A Kamarának, hogy a kért 40 forintot engedjék át. - 3. Werbőczy Imrének, hogy erőszakosságaival hagyjon fel.

De negotiis Dne Penflinger, consortis Valentini Therek et generosa Vre Mtis annuentia litteras expecto. Ad dominos locumtenentem, consiliarios, iudices ordinarios, ut a reliquiis bonorum auferendis aut abiudicandis habeant patientiam, quoad a Vra Mte aliam superinde habuerint informationem. - Ad dominos camerarios, ut de florenis quadraginta de ipso subsidio ex pertinentiis castri Ozora levatis, et ad usum castri Ghezthes per ipsam dominam confidentia Mtis Vre conversis nihil sint amplius solliciti. Ad Werbewczium, ut ab occupandis, vexandis iniuriaque afficiendis bonis domine illius cessare, de damnis etiam illatis satisfacere debeat.

 

306.

1543.

AZ EGYHÁZI BIRTOKOK ADÓZÁSA SOPRON VÁRMEGYÉBEN

AZ IRAT: A: OL Conscr. Port. (E 185) T. XXXVIII.

NYOMT. KIADÁSA: ETE IV. k. N. 146. p. 184-185.

TARTALMA: Az irat (többek között) rögzíti a Török Bálint által elfoglalt birtokokat is.

 

307.

1543.

BOSNYÁK MÁRK CSALÁDJÁNAK FOLYAMODVÁNYA I. FERDINÁND KIRÁLYHOZ

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 53. Fol. 36.

TARTALMA: Bosnyák Márk rokonai kérik a királyt, hogy azt a kiváltságlevelet, amelyet Földes János Szentgyörgyi és Bazini Ferenc és Farkas gróftól a Pozsony vármegyei Magyarbél hét jobbágytelkére kapott, erősítse meg, tekintettel Bosnyák Márk érdemeire, aki több hadjáratban harcolt a török ellen, míg 1541-ben a Fehérvár melletti csatában Török Bálint fogságába esett, aki Konstantinápolyba küldte.

Sacratissima Maiestas regia
domine clementissime

Supplicatur Mti Vre Ssme pro parte et in personis nobilium Marci Bosnÿak et Dne Sophię relictę ac Martini et Benedicti filiorum nec non Drum Dorothęę consortis Andree Kermendi, Sophię consortis Thome Illies et Magdalenę uxoris predicti Marci Bosnÿak, filiarum Egrii quondam Ioannis Fewldes de Kÿsmagÿar in eo humillime, quod cum Spectles et Magnci condam Dni Franciscus et Wolffgangus comites de Bozÿn et Sancto Georgio quasdam septem sessiones iobagionales ipsorum in portione eorundem possessionaria in possessione Magÿarbel vocata in comitatu Posoniensi existenti habitas memorato condam Ioanni Fewldes suisque heredibus et posteritatibus prescriptis aliisque universis vigore litterarum suarum sigillis et manus amborum subscriptione dederint, et in perpetuum contulerint predictusque Ioannes Fewldes dictas septem sessiones iobagionales vita sua durante et predictę dominę eius filię filiisque eiusdem Ioannis Fewldes usque ad finem dictorum comitum, sed et deinceps pacifice possiderint possideantque, M. V. Ss. tum ex innata sua clementia, tum consideratis serviciis fidelibus predicti Marci Bosnÿak, que idem prestitit et tempore obsidionis Vienensis et deinde cum cesar Thwrcarum circa Gewns versabatur, ubi idem Marcus Bosnÿak etiam in captivitate Thwrcarum inciderat, letali vulnere in capite accepto, sed et in expeditione Ioannis Koczÿaner adesset, fideliter et cum sanguinis effusione servivit, ultra detrimenta et incommoda suscepta, in anno 1541, cum copie particulares Mtis Vre circa Albam Regalem cum Valentino Therek conflixerunt, idem Marcus Bosnÿak in captivitatem redactus et per Valentinum Therek Constantinopolim ad bassas et cesarem Thwrcarum captus missus fuit, nec dubitat et in posterum se fortunas omnes, caput et sanguinem, vitam scilicet ipsam pro Mtis Vre Ssme fidelitate et servitiis ponere, dignetur dignetur[!] inque[?] M. V. Ss. predictas litteras condam comitum Francisci et Wolffgangi fratris sui privilegialibus inseri facere et eisdem gratiosum concessum suum prebere, ac ius suum, si quod in paucissimis istis sessionibus haberet, dictę dominę viduę ac filiis ac filiabus prescriptis condam Ioannis Fewldes ipsorumque heredibus et posteritatibus utriusque sexus universis clementer dare et conferre. Gratiosum a clementia Mtis Vre responsum expectatur.


Megjegyzés:
A sztambuli fogságából hazaszökött Bosnyák Márknak a király 1544. augusztus 27-én kelt oklevelében nemességet és címert adományozott. (GÉRESI, Károlyi. N. CXLII. p. 235-238.)


1544

 

308.

1544. február 17., Pécs

KÁSZON BÉG - PEMFFLINGER KATALINNAK

AZ IRAT: A: OL Török cs. (E 200 19. cs. 65. tétel) Fol. 7.

TARTALMA: Kászon bég panaszkodik Török Bálint felesége szigetvári tiszttartóinak erőszakos cselekedeteire.

[Címzés a levél külzetén:] Generose et magnifice domine Katerine magnifici domini Valentini Therek de Ennÿngh consorti, domine nobis honorande.

Nos Kazvn begh partium finitorum cesaree Mtis Dei gratia zangsyak generose domine Katerine olim consorti Magnci Dni Valentini Therek salutem. Litteras tuas optime intelleximus, ubi eadem scribit ex parte condam Dne Christine, tamen eadem bene scire potest, qualiter oficiales[!] eiusdem in Zÿgeth existentes faciunt. Nuper inprimis acceperunt Yhye voyvode equos duos una cum 2[?] kochy. Altera vice itrom[!] acceperunt eiusdem servitores tres, una cum rebus. Tertiario castellani nostri in Geresgal existentis germanum illic in civitate Zÿgeth interfecerunt. Tam effectus est Zÿget tere[!] cesaree sicut intererat prius Valpo itidem tere[!] cesaree, tamen vi eadem curaret de domino marito tuo. Servitores tui et oficiales[!] talia non facerent, sed videbit eadem, ut si possibile fuerit, terram cesaree Mtis hic in confiniis istis precustodire volumus. Videbit eadem, ceterom[!] vero nuper Petrus Kozarÿ servitor meus viniens[!] per mediom[!] Zÿget com[!] quinquaginta curibus[!] una cum rebus, ipsom[!] captivaveront[!] et nunc captum in castro tuo tenent. Arte se eadem eliberationem domini mariti vellet, servitores et oficiales tui talia non fecerunt. Valere eadem optamus felicissime.Ex Quinqueecclesiis, in dominica post Iuliane, 1544.


Megjegyzés:
A levélben említett személy feltehetően azonos azzal a Kozáry Péter nevű kereskedővel, aki Debrecen város jegyzőkönyveiben 1547-1549 között többször szerepel.

 

309.

1544. április 9., Tátikai vár

SULYOK BALÁZS KÖTELEZVÉNYE PETHŐ MIHÁLYNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 932. N. 28.

Az irat szövege alatt papírfelzetes gyűrűs rányomott pecséttel.

TARTALMA: Sulyok Balázs tartozásai fejében, amelyek 335 forintot tesznek ki, a Somogy vármegyei Szentgyörgyöt rokonának, gersei Pethő Mihálynak zálogba adja.

[Az irat külzetén:] Obligatoria Blasii Swliok pro egregio Michaeli Petew

Az vÿtezlw lechkeÿ Swlÿok Balas kewzet es az vÿtezlw gersseÿ Pethw Mÿhal kewzet vagÿon Illÿen vegezes. En Swlÿok Balas adom Twttara vraknak vÿtezlwknek, nemeseknek, es kewzenssegel mÿndeneknek, ez lewel megh tekentewknek, hogÿ en az en attÿamffÿatol, Pethw Mÿhal vramtol vettem vala Tÿzenharom hazas toth Iobbagÿokath ÿastol ffÿastol, es mÿnd hozzÿaÿok tartozokkal ket zaz forenton, melÿ ket zaz forentnak ewtwen forentÿat megh attam vala nekÿ, maradek mas fel zaz forental adossa. Mikor en az en hazamat Zentgÿerggÿet1 elhagÿam, (kÿ volna Somogh var megÿeben) az pogantol valo feltemben, akoron es veek Twle harom magÿar hazas iobbagÿokat Iastol fÿastol ewtuen forenterth, az melÿ Jobbagÿok mÿndenestwl tenek tÿzen hat hazas iobbagÿokat, kÿknek az sommaja Tezen ket zaz forentot, melÿ Jobbagÿok velem el kÿvankozanak Iwnÿ az pogantol valo feltekben, azert en Zengÿerggÿet masnak es aroba bochattam vala, de megh gondolwan, hogh az en attÿamfÿanak Job adnom, azert Illÿen ok alat attam nekÿ, hogh az ket zaz forent haÿlana az haznak arrabba, es adot egÿ zoblÿat, kÿ iambrok latassa zerent bwchelteteth zaz forentra, esmek adot egÿ ezwst pohart, kÿ ert volna Tizen ewt forentot, adot esmek az en vtamra ket ham vono lowakat, kÿk hwz forentot ertenek volna, kÿknek mÿnd ezeknek az sommaja tezen haromzaz es harmych ewt forentot, Illÿen vegezessel, hogh ha ennekem tertenneÿek az en hazamhoz megh teressem Zengÿergre, kÿ az megh mondot Somogvar megÿeben volna, hat az felÿwl megh mondot somma penz letewen entwlem, az en attÿamfÿanak Pethw Mÿhalnak keez penzel, Towabba az haznak epwlesere es benne zolga tartasra mÿt kewltet wolna, iamborok latassa zerent, azt es megh fÿzetuen nekÿ, engemet az en attÿamfÿa, Pethw Mÿhal vram, az en hazamba e[s io]zagomba, Zengÿergbe (valamÿnemw alapatban, vagh ioban vagh alavaloban talalnam) Tahat mÿnden perpatuar nekÿl, zabad vrasagaba be bochasson, ha kedÿglen ennekem vÿzha teressem nem lenne, vagh haborosagnak okaert, vagh magamnak bekesegesb helth talalnek, hat engem az en attÿamfÿa, Pethw Mÿhal vram az Idew alat megh talallÿon, en ewtet Job bÿzonsagal es erwssegel, zabad vrasagaban hagÿom, a hazat adom mÿnden hozzÿa tartozokkal, kezdettwl fogva valokkal, Twdnÿa Illÿk vÿzekkel, erdwkkel, mezzwkkel, berkekkel, zewlehegÿekkel, zantofewldekkel, zantatlanokkal, retekkel, pastokkal, malomhelÿekkel, folÿo vÿzekkel, halastokkal, halazovÿzekkel, es egÿeb hozzÿa Tartozokkal, akar mÿ neven neveztetwkkel. Ezt kedÿgh attok mÿ egÿetembe az en zerelmes felesegemmel, gersseÿ Pethw Ersebet azzonnÿal, kÿ volna az nehaÿ vÿtezlw Gersseÿ Pethw Ferench leanÿa, es az mÿ leanÿnknak mÿnden terheket fel veuen (az fellÿwl megh mondot somma zerent) Cristinanak, Annanak es Saranak, ezt kedÿgh mÿ megh erwsseÿtettek az mÿ pechetwnkkel es kezwnk Irasaval. Ez kewtel lewel kewlt Tadÿka varaban, vÿragh zerdan, vr zÿletesse vtan, ezer ewt zaz negven neegh eztendewben

B. S.
en kersseÿ pet
hew erssebet kez
em ÿrasa


  1. Egyházasszentgyörgy, a mai Balatonszentgyörgy területén. 1549-ben is Pethő Mihály tartotta kezében.


1548

 

310.

1548. május 29., Pozsony

A SIMONYI CSALÁD THURZÓ FERENC ELLENI PERE

AZ IRAT: A: M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 1704. N. 5.

Alján rányomott pecséttel.

TARTALMA: Révay Ferenc nádori helytartó Simonyi Sándor, János és György, továbbá néhai Simonyi Gáspár fia Miklósnak, Thurzó Ferenc nyitrai püspök elleni perében átírja Bars vármegyének 1546. május 27-én Szentbenedeken kelt oklevelét, amelyben a vármegye megerősíti, hogy Simonyi falut a II. Lajos király halála utáni években Török Bálint, majd később Thurzó Ferenc jogtalanul foglalta el a Simonyi-családtól.

Nos Franciscus de Rewa comes comitatus de Thwrocz, necnon vacante officio regni Hungarie palatini locumtenens damus pro memoria, quod cum in quadam causa inter nobiles Alexandrum, Ioannnem et Georgium de Sÿmonÿ, ac Nicolaum filium condam Gasparis de eadem Sÿmonÿ ab una, parte vero ab altera Rssmum Dnum Franciscum Thwrzo de Bethlemffalwa episcopum ecclesie Nittriensis coram nobis mota feria tertia proxima post festum Sancte et Individue Trinitatis1 instante scilicet termino celebrationis iudiciorum festi Beati Georgii Martiris2 proxime preteriti, ad quem videlicet terminum universe cause regnicolarum ex novis constituconibus publicis adiudicari solite per Mtem regiam generaliter fuerant prorogate, per Michelem Kapolnaÿ de Gellÿenfalwa legitimum procuratorem dictorum actorum quedam littere vicecomitis ac iudicum et universitatis nobilium comitatus Barsiensis coram nobis in iudicio exhibite fuissent et presentate, mox Lazarus Konde de Pokathelek pro prefato domino episcopo in causam attracto cum procuratoriis litteris eiusdem nostram exurgendo in presentiam paria earundem per nos sibi dari postulavit, quarum tenor talis est. Nos Ioannes litteratus de Naghkalna vicecomes ac iudices et universitas nobilium comitatus Barsiensis memorie commendamus per presentes litteras nostras, quod nobilis Alexander de Simonÿ in sua ac Ioannis, Melchioris, Georgii et Bwriani de eadem Sÿmonÿ, necnon Francisci de Wassan personis nostram veniens in presentiam nobis significare curavit in hunc modum, quomodo hiis disturbiorum temporibus, post obitum videlicet serenissimi principis condam Dni Dni Ludovici regis pie memorie quedam terre arabiles et mete terrarum possessionis prefatorum Alexandri, Ioannis, Melchioris, Georgii et Buriani de dicta Sÿmonÿ, Symonÿ vocate in comitatu Barsiensi adiacenti habite per Magncum Dnum Valentinum Thewrewk de manibus ipsorum Alexandri et Ioannis Sÿmonÿ et aliorum prescriptorum excepte et occupate extitissent tandemque quocumque modo ad manus Rssmi Dni Francisci Thwrzo episcopi ecclesie Nittriensis deventa forent et haberent etiam modo, que quidem terre et mete ipsos Alexandrum, Ioannem, Melchiorem Simonÿ et alios prescriptos optimo iure concernerent, tamen prefatus D. Franciscus episcopus easdem terras et metas contra apertissima iura eorundem usque modo iniuria tenuisset teneretque etiam in presentiarum penam in nona constitutione Novi Zoliensi superinde expressam incurrere non formidans, unde facta huiusmodi querimonia idem Alexander Sÿmonÿ personaliter in sua ac Ioannis, Melchioris, Georgii et Buriani Sÿmonÿ ac Francisci de Wassan personis nos diligenter requisivit, ut nos scita prius premissorum mera veritate iuxta tenorem et continentiam articulorum premisse constitutionis Novizoliensis, eisdem Alexandro, Ioanni, Meichiori, Georgio et Buriano Sÿmonÿ ac Francisco Wassanÿ superinde de remedio opportuno provideremus. Nos igitur habita de premissis diligenti inquisitione nostra etiam explorata et bene ruminata conscientia, cum sciamus et bene intelligamus atque recordemur, antedictas terras et metas ad dictam possessionem Sÿmonÿ pertinentes per prefatum Dnum Valentinum Thewrewk de manibus dictorum Alexandri et Ioannis Sÿmonÿ et aliorum, quorum super ademptas, et expost quocumque modo ad manus prefati Francisci episcopi Nittriensis deventas fore eundemque Dnum Franciscum episcopum easdem terras et metas contra apertissima iura ipsorum Alexandri, Ioannis, Melchioris, Georgii et Buriani Sÿmonÿ, et Francisci Wassanÿ in contemptum premisse constitutionis Novi Zoliensis hactenus iniuria tenuisse tenereque etiam modo pro eo reverendissimo ac spectabilibus et magnificis dominis locumtenenti ac capitaneis regni supplicandas esse duximus supplicamusque per presentes, quatenus memoratis Alexandri, Ioanni, Melchiori, Georgio, et Buriano Sÿmonÿ ac Francisco Wassanÿ in premissis virtute pretacte constitutionis Novizoliensis debitam iustamque exequutionem facere dignetur. Datum in oppido Sancti Benedicti feria quinta proxima post festum Beati Urbani Pape3, die et loco sedis nostre iudiciarie, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo sexto.

Quas nos de verbo ad verbum sine diminutione et augmento aliquali trasumpmi et transscribi presentibusque litteris nostris inseri et inscribi facientes memorato domino episcopo in causam attracto dandas duximus et concedendas iurium suorum ad cautelam. Datum Posonii, feria tertia proxima post festum Sancte et Individue Trinitatis, anno Domini millesimo quingentesimo quadragesimo octavo.

Lecta


  1. Május 29.
  2. Április 24.
  3. Május 27.

Megjegyzés:
A per folytatása: U. o. Fasc. 1704. N. 7. - Bars vármegye 1549. évi összeírása szerint (MAKSAY, Birtokviszonyok. I. k. p. 157.) a falu a Simonyi család kezében volt.


1550

 

311.

1550. február 13.

A POZSONYI KÁPTALAN - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: SNA Pozsonyi kápt. hitelesh. Capsa 28. Fasc. 11. N. 19.

TARTALMA: A pozsonyi káptalan jelenti I. Ferdinánd királynak, hogy 1550. január 30-án Pozsonyban kelt parancsára megidézte Török Jánost, néhai barki Bornemissza Mihály, Török Bálint egykori gesztesi várnagya ügyében, akit Török Bálint 1539-ben megöletett, vagyonát lefoglalta.

[Az irat külzetén:] Cristine relicte Ioannis Bornomiza

Serenissimo principi et Dno Dno Ferdinandi divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. regi semper augusto, infanti Hispaniarum, archiduci Austrie etc. domino ipsorum clementissimo capitulum ecclesie Posoniensis orationum suffragia devotarum perpetua cum fidelitate. Vestra noverit serenitas nos litteras eiusdem exhibitorias amonitorias et certificatorias nobis preceptorie loquentes et directas summo cum honore, quo decuit, recepisse in hec verba.

Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc. fidelibus nostris capitulo ecclesie Posoniensis salutem et gratiam. Exponitur Mti nostre in personis nobilium Dne Cristine relictę ac Ioannis filii quondam Michaelis Bornemÿzza de Bark alias castellani castri Magnci Valentini Therek de Ennÿng Gezthes nuncupati in comitatu Albensi existentis constructi per eundem Valentinum Therek ibidem constituti, quod cum circa festum Purificationis Beatissime Virginis Marie1, in anno Domini cuius iam undecima vel citra instaret revolutio preteritum, dictus quondam Michael Bormemÿzza ipsius Dne Cristine exponentis dominus et maritus, prefati vero Ioannis Bornemÿzza exponentis genitor per quosdam pedites portarios et alios homines in predicto castro Gezthes servientes, servitores videlicet prenominati Valentini Therek domini sui miserabiliter trucidatus et interemptus fuisset. Tunc idem Valentinus Therek cognita tandem huiusmodi nece ipsius Michaelis Bornemÿzza assumptis penes se complurimis hominibus et servitoribus suis citissime castrum ipsum Gezthes subintrans ac prefata D. Cristina exponenti ad sepeliendum funus sew corpus dicti domini mariti sui ex ipso castro simulcum egressa idem Valentinus Therek eandem dominam exponentem ex dicto castro Gezthes exclusisset et sic certa res ipsius quondam Michaelis Bornemÿzza per mortem suam in ipsos exponentes condescensas et devolutas in eodem castro Gezthes depositas et collocatas, utputa paratis in pecuniis septingentos florenos Hungaricales, item viginti quinque tapeta ducentos florenos Hungaricales valentes, doudecim culcitra sew stragula quinquaginta florenos, unam vestem virilem superiorem ex granato factam sedecim florenos, unam subam variolinam dorsinam subductam panno skarlatino triginta quinque florenos, alteram subam wlpinam ventrinam subductam panno londiis viridei coloris florenos duodecim, sex cuppas argenteas deauratas centum et sexaginta florenos, tria pocula argentea viginti florenos, tres czÿphos vulgo cheze argenteos quindecim florenos, duodecim coclearia argentea similiter totidem duodecim florenos, unam scutellam argenteam quadraginta florenos, sex discos argenteos sexaginta florenos, et duo paria calcaria argentea triginta quinque florenos Hungaricales valentes in predicto castro Gezthes repertas et inventas castro in eodem pro se violenter retinentes ab ipsis exponentibus abstulisset, et quo voluisset, fecisset potentia mediante. Ceterum prenominatus Valentinus Therek his non contentus tempore in eodem missis et destinatis certis hominibus et familiaribus suis in civitatem Albe Regalis consequenterque erga Egrum Ioannem Echÿ, tunc servitorem dicti Valentini Therek ac in ipsa civitate Albe Regalis residentem abindeque in puro auro florenos septingentos, in grossis vero et aliis monetis Hungaricalibus et Germanicis mille et novingentos florenos, annulos aureos decem, quos et sexaginta florenose et unum cingulum argenteum muliebrem viginti florenos Hungaricales valentes modo simili res prenominati quondam Michaelis Bornemÿzza, alias per ipsum Michaelem Bornemÿzza pro tutiori eorundem conservatione apud dictum Ioannem Echÿ depositas per mortem eiusdem Michaelis Bornemÿzza in ipsos exponentes condescendas et devolutas ab eodem Ioanne Eczÿ diversis comminationibus et exquisitis viis per vim extorsisset ac abduci et asportari, ac quo suę placuisset voluntati, fecisset, nec eas memoratis exponentibus idem Valentinus Therek, quoad turcicam captivitatem incidisset, et expost Ioannes et Franciscus filii eiusdem ad sepissimas ipsorum exponentium petitiones reddere et restituere curassent, prout idem Ioannes et Franciscus filii dicti Valentini Therek, apud quos videlicet bona mobilia et immobilia eiusdem Valentini Therek ad presens haberentur, non curarent, easdem apud se reservando potentia mediante in preiudicium et dampnum dictorum exponentium valde magnum. Quum autem huiusmodi actus potentiarii iuxta constitutionem publicam regnicolarum nostrorum superinde factam pro quinto decimo die amonitionis exhinc fiende per iudices regni nostri ordinarios continuo discuti solent et adiudicari, pro eo fidelitati Vre harum serie firmiter precipiendo committimus et mandamus, quatinus presentes litteras nostras memoratis Ioanni et Francisco Therek per vestrum testimonium fidedignum exhiberi et presentari faciatis, qui si personaliter reperiri poterint, ibidem personaliter, alioqui de domibus habitationum sive solitis eorundem residentiis amoneat eosdem dicatque et committat eisdem verbo nostro regio, ut ipsi decimo quinto die diei exhibitionis presentium exhinc ipsis fiende computando personaliter sive per procuratores suos legittimos coram nostra presentia comparere debeant et teneantur rationem de premissis reddituros efficacem, certificando eosdem ibidem, ut sive ipsi termino in predicto coram dicta nostra presentia compareant, sive non, eadem ad partis comparentis instantiam id faciet in premissis, quod videbitur iuri expediri, et posthec huiusmodi exhibitionis, amonitionis et certificationis seriem cum amonitorum et certificatorum nominibus, ut fuerit expediens, terminum ad predictum dicte nostre presentie fideliter rescribatis. Datum Posonii, feria quinta proxima ante festum Purificationis Beatissime Virginis Marie2, anno Domini millesimo quingentesimo quinquagesimo.

Nos itaque premissis preceptis et commissis Vre serenitatis in omnibus semper obedire volentes, ut tenemur, nostrum hominum, videlicet honorabilem Paulum presbiterum de Zepethnek beneficiatum huius ecclesie nostre Posoniensis ad premissa fideliter peragenda nostro pro testimonio fidedignum duximus destinandum. Qui tandem exinde ad nos reversus nobis sub iuramento retulit in hunc modum, quomodo ipse feria quinta proxima post festum Conversionis Beati Pauli Apostoli proxime preteritum3 memoratum Ioannem Therek hic Posonii personaliter constitutum reperisset pretactasque litteras Vre serenitatis eidem exhibuiset et presentasset, amonuisset insuper eundem dixissetque et commisisset eidem verbo Vre Mtis regio, ut ipse decimo quinto die diei exhibitionis presentium exhinc ipsi facte computando personaliter sive per procuratorem suum legittimum coram vestra presentia comparere debeat et teneatur rationem de premissis redditurus efficacem, certificasset eundem ibidem, ut sive ipse termino in predicto coram dicta vestra presentia compareant sive non, eadem ad partis comparentis instantiam id faciet in premissis, quod videbitur iuri expediri. Datum decimo quinto die diei executionis4 prenotate, anno Domini supradicto.


  1. Február 2.
  2. Január 30.
  3. Január 30.
  4. Február 13.


1556

 

312.

1556. március 5., Bécs

GEORG WECH - TÖRÖK JÁNOSNAK ÉS TÖRÖK FERENCNEK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 1O8) Repos. 45. Fasc. D. N. 88.

TARTALMA: Értesíti a címzetteket, hogy a hosszú ideje felhalmozódott családi adósságok fejében a Pemfflinger-házat 800 rajnai forintért eladták.

[Címzés a levél külzetén:] Denen wollgebornen Herrn Herrn Durek Janusch und Ferenczen gebruedern etc. meinen genedigen herrn zuhanden.

Wolgebornen Genedige Herrn E. G. seinend mein willig dienst alle Zeit beraid und lass E. G. zu sondern vertrawen wissen, wie mier E. G. fraw Muetter vnnd auch der Herrn brueder und swestern, auch der aller fraw muetter als E. G. anfraw die mier alle sonder war grose vnnd hoch verwand gewesen den Ich auch allen, was mier neuglichen gewesen vil gedient, vnnd si mier auch desgleichen allen gonstigen willen bewisen haben, denen ich auch wan sÿ gelts oder anders notturffig gewissen geben vnnd gelehen, vnnd ainn alle vertzinsung also vill geborgt hab, wie sÿ mier dan die Hn von Pempflingen, all in deren absterben shuldig beliben sein, als nemblichen H. Marx 370 fl ung. in goldt, vnnd H. Steffan 183, vnnd H. Sebastian 89 fl l/2, vnd auch die fraw Anna von Thurn vmb ein harmlin fuetter, so hab ich auch E. G. herr vatter am 19 tag October des 1528 Jar, wie er zu der Kőniglen M. alher gen Wienn kam, vnder ein rotte lange hauben rader vnnd vorn zobl geben vmb 77 fl, darfür mier der H. Thoman Nadassi jetziger herr grossgraff und H. Steffan von Pempflingen parg worden derhalben ich sein aigen hanndshrifft vnnd bekantnussen auch von der Königl. M. so gefertigt befelch hab, mier betzallung verhafft, soliches alles, wie obstet mier noch aufstandig shuldig, so sein auch ermelt Hn Steffan vnnd Sebastian von Pempflingen baid gebrueder ander vill herrn vnd parteÿen vill geldts shuldig derhalben wier all auf des hauss so alhie zu Wienn an Kienmarkht gelegen, des denen Hn von Pempflingen, daran E. G. fraw Muetter auch ainen taill hat und gehorig ist, jeder vmb sein schuld auff des hauss klagt vnnd vill Jar also mit grossen Vnckhosten in Rechten gestanden sein, vnnd zum tail desselben enthafft in rechten erhalten, die weill die fraw Anna1, Hn Hannsen Freÿherrn von Thuern2 vnnd zum Kreitz[- - -]3 E. G. fraw muetter schwester gestorben, vnd all Jor verlassen haab vnnd guett auch erblich gerechtigkhait jeren Hn Hn Hannsen von Thurn vermacht und vershafft der nun auch gestorben, das soliches auf seinen ainigen herrn brudern Hn Annthani Freÿherrn von Thurn und Kraitz haubtman auf der Medling S. erblichen komen der auch seinen geburten Erbtaill auf den hauss mit recht ersuecht damit aber verer unnd nierer vnckhosten, des sich auch in rechten noch lange zeit auftziehen möchte verhiet werden haben wier vns in bei sein fruurer erlicher herrn dreulich vnd freindlichen miteinander verglichen vnd verainigt auch E. G. taill vnnd gerechtigkait vorbehalten, wie in den gefertigten vortrag der auch also in gemainer stat Wienn statbuech eingeschriben landtbeiligender Copi zuuernemen so haben wier das benendt hauss vmb 800 fl Reÿnisch verkaufft, das man von dato vber ein halb Jar betzallen das geldt erlegen soldt, wie wol noch gemainer stat Wienn stewr vnd anders davon austandig auch anders noch mer als in vertrag benendt spruch vnnd shuldt fordern vnnd von dem gelt auch betzalt werden wollen, so haben wier annst als benentlich Baptista von Bandin und Maÿstetter vnd ich der sachen vnder Wunden dem Hn von Thurn fur seinen gepuretten Erbtaill vnd gerechtigkait 160 fl. Reinish zu geben des gleichen E. G. auch so uill vnd die vbermass zu betzallung vnsere grosse shulden, daran wier vill verliern muessen, auch gemainer stat Wienn vnnd Bonifaci Gebhart vnnd all ander, die schuld spruch vnd forderung haben die wier auch dauon abfertigen vnnd betzallen mwssen, sambt dem das wier auf die recht fertig gross aufgaben gethan vnnd auch des gelts lenger als 20 Jar gemangelt, solich shaden vnnd abgang wner[!] alles laiden vnnd gedulden, also von beuelhen muessen, vnnd wie wol das gelt erst von dato uber ain halb Jar erlegt werden, solle nicht est weniger wo E. G. vmb die vber mass, vber mein shuld der 77 fl. auf die 160 fl. zu erstatten betreffen thuet samat oder stameth perkhamer, dergleichen gewandt oder gattung begern vnnd nemen wellen, so wil ich solliches E. G. zu gehorsamlichen gefallen, in zimblichen vnnd trewlichen werd bekhomen vnnd zwstellen. E. G. aufstand also damit erstannen, doch soll vnnd wiessen E. G. Quittung vnnd vertzicht dennen herrn Burger maister, Richter vnnd Rath sonderlichen zu fertigung der [- - -] und auch vns fur sollichen Empfang und ferrer ansprach geben, wie dan der H. von Thurn vnnd auch wier all soliche quittung vnnd vertzicht geben miessen, wo E. G. solliches also gelegen sein wil so ainigen Jar ain solliche quittung vnnd verzicht laud peiligente copi beÿ E. G. dienner gewalt oder beuglich haben, wie dan der H. Emmerich diackh4 treulichen in der sachen bemiet gewesen, was ich E. G. in sollichen vnnd allen andern sachen dienen kan vnnd mag bin ich altzeit willig. Datum Wienn, am 5. tag Martii des 56 Jar.

E. G.

williger

Georg Wech Burger
zu Wienn


  1. Pemfflinger Anna, Katalin testvére gordovai Fáncsy János felesége.
  2. Hans von Thurn báró Pemfflinger Dorottya (szintén Katalin testvére) férje.
  3. Nem olvasható.
  4. Martonfalvai Imre deák

Megjegyzés:
A Pemfflinger-házat 800 forintért Bonifaz Wolmuet építőmester vásárolta meg. Lásd: HARRER, Wien. I. Bd p. 605-606.


1582

 

313.

1582. december 14.

A POZSONYI KÁPTALAN TANÚVALLATÁSA

AZ IRAT: B: SNA Pozsonyi kápt. hitelesh. Capsa 15. Fasc. 7. N. 9.

TARTALMA: A pozsonyi káptalan tanúvallatása barki Bornemissza Mihály özvegyének és fiának Török Bálint fiai ellen indított perében. Szennyessy György azt vallja, hogy miután Révfalvy Mihály, Bakics Mihály csókakői tiszttartójának szervitora Gesztesről, Török Bálint fogságából megszökött, Török Bálint szervitorai ölték meg a vár kapusát és Bornemisszát.

[Az irat margóján más, egykorú kéztől:] per eandem Dnam Christinam relictam ac Ioannem filium dicti condam Michaelis Bornemÿza contra Magncos condam Dnos Ioannem et Franciscum Therek facta.

Anno 1582. feria quarta proxima post festum Conceptionis Beatissime Marie Virginis

Nobili Ioanne Nagÿ de Bodobaar homine regio ac venerabili Matthia canonico ecclesiae Posoniensis testimonio eiusdem capituli existenti exemtio redacta.

In domo dicti testimonii canonicali Posonii habita.

Nobilis Georgius Zennÿessÿ annorum 61 iuratus et examinatus fassus esset1 se de interrogatis, actione scilicet Dne Christinae relictae ac Iohannis filii condam Michaelis Bornemÿzza de Bark alias castellani Magnci condam Valentini Theoreok de Ennÿngh Gezthes nuncupati in comitatu Albensi existentis constructi per eundem Valentinum Theoreok ibidem constituti in alia scheda consignata et cum praesenti exhibenda2. Nihil penitus scire, id autem audivisse solum, quod cum agilis Michael Rewffalwÿ servitor Egrii condam Balthasaris Desÿ provisoris Magnci olim Michaelis Bakÿth per eum in castro suo Chokakew in comitatu Albensi existenti constitutus ac alii etiam servitores dicti Michaelis Bakÿth a servitoribus dicti Valentini Theoreok in dicto castro suo intertenere solitis alternatim capti ac in dictum castrum Gezthes per eosdem servitores eiusdem Valentini Theoreok deducti, ac in vincula coniecti (excepto dicto Michaele Rewffalwi, qui ab eodem vinculo liber et immunis sub custodia saltem detinebatur) fuissent, idem Michael Rewffalwÿ occasione nacta habita cum servitoribus dicti condam Michaelis Bakÿth mutua intelligentia eisdem servitoribus dicti olim Michaelis Bakÿth, captivis scilicet ex dicta captivitate per annotatum Michaelem Rewffalwÿ eliberatis et exmissis portarium primum quendam ipsius olim Valentini Theoreok ac deinde prenominatum etiam Michaelem Bornemizza servitorem scilicet, ut prefertur, eiusdem olim Valentini Theoreok interemissent, reliquos autem servitores antelati olim Valentini Teoreok in eodem castro Gezthes tunc constitutos et repertos simul omnes in carcerem castro in eodem Geztes habitum detrusissent et reclusissent, ac insuper res etiam quasdam mobiles in eodem castro Geztes inventas (cuius tamen eaedem fuerint, testi non constaret) per quendam locum serreti dicti castri Gezthes ex castro eodem Geztes exeuntes secum abstuli per[hibetur?]. Adiecisset preterea idem testis se id quoque percepisse antelatam Dnam Christinam alias consortem iamfati olim Michaelis Bornemÿzza res quasdam similiter mobiles ab agili condam Ambrosio Kÿs servitore Magnrum Ioannis et Francisci filiorum dicti olim Valentini Theoreok reperisse eundemque Ambrosium Kÿs servitorem nominibus eorum dominorum suorum dixisse, eosdem dominos suos nihil omnino de eisdem rebus apud sese reservare velle, dummodo eadem D. Christina relicta, ut premissum est, iamfati condam Michaelis Bornemÿzza rationem de officio provisoratus eiusdem domini et mariti sui dare velit, iidem namque Ioannes et Franciscus Theoreok domini videlicet sui rebus eis [- - -]3 minime [- -]3.

Hic testis in domo Sagÿ Posonii habita personaliter repertus per prenominatum hominem regium sub onere solutionis 16 marcarum gravis ponderis citatus est.4

Unde nos super premissis fassionibus et attestationibus prefatorum testium presentes litteras nostras dicto exponenti necessarias eidem ad relationem dictorum regii et nostri hominum sub sigillo nostro capitulari communi suadente iustitia duximus concedendas. Datum tertio die diei attestationis predeclarate, anno Domini 1582 supradicto.


  1. Idáig a szöveg áthúzva.
  2. in-től eddig a szöveget kihúzták, mert helyére a margón lévő szöveg került.
  3. A szöveg elmosódott, nem olvasható.
  4. hic-től eddig áthúzva.


Előző   Kezdőlap   Következő